حسین شیرزاد تحلیل گر توسعه کشاورزی: در زنجیره ارزش کشاورزی، تجارت غلات و مواد غذایی از جایگاهی محوری برخوردار است چنانکه بخش مهمی از زنجیره تأمین غذای جهانی را تشکیل داده و بر ثبات اقتصادی در سراسر کشورها تأثیر میگذارد.
تجارت بینالمللی غذا میتواند تخصیص منابع برای تولید محصولات کشاورزی را بهبود دهد و به برآوردن نیازهای غذایی و تغذیهای جمعیت رو به رشد در سراسر جهان کمک کند. کارایی تجارت کشاورزی برای تضمین امنیت غذایی و ایجاد درآمد بسیار مهم است. تجارت بینالمللی کشاورزی به عنوان پوششی در برابر شوکهای داخلی به نظامات بهره برداری کشاورزی عمل میکند.زمانی که یک کشور در بازارهای بینالمللی مواد غذایی ادغام میشود، اگرچه در معرض خطرات شوکهای خارجی قرار میگیرد، اما در عین حال، تجارت بینالمللی تضمین میکند که میتواند برای جبران کاهش غیرمنتظره تولید داخلی خود به واردات مواد غذایی تکیه کند. به عبارت دیگر، تجارت مواد غذایی میتواند از کشورها در برابر خطر شوکهای غیرعادی در زمینه تولیدات کشاورزی که ممکن است بهعنوان مثال در پی شرایط نامساعد جوی یا بلایای طبیعی رخ دهد، محافظت کند با این حال، همه کشورها ظرفیت یکسانی برای استفاده از تجارت بینالمللی غذا ندارند.تحولات پساکرونا نشان داده که با افزایش سرعت جهانی شدن، پیچیدگی ساختار شبکه تجارت جهانی غلات و مواد غذایی در حال افزایش است. جهانی شدن اقتصادهای بیشتری را وادار به مشارکت در تجارت بینالمللی محصولات کشاورزی کرده است و اهمیت تجارت غلات را فراتر از یک مبادله کالایی ساده کرده است چنانچه این امر جز حیاتی در تضمین امنیت غذایی، تثبیت قیمت مواد غذایی و تسهیل توزیع عادلانه منابع غذایی در سراسر جهان خود را نشان داده است. امروز غلات از جمله گندم، ذرت، برنج و سویا، ستون فقرات کشاورزی جهانی را نشان میدهند و مواد مغذی ضروری را برای میلیاردها نفر فراهم میکنند. بنابراین، الگوهای تجاری آنها منعکس کننده تعاملات پیچیده بین سیاستهای ملی کشاورزی، پویایی بازار جهانی و عوامل محیطی است و ضرورت درک دقیق پیامدهای اقتصادی و سیاستی تجارت غلات را برای سیاستگذاران کشورهایی نظیر ایران برجسته میکند. اصولاً، گندم و ذرت و سویا برای تجارت مواد غذایی از اهمیت بالایی برخوردارند و به عنوان مواد اساسی ضروری برای میلیاردها نفر در سراسر جهان عمل میکنند.مصر، به عنوان یک کشور اصلی واردکننده غله، سالانه 13.1 میلیارد متر مکعب آب آبیاری و 2.1 میلیون هکتار از سطح زیر کشت خویش را از طریق واردات صرفهجویی میکند که نقش محوری این محصولات را در مدیریت منابع پایه منطقهای برجسته میکند. علاوه بر این، سرمایهگذاریهای اقتصادی استراتژیک چین در تجارت سویا، گندم و ذرت، به ارزش میلیاردها دلار، بر اهمیت حیاتی این محصولات در تأمین تقاضای غذایی رو به رشد کشور و تضمین امنیت غذایی ملی تاکید میکند. این وابستگی جهانی به تجارت سویا، جو، برنج، گندم و ذرت بر اهمیت کاوش در پویایی تجارت آنها تأکید دارد، زیرا آنها بر سیاستهای امنیت غذایی، توافق نامههای تجاری بینالمللی و استراتژیهای اقتصادی ملی، تأثیر میگذارند. در نتیجه، اقتصاد سیاسی تجارت غذا و خوراک نقشی حیاتی در اقتصاد کشاورزی جهانی و امنیت غذایی دارد. لذا درک پویایی و پیامدهای تجارت آنها برای اطلاع رسانی تصمیمات سیاستی و تضمین ثبات و پایداری عرضه جهانی غذا ضروری است.