بورس تهران در حالی از ابتدای هفته با جو فروش سنگین مواجه شده است که انتظار می‌رفت با انتشار گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها، بازگشت بازار به روند صعودی به مرور رقم بخورد. با این وجود ریسک‌های تازه‌ای برای بازار ظهور و اهالی بورس را نگران کرده است. با این وصف، سرنوشت بازار سرمایه چه خواهد شد؟
بورس تهران طی دو روز ابتدایی هفته، با جو فروشی قوی دست‌وپنجه نرم کرده است. به طوری که در جریان معاملات شنبه و یکشنبه، نماگر اصلی تالار شیشه‌ای بیش از سی هزار واحد از ارتفاع خود را از دست داده است.
در این میان، اهالی بازار سرمایه، مصوبه دولت در رابطه با دستورالعمل تعیین نرخ خوراک و فرآورده‌های اصلی تولیدی پالایشگاه‌ها را به‌عنوان نقش اول جو فروش سنگین بازار می‌شناسند و سهامداران پالایشی نگرانی زیادی در رابطه با چشم‌انداز سهام خود دارند.
بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز اظهار کرد: «مصوبات دولت از قبیل نرخ خوراک پالایشی‌ها، قبلاً پیش‌خور شده و آثار خود را روی قیمت سهام گذاشته است. بازار، خود را حتی با مصوبات بدتر از این هم پرایس کرده است. به طوری که P/E سهام در اکثر صنایع، با بدترین سناریوهای ممکن تطابق یافته‌اند.»
فلاح با اشاره به محرک‌های مثبت و منفی بازار گفت: «با وجود انتشار گزارش 9 ماهه شرکت‌ها و ارزنده بودن P/E سهام و صنایع، تقریباً دو هفته‌ای است که ریسک سیستماتیک بازار بالا رفته است. از سالگرد شهادت سردار سلیمانی که واقعه تروریستی کرمان اتفاق افتاد، ریسک سیستماتیکی که انتظار پاسخ به این واقعه بود، بر بازار سایه افکند.»
وی افزود: «پس از آن نیز تنش‌های ژئوپلتیک دیگری از جمله حمله به تروریست‌ها در سوریه و درگیری ایران با کشور پاکستان، اتفاق افتاد. تنش‌های ژئوپلتیک و کانفلیکت‌های نظامی همچنان ادامه دارد. به طوری که دیروز بعد از ظهر، پنج تن از مستشاران سپاه پاسداران در سوریه، طی یک عملیات تروریستی، به شهادت رسیدند و طبعاً این موارد بدون پاسخ نخواهد ماند.»
این کارشناس بازار سهام در ادامه عنوان کرد: «همه این موارد در کنار هم باعث شده است ریسک‌های سیستماتیک در کشور بالا رود. طبعاً هنگامی که ریسک سیستماتیک افزایش یابد، دارایی‌های ملموس که تابع اقتصاد یک کشور هستند، High–Risk می‌شوند. در نتیجه خروج نقدینگی از بازار این دست از دارایی‌ها اتفاق خواهد افتاد و این موارد با کاهش قیمت مواجه خواهند شد.»
فلاح افزود: «در قطب مقابل، بازارهای safe و امن مثل دلار و طلا، تقویت می‌شوند. بازار طی دو هفته گذشته نیز شاهد رشد 10 درصدی اسکناس آمریکایی بود. در مقابل اما بازار سرمایه تحت تأثیر قرار گرفت و عمده سهام بین 5 تا 10 درصد افت ارزش را تجربه کرده‌اند.»
سرنوشت بازار سرمایه در تقابل با ریسک‌های تازه
فلاح عنوان کرد: در بررسی تأثیر اتفاقات پیرامون بازار سهام بر رشد و نزول نمادها، افراد به دو دسته تقسیم می‌شوند. گروهی از اهالی بازار سرمایه به سرعت دست به فروش سهام خود می‌زنند و تصمیم به سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی می‌گیرند و در مقابل، دسته دیگری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران وجود دارند که قیمت‌های فعلی را فرصت خرید می‌بینند.
این کارشناس بازار سهام در پیش بینی آینده بورس، اشاره کرد: «به نظر می‌رسد اتفاقات فعلی و تنش‌های نظامی گذرا باشند و دوام چندانی نداشته باشند. چرا که بازار کف‌سازی خوبی انجام داده و محدوده‌های حمایتی قدرتمندی در هر دو نماگر اصلی تالار شیشه‌ای، شاخص هم‌وزن و شاخص کل وجود دارد.»
وی توضیح داد: «در شاخص کل، محدوده دو میلیون و 150 هزار واحد حمایت معتبری به شمار می‌آید. چرا که صندوق تثبیت، صندوق حمایت و همچنین بازارگردان‌ها در این محدوده فعال می‌شوند و بازار را حمایت می‌کنند.»
فلاح ادامه داد: «از سوی دیگر حقوقی‌ها، برخلاف سنوات گذشته که نقش مخربی در روند بازار ایفا می‌کردند، در حال حاضر در حال حمایت از بازار هستند. به نحوی که اگر طی دو هفته اخیر، حمایتی از سوی حقوقی‌ها وجود نداشت، وضعیت بازار به شدت وخیم می‌شد. نظارت درست و دقیق بر بازارگردانان نیز عامل مثبت دیگری در این روزهای بازار است. از این رو هیجانی که به واسطه اخبار به بازار تزریق می‌شود، کم‌اثر می‌شود.»
بازار سهام از فاز نزولی خارج می‌شود؟
این کارشناس بازار سرمایه در ترسیم چشم‌انداز بازار اشاره کرد: «با توجه به این بررسی، به نظر می‌رسد از فردا یا پس‌فردا، اگر اتفاقی در بازار رخ ندهد، جو فروش بازار گرفته شود. البته پایداری وضعیت پایین است و ممکن است این کنش‌ها واکنشی در پی داشته باشد.»
وی افزود: «خوشبختانه، تنش با کشور پاکستان، به واسطه مذاکرات وزیر امور خارجه مرتفع شده است. همچنین در رابطه با واقعه تروریستی کرمان مدیریت شد و ایران واکنش احساسی و برانگیختگی عصبی نداشت.»فلاح اضافه کرد: «مسائل موجود با اسرائیل نیز قدیمی شده و نمی‌تواند بر بازار اثر زیادی بگذارد. غالب جو فروشی که در بازار شکل گرفت در نتیجه پنیک هیجانی اهالی بازار سرمایه در پی تنش‌های نظامی با کشور پاکستان بود.»
