ماهان نوروزپور روزنامه نگار: گروه اقتصادی: جمعه شب، در یک جلسهٔ فوری و اضطراری قطعنامهٔ پیشنهادی کشورهای عربی به منظور درخواست آتشبس در بحران غزه با 120 رأی در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید. این قطع نامه که توسط اردن به نمایندگی از کشورهای عربی تحت عنوان «حمایت از غیرنظامیان و پایبندی به تعهدات حقوقی و بشردوستانه» به مجمع عمومی به رأی گذاشته شده بود مورد تأیید کشورهای عربی و حتی غیر عربی سازمان ملل واقع شد. در این بین اما شایان توجه است که عراق به صورت تعجببرانگیزی به این قطعنامه رأی ممتنع داد هر چند که در آخر رأی خود را به مثبت تغییر داد. اما اسرائیل زیربار قطعنامهٔ سازمان ملل نرفته است و همچنان به حملات خود ادامه میدهد و حتی از ورود کمکهای بشردوستانه به غزه جلوگیری میکند. خبرها حاکی از این است که رژیم صهیونیستی حملهٔ زمینی خود به غزه را در ابعاد محدود آغاز کرده است. چنین حملهای میتواند به تشدید چنین شرایط پر تنشی کمک کند و باعث گستردهتر شدن وسعت درگیریها میشود. آیا این قطع نامه قدرت بازدارندگی لازم را دارد؟ آیا رژیم صهیونیستی حملهٔ زمینی خود در ابعاد گسترده را عملی میکند؟ احتمال درگیری در سطح وسیع وجود دارد؟ در این باره با صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه گفت و گو کردیم:
ارزیابی شما از قطعنامهای که علیه اسرائیل صادر شده است چیست؟
این قطعنامه درک عمومی ملتها و کشورها از وضعیت بود. آنها متوجه شدند که اقدامات تهدید کنندهٔ صلح و امنیت منطقه و جهان از سوی رژیم صهیونیستی دارد اتفاق میافتد برای همین خواهان آتشبس فوری و ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم فلسطین شدند. البته در حالی که رژیم صهیونیستی دارد جنایت مرتکب میشود و طرف دیگر قربانی این جنایت است؛ موضعگیریهای آشکار و روشنی در محکومیت رژیم صهیونیستی در آن وجود ندارد و بانیان قطعنامه تلاش کردند که موضع بیطرفانه ارائه بکنند. در چننی وضعیتی نمیشود دو طرف بحران را در یک کفه گذاشت و قاتل و مقتول را کنار هم قرار داد. از اینها گدشته این قطعنامه به صورت غیر مستقیم رژیم صهیونیستی را به عنوان یک موجودیت مطرح میکند به همین خاطر نباید از آن انتظار زیادی داشت. اما فضای کلی این قطع نامه عملاً محکومیت علیه اسرائیل دیده و تلقی میشود.
این قطعنامه در عمل چقدر قدرت اجرایی یا بازدارندگی دارد؟
معمولاً تا زمانی که شرایط خاص با قطعنامههای سازمان ملل همراه نشود؛ اجرایی شدنشان بعید است. مگر اینکه شرایط خاصی همراه با آن بیاید. مثلاً از دبیرکل بخواهند تا گروه تحقیقاتی اعزام کند یا نیروهای صلحبان را به منطف بفرستند. رژیم صهیونیستی دهها قطعنامه پیشین را نادیده گرفته است اینبار هم همینطور خواهد شد. اما اگر حوادثی اتفاق بیافتد که وجدان عمومی جهان را بلرزاند و کشورها موضع روشن و آشکاری بگیرند ممکن است سازمان ملل هم موضع خود را صریحتر کند سعی کند تا جلوی جنایت را بگیرد اما فعلاً چنین اتفاقی نیافتاده است. رژیم صهیونیستی به بیمارستان المعمدانی که بیمارستانی بسیار قدیمی و سنتی است را بمباران کرد بعد هم یک بازی روانی و رسانهای راه انداخت که این کار خود حماس بوده است. چه جنایتی بالاتر از بمباران یک بیمارستان و چند صد شهید کودک و زن و بیمار! ظاهراً قدرتهای غربی تصمیم گرفتند که از این فرزند منحوس خود را که در منطقه کاشتند بدون توجه به جنایاتی که مرتکب میشود؛ حمایت و دفاع بکنند.
چرا عراق در رابطه با این قطعنامه رأی ممتنع صادر کرد؟
عراق برای اینکار توجیهاتی داشت. البته رأی خود را در آخر به رأی مثبت تغییر داد. عراق مطرح کرده است که اولاً متن قطعنامه یک متن متعادلی نیست. یعنی قاتل و مقتول را در یک سطح قرار داده است. دوم اینکه وقتی به ایجاد دو کشور تاکید میکند به این معنی است که رژیم صهیونیستی را به عنوان یک موجودیت پذیرفته است. در حالی که قوانین و مصوبات پارلمانی عراق و قانون اساسی عراق اجازه نمیدهد که اسرائیل را به عنوان یک کشور تقلی بکند. عراق به این دلایل رأی ممتنع داد اما وقتی دید که فضای تبلیغاتی دارد از امتناع او سو استفاده میکند رأی خود را تغییر داد.
آیا همچنان با وجود این قطعنامه احتمال حملهٔ زمینی اسرائیل در ابعاد گسترده به غزه وجود دارد؟
همین الان اسرائیل دارد به صورت زمینی به غزه حمله میکند منتها حملهٔ خود را اعلام نمیکند. اگر حملهٔ خود را اعلام کند باید منتظر درخواست زیاد رسانهها برای حضور در صحنه باشد. سازمانهای بینالمللی مثل صلیب سرخ، مثل سازمان پناهندگان و آوارگان و دهها سازمان دیگر میخواهند در غزه حضور پیدا کنند. اسرائیل نمیخواهد کسی در غزه حاضر باشد به همین خاطر حملهٔ خود را علنی نمیکند. الان رسانهها مشتاق هستند که وارد منطقه شوند اما اسرائیل اجازه نمیدهد. الان هیچ کس خبر ندارد چه اتفاقی دارد در غزه میافتد. اسرائیل دارد تمام مقررات حقوق بشری و بینالمللی را زیر پا میگذارد. او دارد تلاش میکند تا یک هولوکاست واقعی را رقم بزند. او به جنایات خود ادامه میدهد با یک موضع نژادپرستانهٔ علنی.
با این اوصاف احتمال گسترش درگیریها هست. اینطور نیست؟
طبیعتاً بله. هم در کرانهٔ باختری و هم در سرزمینهای اشغالی. ممکن است حتی در نیروهای خود اسرائیل هم اتفاقاتی بیافتد و در ادامهٔ کار از جنگ امتناع بکنند. آمریکا هم به طور مستقیم دارد نیرو وارد میکند و هم مدیریت صحنهٔ جنگ را به عهده گرفته و هم اسرائیل را از نظر مالی تأمین میکند. یک جنایت چند بعدی توسط آمریکا دارد انجام میگیرد. رژیم صهیونیستی در این سایهها و در این کوششها به جنایات خود ادامه میدهد بدون نیاز به اعلام کردن حملهٔ خود. درگیری الان در سطح نیروهای مقاومت است. البته نزدیکترین کشورها به سرزمینهای اشغالی مصر و اردن است این دو کشور خود را مستثنی کردند و عملاً خلع سلاح شدند. با قراردادهایی هم که با رژیم صهیونیستی منعقد کرده است اجازهٔ نزدیک شدن به مرزها را به این کشورها نمیدهد. حتی اجازهٔ اعزام کمکهای درمانی را نیز نمیدهد.