مرضیه خوشکار روزنامه نگار: شاید بتوان ایده ساخت مسکن اقتصادی یا مسکن 25 متری را یکی از جنجالیترین ایدهها در حوزه بازار مسکن کشورمان در ماهها و سالهای اخیر ارزیابی کرد. این ایده ابتدا قرار بود در تهران دنبال شود که طرح آن، با واکنشهای منفی رو به رو شد و در نهایت مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران تاکید کرد که شهرداری، مجوز ساخت مسکن 25 متری را صادر نخواهد کرد.
به گزارش «نقش اقتصاد»؛ با این همه، به تازگی بار دیگر شاهد بودهایم که خشایار باقرپور، مدیر عامل اتحادیه تعاونیهای شهر تهران در موضع گیری گفته است که “اجرای طرح مسکن اقتصادی به تعداد 3300 واحد به صورت مجتمع هوشمند در واحدهایی با متراژهای 25 تا 80 مترمربع در منطقه ماهدشت کرج آغاز شده است”. وی خاطر نشان کرده است که “از چند ماه قبل، مباحث حقوقی، تأمین زمین و انعقاد قرارداد طرح مسکن اقتصادی آغاز شده است”.
در همین رابطه، بار دیگر برخی منابع اعلام کردهاند که صدور مجوز ساخت برای مسکن 25 متری گزارهای روی هواست و به آن ترتیب اثر داده نخواهد شد. با این همه، هنوز یک سؤال مهم و اساسی سر جای خود است: دلیل پافشاری بر ایده ساخت مسکن 25 متری چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، 2 نکته را بایستی مد مظر داشت. اولاً، به نظر میرسد که حامیان این ایده بر این باروند که با توجه به گرانی قابل توجه قیمت مسکن به ویژه در کلانشهرهای کشورمان، توان و قدرت خرید مردم به شدت اُفت کرده و اکنون ساخت مسکن 25 متری میتواند گزینهای برای آسانتر شدن خرید خانه برای مردم کشورمان و به ویژه آنهایی باشد که با چالشهای جدی در زمینه تأمین هزینههای مستأجری رو به رو هستند.
نکته دوم اینکه عدهای بر این باورند که با توجه به رکود قابل توجه در بازار خرید و فروش مسکن، کوچک کردن متراژ خانهها میتواند ایدهای مناسب به ویژه برای سازندگان جهت رونق بازار خرید و فروش مسکن باشد. با این همه، مساله و چالش اصلی این است که ایده مسکن 25 متری به 3 دلیل مهم و محوری، اساساً طرحی مناسب در بازار مسکن کشورمان نیست. اول اینکه این ایده به هیچ عنوان چالشهای جدی فرهنگی و اجتماعی را که به وجود میآورد، در نظر نمیگیرد. اینکه یک خانوار در یک خانه 25 متری زندگی کنند و حریم شخصی نداشته باشند، مساله ای است که نمیتوان نسبت به آن بیتفاوت بود.
در عین حال، زندگی در محیط کوچک، جدای از اینکه تحرک افراد و به طور خاص کودکان را کم میکند، در عین حال، مشکلاتی نظیر افسردگی را نیز در انسانها ایجاد میکند. نکته دوم اینکه زندگی در مسکن 25 متری، حامل خسارتهای جدی به آبرو و اعتبار منطقهای و بین لمللی کشورمان نیز است. اساساً مسکن 25 متری درشان خانوارهای ایرانی نیست و سیاستگذاران و مسوولان حوزه مسکن و کلیت اقتصادِ ایران باید سعی کنند تا جای ممکن خانهدارشدن را برای مردم کشورمان آسانتر کنند نه اینکه با کوچک کردن متراژ خانهها، سعی در مخاطب قرار دادن موقتِ این چالش داشته باشند. در نهایت سوم اینکه همگان باید توجه داشته باشند که بازار مسکن کشورمان، تابعی از معادلات کلی مطرح در اقتصاد ایران است.
این بازاز همچون دیگر بازارها از تشدید تحریمهای تحمیلی به اقتصاد کشورمان و البته برخی سومدیریت ها و نواقص ساختاری و به طور خاص تداوم روند تورم بالا در کشورمان متأثر میشود. از این رو، همانطور که تاکنون بارها و بارها گفته شده، مبدأ اصلی گرانی قیمت مسکن در ایران، فضای غالب فعلی در اقتصاد ایران و تورم بالا در آن است.
از این رو، تا شاخصهای کلیدی و مهم اقتصادی کشورمان بهبود نیابند، توقع ایجاد بهبود در بازار مسکن ایران، چندان منطقی نیست. به بیان سادهتر، مبدأ تورم در بازار مسکن، اقتصاد ایران است و نباید مبدأ را در خودِ بازار مسکن جستجو کرد.
از این رو، طرح ایدهای نظیر ساخت مسکن 25 متری بیش از آنکه ایدهای واقع بینانه برای حل مشکل گرانی و سخت بودن خرید مسکن در کشورمان باشد، صرفاً نوعی انحراف از اصل مشکلاتی است که این بازار با آنها دست و پنجه نرم میکند. مشکلاتی که بیتوجهی به آنها میتواند خیلی زود، خرید مسکن 25 متری را نیز به امری دشوار و سخت برای مردم کشورمان (به دلیل سرایت گرانیها به آن) تبدیل کند.