کارکردهای مهم بورس کالا

بورس کالا چند کارکرد مهم دارد که نخست، بحث کشف قيمت است. يعني با تحقق سازوکار بازار در بورس و وارد شدن درخواست هاي خريد و فروش به سامانه بورس کالا، برآيند کشف قيمت صورت مي گيرد لذا کشف قيمت کالاها موضوع مهمي است که معمولا دولت ها از شناسايي آن عاجزند.مقوله مهمي ديگر بورس […]

بورس کالا چند کارکرد مهم دارد که نخست، بحث کشف قيمت است. يعني با تحقق سازوکار بازار در بورس و وارد شدن درخواست هاي خريد و فروش به سامانه بورس کالا، برآيند کشف قيمت صورت مي گيرد لذا کشف قيمت کالاها موضوع مهمي است که معمولا دولت ها از شناسايي آن عاجزند.مقوله مهمي ديگر بورس کالا، رشد شفافيت است؛ يعني در بورس کالا به طور شفاف مشخص است که محصول در چه زماني، توسط چه کسي و به چه ميزان و با چه قيمتي خريداري مي شود ضمن اينکه بورس کالا موجب افزايش نظارت و شفافيت و بهبود کانال هاي توزيع مي شود.يکي از کارکردهاي مفيد بورس کالا بهبود نقدينگي شرکت هاي توليدي  است آمارها نشان مي دهد که با قيمت گذاري دستوري که دولت ها در حوزه هاي مختلف انجام داده اند، وضعيت شرکت هاي توليدي در اين حوزه نامناسب است و دولت با قيمت گذاري دستوري نه تنها آنها را زيان ده و ورشکسته کرده بلکه بسياري از اين شرکت ها با کمبود نقدينگي و نياز به بازارهاي مالي براي اخذ تسهيلات و البته افزايش نرخ بهره مواجه شده اند و اين شرکتها عمدتا شرکتهايي هستند که واگذار شده اند و در بازار سرمايه سهامدار دارند و اين سهامداران به ميزان آورده شان مالک شرکت هستند؛ اما با اين رويه سرمايه آنها سوخت مي شود.

لذا بايد گفت يکي از ساز و کارهاي افزايش شفافيت و بهبود توزيع کالا در کشور، بورس کالا است و زير ساخت هاي قانوني در اين خصوص نيز وجود دارد به طوري در قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي و همچنين قوانين بودجه سنواتي به طور مشخص عبارت بورس کالا استفاده و عنوان شده تا دولت و مجريان و فعالان بازار از اين سازوکار استفاده کنند.بايد سعي کنيم بورس کالا را به سمت بازاري شدن سوق دهيم يعني به ميزان کافي عرضه و تقاضا وارد بورس شود، زيرا هر چقدر براي متقاضيان و عرضه کنندگان مانع و محدوديت قرار دهيم، جنس بازاري بودن کاهش مي يابد اتفاقي که به عنوان مثال بر سر عرضه خودرو در بورس کالا به وقوع پيوست و حجم کمي از عرضه ها وارد اين حوزه شد. لذا بايد به سمت بازاري شدن حرکت کنيم تا در اين صورت نارسايي هاي که ايجاد مي شود کاهش يابد.

سياست گذار بايد تکليف خودش را مشخص کند، آيا از بورس کالا توقع کاهش قيمت يک کالا را دارد يا مي خواهد با شفافيت مبادلات، رانت را حذف و کشف عادلانه قيمت را به گونه اي که منافع توليدکننده و مصرف کننده برآورده شود، پيش رود؛ اگر گزينه دوم هدف سياست گذار است، بورس کالا گزينه مناسبي است اما تغيير قيمت يک کالا به نرخ دلخواه در ذات بورس نمي گنجد.   از سوي ديگر آنچه که سياست گذار و تصميم گيران بايد به آن عنايت کند بحث توليد است يعني توجه کنند، تصميمي که در خصوص يک بازار گرفته مي شود به کجا آسيب مي زند اگر آن تصميم به نظام توليدي و صنعت آسيب مي زند قطعا تصميم اشتباهي است.