وحید شقاقی‌شهری کارشناس اقتصادی:شرایط امروز ایران بسیار پیچیده و خطیر است و بیش از یک دهه رشدهای بسیار پایین را تجربه کردیم، امروز یک نمودار غم‌انگیز پیش‌روی ما قرار دارد که نشان می‌دهد چگونه اقتصاد ایران از کشورهای منطقه عقب مانده است. در سال 2010 اقتصاد ایران هم اندازه اقتصاد ترکیه و عربستان بود اما الان اقتصاد ترکیه دو برابر اقتصاد ایران شده و اقتصاد عربستان هم 40 درصد بزرگتر از اقتصاد ایران شده است. این خطر احساس می‌شود که اگر دیر بجنبیم از مناسبات سیاسی و اقتصادی منطقه حذف خواهیم شد.
در شرایطی که اقتصاد کشورهای همسایه در حال افزایش است، اقتصاد ایران به طور مدام در حال کوچک شدن است و در ادامه این روند از مناسبات منطقه‌ای هم حذف خواهیم شد. بنابراین امروز دیگر باید چاره‌ای دیگر اندیشید و با همان تفکراتی که مشکلات ایجاد شده امکان حل مشکلات وجود ندارد.
رشد 8 درصدی اقتصاد یک الزام است، الزام رشد 8 درصدی از سیاست‌های کلی نظام است که دربرنامه هفتم هم ابلاغ شده و سؤال کلیدی این است که تحقق این رشد چه الزاماتی را می‌خواهد؟ بخشی از این الزامات مورد نظر، الزامات منطقه‌ای و بین‌المللی و بخشی دیگر الزامات درون اقتصاد است. هر دولتی که بر سر کار بیاید باید با فوریت و هوشمندی به سراغ حل مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی برود.
باید تنش‌های منطقه‌ای را کنترل کنیم، هنوز تنش‌های ایران با کشورهای منطقه‌ای از جمله امارات و عربستان حل نشده‌است، با اینکه روابط آغاز شد اما همچنان سطح تنش و عدم روابط اقتصادی با این کشورها مشهود است. مفهوم تنش‌زدایی این است که روابط اقتصادی کشورها توسعه پیدا کند، تنش‌زدایی بدون بهبود روابط اقتصادی و تجاری هیچ معنایی ندارد.
مسائل دیگر قواعد بین‌المللی مانند fatf و برجام است و این مسائل هم باید با فوریت حل شود و ما در حال از دست دادن فرصت‌ها هستیم.
در حال حاضر نگرانی بزرگ پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا است، احتمال پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا آبان ماه بسیار زیاد است. دیوان عالی آمریکا مصونیت ترامپ را تأیید کرد و به وی بابت شورشی که اتفاق افتاده بود مصونیت داد. حتی دادگاه نیویورک پرونده روابط غیراخلاقی وی را به تعویق انداخت و به بعد از انتخابات موکول کرد و همه این موارد حاکی از این است که احتمال پیروزی ترامپ قوی است و از سوی دیگر، دموکرات‌ها اصرار به تداوم بایدن دارند تا نفر دیگری جایگزین شود. شواهد این است که احتمال پیروری ترامپ بالا است و در همین مناظره چند روز گذشته ترامپ چندین بار به ایران حمله کرد. اگر ترامپ رییس جمهور شود احتمالاً بخش نفت و پتروشیمی ایران را متوقف خواهد کرد، بنابراین از سال گذشته با برگشت تحریم‌ها مواجه هستیم و اگر مسأله برجام را حل نکنیم برگشت تحریم‌های سازمان ملل را شاهد خواهیم بود و این شرایط بسیار نگران کننده است.
60 درصد مردم به هر دلیلی در انتخابات شرکت نکردند و این یک پیام خاصی را صادر می‌کند. انباشت مشکلات اجتماعی در کشور بسیار زیاد است و در حال کاهش سرمایه‌های اجتماعی در کشور هستیم.
کار دولت چهاردهم بسیار سخت خواهد بود، باید به این موضوع توجه داشت که شانس دولت سیزدهم این بود که همزمان با ریاست جمهوری آقای بایدن در آمریکا بود و همچنین جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد و توجه جامعه بین المللی به سمت این موضوع بود. این امر به بخش نفت ایران و ونزوئلا کمک کردند و این موارد فرصت دولت سیزدهم بود که از این فرصت هم استفاده نکردند و فرصت سوزی کردند.
واقعیت این است که احتمال پیروزی ترامپ قوی است و در داخل کشور هم با مجلسی مواجه هستیم که طیف خاصی در اکثریت هستند و در شرایطی که بسیاری از فرصت‌ها در چند سال گذشته از دست رفته کار دولت چهاردهم بسیار سخت است و از سوی دیگر اختیارات دولت هم محدود است و باید واقعیت را بگوییم که برخی از اختیارات در دست نهادهای دیگر است. باید در نظر داشت که آقای روحانی اعلام می‌کند که کار برجام تمام شده بود اما قانون راهبردی در مجلس جلوی آن را گرفت، یا شنیده‌ها حاکی از این بود که شهید امیرعبدالهیان هم گفته بود که به دنبال احیای برجام بود و کار تمام شده بود که برخی از افراد مانع شدند. بنابراین نمی‌توان واقعیت‌ها را انکار کنیم اما اعتقاد دارم تیم آقای پزشکیان حرف‌های معقول‌تری نسبت به جناح مقابل می‌زنند.
اساساً هر جناحی که بر سر بیاید باید به سرعت مسائل بین‌المللی را حل کند و هیچ فرصتی نداریم و بدون برجام و fatf و با اقتصاد بسته و با تهاتر و با ماجراجویی کشور پیش نمی‌رود و از منطقه عقب می‌مانیم و کشورمان بیش از این تاوان و طاقت پرداخت هزینه را ندارند. از سوی دیگر اگر ترامپ بر سرکار بیاید می‌دانیم به سرعت بر چین و اروپا فشار می‌آورد تا فروش نفت متوقف شود و دیگر آن بحث تخفیف‌های نفتی راهگشا نخواهد بود.
