فاطیماه‌میرزایی دُخت روزنامه نگار: از روزهای گذشته بود که ثبت‌نام ایران‌خودرو برای سه گروه مجاز شروع شد که این گروه‌ها عبارتند از متقاضیان عادی، مشمولان طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و مشمولان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده. به گزارش «نقش اقتصاد»، همان‌طور که اعلام شده ثبت‌نام این دوره ایران‌خودرو مانند طرح‌های فروش و پیش‌فروش قبلی مستلزم رعایت مواردی است از جمله این که متقاضیان نه تنها باید حساب وکالتی داشته باشند بلکه باید 50 درصد قیمت خودرو که به‌طور پیش‌فرض 230 میلیون تومان در نظر گرفته شده را تا زمان اعلام نتایج و اولویت‌بندی در حساب وکالتی بلوکه کنند.
با وجود این که ثبت‌نام ایران‌خودرو با ابهاماتی همراه است اما با طرفداران میلیونی روبرو شده است که در این میان، شانس «مادران» و «خودروهای فرسوده» برای برنده شدن در لاتاری ایران‌خودرو بیشتر است.
بابک صدرایی، کارشناس حوزه خودرو در گفتگو با «نقش اقتصاد» بیان کرد: بازار خودرو کشور همیشه با حاشیه‌هایی همراه بوده است و این شامل همه بخش‌های صنعتی خودروسازی ایران می‌شود؛ به طوری‌که وقتی ایران‌خودرو و سایپا، خودروسازان خصوصی و واردکنندگان خودرو یا حتی خودروهای برقی اعلام پیش‌فروش می‌کنند تقریباً 6-7 برابر حجم تقاضای واقعی وارد بازار خودرو می‌شود که اصل آن، حکایت از یک بازار بیمار دارد که نه تنها فضای تولید در آن وجود ندارد بلکه از فضای تجارت هم، برخوردار نیست و اگرچه به طور کلی، دیگر بازارها در رکود قرار دارند ولی همواره خودرو به دلیل این که عرضه و تقاضا هنوز هماهنگ نشده است بازار جذابی به شمار می‌آید و همین موضوع باعث می‌شود تا پول‌های سرگردان وارد خودرو شوند.
این کارشناس حوزه خودرو تصریح کرد: اگر بر مبنای سال‌های گذشته، حجم تولید سالانه ایران‌خودرو 500-600 هزار دستگاه خودرو باشد که فکر نمی‌کنم امسال هم، ظرفیت آن‌چنانی داشته باشد عملاً از این تعداد افرادی که در طرح ثبت‌نام خودرو شرکت کرده‌اند میانگین 50 تا 150 هزار نفر صاحب خودرو می‌شوند و تقریباً می‌توان گفت که 10 درصد افراد ثبت‌نام کننده می‌توانند خودروی خود را تحویل بگیرند و در مقابل، 90 درصد آن‌ها از چرخه خارج می‌شوند و در حقیقت، این پول افرادی است که بدنبال رانت هستند. چون باید این حقیقت را درنظر گرفت که چقدر تقاضای واقعی برای خودرو داریم؟
بابک صدرایی تأکید کرد: مثلاً حتی اگر بر اساس ظرفیت تولید و هماهنگ کردن عرضه و تقاضا، 100-150 هزار مصرف‌کننده واقعی نیز وجود داشته باشند ولی باید بدانیم که بقیه افراد، مصرف‌کننده نیستند. بلکه این حجم، پول راکد و بیکاری است که می‌خواهد بیاید و به شکلی وارد بازار شود؛ همان پولی که در سامانه خودروی وارداتی نیز ورود پیدا می‌کند و پس از چرخیدن، وارد خودروی برقی و بخش‌های دیگر می‌شود تا متقاضی به هر شکلی، صاحب یک خودرو یا کالایی شده و دارایی‌اش حفظ شود و بتواند یک سودی از آن بدست آورد.
این کارشناس حوزه خودرو گفت: نکته خطرناک‌تر این است که وقتی پول‌ها از بلوکه شدن آزاد می‌شوند این حجم عظیم از سرمایه وارد بازارهای دیگر خواهند شد و در آن‌جا، دوباره تأثیر منفی خود را نشان خواهند داد. به همین دلیل، به نظر بنده، این موضوع هیچ تأثیری ندارد و در نهایت، بازنده اصلی آن؛ مصرف کنندگان خودرو هستند که می‌خواهند از خودرو استفاده کنند چراکه عملاً شانس آن‌ها در این قرعه‌کشی به یک دهم خواهد رسید. بابک صدرایی در پایان خاطرنشان کرد: باید به این مسئله توجه کرد که پول ثبت‌نام خودرو برای افراد زحمت‌کش است و اگرچه باید خودرو را با قیمت کارخانه‌ای که حداقل قیمت است خریداری کنند ولی متأسفانه، شانس آن‌ها با این سیستم به حداقل می‌رسد و باز هم، شانس بیشتر نصیب دلالان و افرادی می‌شود که واقعاً نیازی به خودرو ندارند و صرفاً بدنبال سودجویی هستند و علاوه بر این، نه تنها اتفاق خاصی برای مصرف‌کننده نمی‌افتد بلکه همان سیکل قبلی به وجود می‌آید و اخباری منتشر می‌شود که تقاضا برای ثبت‌نام خودرو بالاست و درحقیقت، این کار سیگنال می‌دهد که خیلی از این تقاضاها برآورده نخواهند شد و بخشی از متقاضیان مجبور هستند که با قیمت‌های بالاتر، خودرو خریداری کنند.
