منافع قرارداد گازی اخیر تهران-مسکو

مهدی هاشم‌زاده کارشناس انرژی: در رابطه با دیپلماسی فعال انرژی ایران در حوزه فعال‌سازی تعاملات گازی بین ایران و همسایگان در سه قرارداد اخیر خود باید اینگونه گفت که سال 1403 در حوزه گازی ایران توافقات راهبردی و بسیاری کلیدی را به امضا رسانده است که زمینه‌ساز تبدیل شدن ایران به هاب گازی منطقه خواهد شد و درآمد ارزی ایران از محل صادرات و انتقال گاز طبیعی به همسایگان را با رشد چشم‌گیری مواجه خواهد کرد و مهم‌ترین قدم در راستای بازطراحی تجارت انرژی ایران مبتنی بر افزایش سهم ایران از تعاملات گازی بین‌المللی و منطقه‌ای بوده است.قرارداد اخیر ایران در زمینه سوآپ و ترانزیت گازی بین ایران و روسیه از کف دریای خزر به میزان حداکثر 300 میلیون مترمکعب در روز به امضا رسیده است، ایران با تکیه بر منابع گازی خود و سوآپ گاز روسیه، نیاز توسعه صنعتی هند به گاز طبیعی را به طور کامل پوشش خواهد داد و در این مسیر قرارداد اخیر ایران با روسیه جهت واردات و سوآپ گاز به میزان روزانه 300 میلیون مترمکعب یکی از راهبردی‌ترین قراردادهای امضا شده بین ایران و روسیه در جهت رشد اقتصادی دو کشور و تبدیل شدن ایران به هاب ترانزیت و انتقال گاز منطقه است. نکته بسیار مهم خطی از کف دریای خزر است که در دو سال آتی با هزینه خود روسیه کشیده خواهد شد و همچنین در صورت توافق بر سر ترانزیت گاز روسیه به هند با خط لوله، علاوه بر خط لوله صلح و تکمیل آن در پاکستان با فشار دیپماتیک و دست برتر ایران در دعاوی حقوقی این قرارداد، امکان اتصال مستقیم ایران به هند برای انتقال گاز روسیه و گاز خود به کشور هند نیز فراهم خواهد شد که در سال‌های آتی با توجه به اقدام روسیه در کنار گذاشتن بازار گاز اروپا بسیار محتمل خواهد بود.همچنین ایران علاوه بر تمدید قرارداد صادرات گاز خود به عراق به مدت پنج سال، زمینه انتقال گاز ترکمنستان به عراق را نیز فراهم خواهد کرد که به این ترتیب، مسیر وابستگی گازی عراق و ترکمنستان به مسیر انتقال گاز از ایران رقم خواهد خورد و همچنین قدم مهمی در جهت تبدیل شدن به هاب انتقال گاز منطقه نیز برداشتیم.به این ترتیب ایران با اقدام اخیر خود در تقویت تعاملات گازی با همسایگان و تبدیل شدن به نقطه انتقال و ترانزیت گاز در منطقه غرب آسیا با قرارداد اخیر بین ایران و روسیه و همچنین ایران و ترکمنستان، صرفاً با تکیه بر انتقال گاز و همچنین تحول در تعاملات گازی خود با همسایگان به عنوان نقطه ترانزیتی گاز کشورهای همسایه، بسیار بیشتر از درآمدهای ارزی خود حاصل از صادرات فعلی گاز، درآمد کسب خواهد کرد و همچنین به دلیل ماهیت بسیار مهم و راهبردی گاز در توسعه صنعتی و همچنین گرمایش، کشورهای مورد تعامل با ایران بدون توجه به تحریم‌ها، به تجارت گازی با ایران اقدام خواهند کرد و این رویکرد به معنای تحولات عظیم در صنعت گاز ایران و همچنین خنثی‌سازی تحریم‌ها است.