سعید شمسروزنامه نگار: مردم ایران این روزها مطالباتی اعم از رفع گرانی، اشتغال، سهل شدن خرید و حتی اجاره مسکن و… را بهطوری پررنگ مطرح میکنند. باید دید که دولت، مجلس و البته نهادهای حاکمیتی برای باز شدن گرههای اقتصادی حاضر هستند، راههای پیشرو را طی کنند و حتی اگر لازم باشد، تا حدی از موضعهای خود عقبنشینی کنند، بلکه مردم بالاخره آب خوش از گلویشان پایین برود. بههرحال همه نظامهای حکمرانی باید به این مهم توجه نشان بدهند که بدون رضایتمندی عمومی نمیتوانند کوچکترین قدمی را بردارند. در واقع اگر مردم به این تشخیص برسند که اولویتهای نظام تصمیمگیری با دغدغههایی که ذهنشان را مشغول کرده است، یکی نیست، جامعه لاجرم باید به استقبال دودستگی و انشقاق برود که این حالت را باید مصداق بارز سمِ مهلک قلمداد کنیم.
چاره چیست؟ توجه به چه الزامهایی میتواند ایران را از گرههای کور خلاص کند؟ کنارگذاشتن کدام رویه برای اصلاح امور لازم است؟ پررنگتر کردن کدام سیاست هدفهای پیشبینیشده را محقق میکند و… سؤالهایی هستند که در این شرایط دشوار و پیچیده اذهان عمومی را به خود مشغول کردهاند.
احمد خرم در گفتگو با «نقش اقتصاد» در این باره میگوید: مشکلات اقتصادی در حالی مردم را در تنگنا قرار داده است که ایران بهعنوان کشوری نفت خیر و همچنین برخورداری از منابع زیر زمینی و… بهقاعده نباید مسئلهای حل نشده در اقتصاد داشته باشد. اما به این دلیل که در دهههای اخیر ساختار معیوب تصمیمگیری، بیتوجهی به ازدیاد امر نامأنوس فساد موجب شده است تا اقتصاد در ایران با گرههای کور متعددی روبرو شود.
وزیر راه دولت اصلاحات در ادامه میافزاید: اینکه مشکلات ریز و درشتی داریم و نمیتوانیم مسائلمان را حل کنیم، همه به این دلیل است که در سیاستگذاری، هم دچار نوعی کجسلیقگی و البته هم دچار افراطوتفریط هستیم؛ بنابراین در همه بخشهای اقتصادی اعم از واردات- صادرات، تولید، توسعه فناوری، اشتغالزایی و البته مهار تورمم با ناکامی محض مواجهیم تا هم بازار اقتصادی و تجاریمان قفل شود و هم اینکه معیشت لایههای مختلف جامعه به حد غیرقابلتحملی با محدودیت روبرو شود.
او افزود: همچنین نمیتوانیم به نقش و سهم فساد در شلختگی اقتصادی بیتفاوت باشیم. در واقع اگر سوءاستفاده همچنان برای سوءاستفادهگران سهل و در دسترس باشد، هر چه که کار و تلاش صورت بگیرد، بازهم بینتیجه خواهد بود. این هم باید در نظر داشت، فساد در کنار اینکه منابع مالیِ ملی را به جیب دیگران میریزد، یک آفت دارد که چیزی جز بیاعتمادی عمومی به سیستم مدیریتی و مسئولان نیست. با این توضیح که اگر جامعه اعتمادش به دستاندرکاران را از دست بدهد، هیچ کنش مثبتی نمیتواند در راستای تحقق پیشرفت، مؤثر واقع شود.
به گفته وی، ایران بهقدری پتانسیل اقتصادی دارد که در صورت مدیریت صحیح و علمی، میتوان حتی در شرایط تحریم هم حتیالمقدور مقدور مطالبات عمومی را پاسخ داد. تأکید و تکرار میکنم، کشوری که از منابع عظیم نفتی و گازی برخوردار است، حتی در موقعیت تحریم هم میتواند با تولید فراوری اقتصاد ورشکستهاش را تا حد قابلتوجهی از رخوت خارج کند. ازآنجاییکه ایران در دنیا یکی از ارزانترین نیروی کار انسانی را دارد، بهراحتی میتوانیم، گلیممان را از آب بیرون بکشیم و بخش زیادی از مشکلات را رفع کنیم.رئیس اسبق سازمان نظاممهندسی ساختمان با یادآوری گرانی مسکن و همچنین شرایط مستأجرین تصریح کرد: مسئله مسکن را باید یکی از اصلیترین دغدغههای جامعه بدانیم. طبق آمار رسمی بیشتر از 5 میلیون نفر در کشور خانهای به نامشان نیست و به همین دلیل آیندهای پرمخاطره پیشروی خود میبینند. من نمیدانم، چرا دولت نسبت به این مشکل یا بحران توجه لازم را ندارد.
او میافزاید: در ایران هم زمین کافی داریم، هم مصالح لازم موجود است و هم اینکه از نیروی ارزان کار بهرهمندیم. یعنی کافی است، ارادهای جدی وجود داشته باشد تا این کلاف سردرگم را باز کنیم و مثل خیلی از کشورهایی که در یک دهه اخیر مشکل خانهدارشدن مردم را به کمترین میزان رساندهاند، ما هم به این مطالبه مهم عمومی واکنشی مؤثر داشته باشیم. دولت اگر بتواند، منابع لازم را برای وامدهی و ایجاد تأمین خط اعتباری تأمین کند، هم مسئله مسکن هم حل میشود، هم اینکه در بخشهای مربوط به تولید کاشی، سرامیک، صنعت و فولاد و… رونق میگیرد که این میتواند شرایط مطلوبی را به لحاظ اشتغالزایی به وجود بیاورد.
خرم در پایان یادآور میشود: اگر به این تشخیص برسیم که لازم است، در سیاستهای کلی تجدیدنظری جدی داشته باشیم، جامعه به استقبال مشکلات کمتر و البته آرامش بیشتر میرود.