تالار شيشه اي بدترين روزهاي خود را سپري مي کند
بـورس همچنان در کمـا
حمیدرضا اناری روزنامه نگار: بورس تهران در حالي بدترين روزهاي خود را سپري مي‌کند که سازمان بورس رديف اول تماشاچيان را به خود اختصاص داده و بي‌تفاوت نسبت به سرنوشت سهامداران، از سپرده‌گذاري‌هاي کوچک و محدود صندوق توسعه ملي در بازار سرمايه تا پايان سال خبر مي‌دهد و مدعي حمايت از کيان بازار سرمايه است! […]
حمیدرضا اناری روزنامه نگار: بورس تهران در حالي بدترين روزهاي خود را سپري مي‌کند که سازمان بورس رديف اول تماشاچيان را به خود اختصاص داده و بي‌تفاوت نسبت به سرنوشت سهامداران، از سپرده‌گذاري‌هاي کوچک و محدود صندوق توسعه ملي در بازار سرمايه تا پايان سال خبر مي‌دهد و مدعي حمايت از کيان بازار سرمايه است! اين در حالي است که شتاب خروج پول حقيقي از بازار افزايش يافته و بورس تهران را به کما فرستاده است.
نفس بورس تهران به شماره افتاده است و حالا در رکودي‌ترين روزهاي خود به سر مي‌برد. ارزش معاملات خرد مدت‌هاست در سطح سه هزار ميليارد تومان در جا مي‌زند و حجم معاملات خرد هم عموماً در همان سطح پنج ميليارد برگه سهم مانده است.
اين روند سبب شده است خروج پول حقيقي از بازار سهام به يک جريان دائمي غيرقابل کنترل تبديل شود و ديگر خروج‌هاي ۱۰۰۰ ميليارد توماني، خبر دست اول بازار سرمايه نباشد. اين آشي است که دولت از ارديبهشت‌ماه امسال براي بازار سرمايه پخت و روندي نزولي را رقم زد که تا کنون هرگز متوقف نشده است.
چالش‌هاي ۵ ماهه بازار سرمايه و سکوت سازمان بورس
طي پنج ماه اخير، مديران سازمان بورس به‌عنوان متوليان بازار سرمايه تنها به مصاحبه و گفت‌وگوهاي رسانه‌اي بسنده کرده و حتي در برخي موارد تهديدکننده مانند غائله بورس کالا، در نهايت کوتاه آمده‌اند و ميدان را به دولت تماميت‌خواه سيزدهم واگذار کرده‌اند.
طي بيش از پنج ماه گذشته، بورس تهران چالش‌هايي نظير نرخ خوراک پتروشيمي‌ها، نوسان‌گيري حقوقي‌ها، نرخ ارز براي واردات مواد اوليه مورد نياز خودروسازان و جنجال بر سر خروج فولاد و سيمان از بورس کالا را پشت سر گذاشت و هر بار ضربه‌اي تازه را از دولت دريافت کرد. تنها در هفته دولت بود که بورس تهران چند روزي را سبزپوش سپري کرد اما با پايان آن هفته، روزهاي سبز بورس هم به انتها رسيد.
طي اين مدت، سازمان بورس تنها در مورد نرخ خوراک پتروشيمي‌ها، آن‌هم پس از يک دوره پنهان‌کاري طولاني و تحت فشار صاحبان صنايع و اهالي بازار سرمايه به وظيفه خود در قبال بازار عمل کرد و در برابر تصميم دولت ايستاد. در ديگر موارد، سازمان بورس يا سکوت کرده يا در موردي مانند خروج فولاد و سيمان از بورس کالا، در نهايت عقب‌نشيني کرده و به درخواست وزارتخانه ورشکسته بذرپاش تن داده است.
حالا بيش از سه هفته است که بازارهاي ايران تحت تأثير جنگ غزه قرار گرفته و نوساني شده‌اند. اين نوسانات که در بازارهاي ارز و طلا افزايشي بوده، در بازار سهام به شدت کاهنده بوده و باعث آب رفتن سهام سرمايه‌گذاران شده است. تنها در روز گذشته بيش از ۱۴۰۰ ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد که نشان مي‌دهد اعتماد سرمايه‌گذاران وفادار اين بازار هم طي اين مدت به باد رفته است.
حمايت‌هاي پوشالي
در اين ميان اما در حالي که بورس تهران رسماً به کما رفته و معدود معاملات آن نيز با عنوان فرصت خروج و فرار ايجاد مي‌شود، رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار از تزريق ۶۰۰۰ ميليارد تومان پول صندوق توسعه به بازار سرمايه آن هم تا پايان سال خبر داده است! اين در حالي است که بازار سهام طي هفته‌هاي اخيز به طور ميانگين هر هفته بيش از ۱۰۰۰ ميليارد تومان پول حقيقي از دست داده است!
در همين حال اعلام شد که ديروز صندوق توسعه ملي ۴۰۰ ميليارد تومان پول به بازار سرمايه تزريق مي‌کند. اين در حالي بود که ديروز ۱۴۰۰ ميليارد تومان پول حقيقي از بازار خارج شد و ديروز هم بازار سهام شاهد فرار ۲۷۰ ميليارد توماني حقيقي‌ها بود.
سازمان بورس در حالي سناريوي تکراري مانور رسانه‌اي درباره واريز مبالغ اندک را دوباره به نمايش درآورده که به گفته تحليلگران، بازار سرمايه از مواردي چون نرخ بهره بانکي بالا، عدم ثبات در سياست‌هاي اقتصادي دولت، دست‌اندازي دولت به منافع شرکت‌ها و سکوت سازمان بورس در برابر اين موارد، به‌عنوان دلايل اصلي از بين رفتن اعتماد عمومي و کماي بورس نام مي‌برند.
مشکل اصلي بورس جاي ديگري است
علي احمدي، کارشناس بازار سرمايه هيجان ناشي از تنش جنگ را زودگذر دانسته و مشکل اصلي بورس را نرخ بالاي سود بانکي معرفي کرده است. به گفته او نرخ بالاي سود بانکي از مواردي است که موجب شده در شرايط رکودي اقتصاد بخشي از سرمايه و نقدينگي به سمت بانک‌ها رفته و آنجا پارک شود.
احمدي معتقد است با کم‌شدن نرخ سود بانکي بخشي از اين نقدينگي به سمت بورس حرکت خواهد کرد. او همچنين قيمت سهام شرکت‌ها را ارزنده دانسته و به تسنيم گفته است: همواره سرمايه‌گذاري در بورس با ديد ميان و بلندمدت، سود مناسبي نصيب سرمايه گذاران کرده و بايد با مشورت، تحليل و بررسي اقدام به خريد و سرمايه‌گذاري در سهام کرد.
بازارهاي پول و بدهي؛ رقيب بازارهاي موازي
بايد اشاره داشت در حالي که بازار سهام شاهد خروج روزانه صدها ميليارد توماني پول حقيقي‌هاست اما صندوق‌هاي درآمد ثابت عموماً ورود پول حقيقي ثبت مي‌کنند. ماهيت صندوق‌هاي درآمد ثابت نيز سرمايه‌گذاري در بازارهايي غير از بازار سهام است و سهام شرکت‌ها کمترين ميزان از سبد سرمايه‌گذاري اين صندوق‌ها را به خود اختصاص مي‌دهند. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد نقدينگي بازار سهام به سمت بازار پول روانه شده است.
در همين حال نمي‌توان از بازار بدهي نيز غافل شد. بازار بدهي در نيمه نخست سال، محل تسويه اوراق سررسيدشده بوده و با تصميم جديد دولت قرار است تا پايان سال نيز اوراق مالي جديد را در بازار عرضه کند.
به اين ترتيب بيم آن مي‌رود که اندک نقدينگي موجود در بازار سهام، به تدريج به سمت بازارهاي بدهي و پول که کم‌ريسک‌تر هستند و سود تضميني دارند، کوچ کند. اين در حالي است که متوليان بازار سرمايه دست روي دست گذاشته‌اند و صداي سکوت آنها، بازار را برداشته است.
