شاخص کل بورس تهران متأثر از شرکتهای بزرگ و سودهای نقدی است شاخص کل نسبت به سهام شرکتهای کوچک و متوسط کمتر دچار نوسان میشود، بنابراین در دوره رکود نیز شاهد افت کمتری در شاخص کل نسبت به بیشتر سهمها هستیم. بر این اساس، کلیت بازار بیش از آن چیزی که شاخص کل نشان میدهد ریزش داشته و ارزش بازار شرکتها هنوز بسیار پایینتر از سقف سال 1399 است.
شواهد تکنیکالی حاکی از این است که اصلاحی که از اردیبهشت ماه شروع شده بود به اتمام رسیده است. البته باید اذعان داشت عمق و طول این اصلاح فراتر از انتظار بود که با بررسی متغیرهای کلان اقتصادی میتوان علت اصلی آن را درک کرد. انقباض پولی و کنترل ترازنامه بانکها سیاستی بوده که به ناچار توسط بانک مرکزی به منظور کاهش تورم اتخاذ شده و قاعدتاً افت بازار سهام را رقم زد. تورم بالا مازاد پسانداز خانوارها و بنگاهها را نیز کاهش داده و در نتیجه ارزش معاملات پایین آمده است.
از آنجا که ریزش 6 ماه اخیر تنها یک اصلاح بوده و سقف تاریخی شاخص کل قبلاً شکسته شده، پیشبینی میشود که طی یک تا دو فصل آینده قیمت سهام شرکتها نیز سقف 1399 خود را رد کنند. طی روزهای اخیر کفهای مرداد به خوبی حفظ شدند و سقفهای 2 هفتهای با قدرت شکسته شدند.طی چند ماه اخیر نرخ تورم و نرخ رشد قیمت مسکن نزولی شدند و در نتیجه نرخهای بهره نیز کاهش یافتند. بنابراین، انتظار میرود که شاخص کل در هفتههای پیش رو روند صعودی پرقدرتی را تشکیل دهد. متغیرهای کلان اقتصادی کشور دائماً دسخوش تغیرات میشوند. با این وجود، مهمترین عامل پایداری بازار سهام، کاهش نرخهای تأمین مالی و سهولت دسترسی به منابع مالی است. همان طور که دیدیم ارزش معاملات پایین منجر به افت قیمت سهام شده، بنابراین اگر تسهیل پولی صورت گیرد، اعداد کنونی برای شاخص کل خاطره خواهند شد.
2 سناریوی اصلی، پیش روی بازار سرمایه است سناریوی اول این است که تورم با افزایش عرضهٔ ارز کاهش یابد. این سناریو با افزایش درآمدهای نفتی و تخفیف تحریمها توجیه میشود. کما این که در 3 ماه گذشته تورم نقطهای به محدوده 39 درصد کاهش پیدا کرده و همین امر میتواند سبب افت نرخهای بهره شود که به طور واضح رشد پایدار بازار سرمایه ماحصل آن خواهد بود.
تسهیل پولی مقداری سناریوی دوم را شکل میدهد. این اتفاق در بحرانهای ناگهانی مانند تعدیل قیمت حاملهای انرژی یا شوکهای برونزا رخ میدهد و نرخ تورم و نرخ ارز باز هم جهش مییابند. اگرچه افزایش نرخ ارز برای کلیت جامعه مطلوب نیست، اما چون نرخ ارز لنگر اسمی قیمت تمام داراییها است، حال بورس نیز خوب خواهد شد.
در هر سناریویی، روند بازار سهام متأثر از تجدید ارزیابی داراییها صعودی میماند.