فاطیماه میرزایی دخت روزنامه نگار: روز گذشته سهشنبه 20 شهریور ماه 1403، چهاردهمین سکاندار بازار سرمایه ایران انتخاب شد و مجید عشقی با استعفایش در روزهای گذشته، جای خود را به حجتالله صیدی داد که شانس او در مقایسه با دیگر گزینههای مطرح شده بیشتر بود.
حسن حسیننیا، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص مشکلات بورس و اقداماتی که رئیس جدید بازار سرمایه باید در دستور کار خود قرار دهد، گفت: بعد از کش و قوسهای زیاد درمورد انتخاب رئیس جدید سازمان بورس پس از استعفای جناب آقای عشقی و حواشی که ایجاد شده بودند آقای حجتالله صیدی به عنوان ریاست سازمان بورس انتخاب شد.
اگرچه بعضی از نقلقولهای منتشر شده از ایشان برای بازار سرمایه جالب بودند. اما عملیاتی نشدند. از جمله این که آقای صیدی، پیشتر درمورد ارزشمندی سهام به ویژه سهام بانکی اظهارنظر کرده بود و از آنجایی که ایشان در فضای مجازی فعال است برخی از مواضع مطرح شدهاش در این بستر مشاهده و شنیده شد.
این تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «نقش اقتصاد» بیان کرد: آنچه که در شرایط فعلی برای بازار سرمایه و سهامداران مهم است مشکلات عدیدهای است که تقریباً میتوان گفت در 3 سال گذشته انباشته شدند و در حال حاضر، مشکلات این بازار در اوج خود هستند و بورس در رکودیترین و نزولیترین شرایط خود به سر میبرد؛ یعنی در فضای تورمی کشور، یک بازدهی بسیار نامطلوب در مقایسه با سایر بازارها داشته است؛ بنابراین قطعاً فردی که ریاست سازمان بورس را در چنین شرایطی پذیرفته است به مشکلات موجود کاملاً واقف است و بدنبال آن، حتماً مذاکراتی با ارکان تصمیم گیرنده به ویژه وزیر اقتصاد به منظور پذیرش این سمَت داشته است. یعنی با توجه به شناختی که آقای صیدی از بازار سرمایه دارد گلوگاههای مشکلات را شناسایی کرده و پیش از پذیرفتن این سمَت با آقای همتی صحبتهایی در خصوص حل این مشکلات داشته است.
حسیننیا تأکید کرد: آنچه که به صورت مستقیم به رئیس سازمان بورس مربوط میشود و برای فعالان بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است بسترهایی هستند که باعث شکلگیری بیاعتمادی بسیار زیادی در میان فعالان بورس شدهاند؛ انباشتهای از سال 99 که در 17 اردیبهشت ماه 1402 به اوج خود رسید.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اهمیت شفافیت تصریح کرد: شفافیت از دیگر موضوعات بسیار مهم است؛ این که سهامداران و فعالان بازار سرمایه به عنوان ذینفعان کاملاً در جریان امور و مصوبات شورای عالی بورس قرار بگیرند کما این که آخرین موردی که منجر به استعفای آقای عشقی شد مسئله نبود شفافیت بود که مشکلات متعددی را برای فعالان بازار سرمایه و سهامداران به وجود آورد. به همین دلیل، آنها همچنان منتظر هستند که به صورت شفاف از پشت پردهها و تصمیماتی مطلع شوند که منجر به اتفاق 17 اردیبهشت ماه 1402 شدند؛ به طوریکه افراد پشت پرده از رانت اطلاعاتی بهره برده بودند یا مکانیزم افشای اطلاعات و شفافسازی باید به صورتی پیش میرفتند تا چنین معضلاتی رخ نمیدادند؟ هرچند متأسفانه، به هیچ عنوان به این موضوع پاسخ درستی داده نشد و از طرفی، نحوه برخورد و تعامل با فعالان بازار سرمایه در سالهای اخیر بسیار موردنقد بود و علاوه بر این، پروندهسازیهای متعددی صورت میگرفت و باعث میشد فضای امنیتی در بازار سرمایه شکل بگیرد در حالی که بهتر بود فضای بازار سرمایه آرامتر و از تعامل بیشتری برخوردار باشد تا مشکلات حل شوند.
این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: یکی از موضوعات مهم دیگری که وجود دارد این است که باید همکاری و تعامل با بخشهای اقتصادی و وزرای اقتصادی کابینه به همراه مجلس و مسئولان و تصمیمگیران مؤثر بر تصمیمات اقتصادی وجود داشته باشد. زیرا همانطور که آقای همتی، وزیر اقتصاد اعلام کرد با مشکلات متعددی از جمله قیمتگذاری دستوری تا دخالت دولت در اقتصاد و مشکلات مربوط به نرخ دلار نیمایی و صادرات و… دست و پنجه نرم میکنیم؛ بنابراین انتظار میرود برای این مشکلات راهکارهای موثری اندیشیده شود. چون هرقدر دولت در اقتصاد دخالت نکند و برای این منظور اقداماتی صورت بگیرد بازار سرمایه شکوفاتر خواهد شد.
حسیننیا تأکید کرد: از دیگر مشکلاتی که وجود دارد این است که توازن در بازار سرمایه بهم خورده و به این موضوع نقد جدی وارد است؛ چراکه بازار سرمایه بیشتر از این که به صورت مستقیم و از طریق افزایش سرمایهها و حضور و ورود شرکتهای بزرگ در آن به سمت بازار سهام و تأمین مالی بنگاههای تولیدی حرکت کند بیشتر به سمت رونق بازار بدهی پیش رفته است؛ یعنی شاید به نظر برسد که بازار سرمایه، بخش زیادی از انرژی و پتانسیل خود را در اختیار بازار پول و بدهی قرار داده است که نرخ بهره بالای فعلی به عنوان یکی از مسائل مورد نقد باعث شد تا بازار سهام و فعالان آن بیشتر تحت فشار قرار بگیرند و شاهد افت جذابیت و ارزش در کلیت بازار سرمایه باشیم.این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اگرچه در سالهای گذشته، تشکیل کارگروههای مربوط به میز صنعت شروع شده است ولی به نظر میرسد که عملیاتی کردن برنامهها و ارائه راهکارهای مفید و نتیجهبخش میتوانند برای بازار سرمایه مفید باشند. زیرا در غیر این صورت فایده خاصی برای بازار نخواهد داشت. از طرفی، بازار سرمایه در سالهای اخیر به ویژه در دوران آقای عشقی با رشد و گسترش صندوقهای سرمایه گذاری متنوعی همراه بود و اگرچه ذات این عمل؛ هم در خصوص پوشش ریسکها و هم به منظور توسعه بازار سرمایه خوب است و موجب رونق سرمایهگذاری غیرمستقیم به ویژه برای افرادی میشود که با سرمایهگذاری و مفاهیم آن آشنایی زیادی ندارند ولی قطعاً برای بهره بردن از صندوقهای سرمایهگذاری نیاز به یک نسخه کامل آن است. زیرا اجرای یک نسخه ناقص از یک ابزار مالی مثل صندوقهای سرمایهگذاری یا سایر ابزارها باعث آفتهای زیادی خواهد شد که در حال حاضر نیز، با آنها روبرو هستیم.حسیننیا گفت: درمورد صندوق های اهرمی، موضوعاتی در هفتههای گذشته مطرح شدند که در این رابطه، قطعاً نحوه تعامل با مدیران صندوقها بسیار مهم است؛ یعنی اجرای قوانین به صورت کامل و با نظارت دقیق و سیستمی که هوشمند و به دور از نظر و انگیزه شخصی فرد ناظر باشند. زیرا میتوانند منجر به کاراتر شدن بازار سرمایه شوند.
آنچه که فعالان بازار سرمایه و سهامداران در سالهای گذشته به آن تأکید داشتند و از وظایف بسیار مهم رئیس سازمان بورس به عنوان حامی منافع ذینفعان محسوب میشد حاشیه سود شرکتها بود که به شدت کاهش پیدا کرد و قوانین متناقض با رشد تولید و حتی شعار سال، مصوب و اجرایی شد و حتی برخی از این قوانین به صورت غیر اصولی به کار گرفته میشدند و اعلام مواضع مسئولان ذیربط نیز باعث ایجاد شائبه در تصمیمگیری فعالان بازار سرمایه و سهامداران میشد. به طور مثال؛ سال گذشته، برای نرخ خوراک پتروشیمیها و گاز صنایع یک قانون نوشته میشد و آن را عطف به ماسَبَق میکردند که اصلاً با روح قانون تناقض داشت و باعث شد ترمز رشد کشیده شده و بازار سرمایه با روزهای سختی روبرو شود.
این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: به نظر میرسد آقای صیدی باید بیشتر تلاش کرده تا به طور مجدد، ماهیت بازار سرمایه را تعمیر کند و روند مطلوبی برای آن رقم بزند که این موضوع مشروط بر تعامل با سایر ارکان قدرت و تصمیمگیری است و اگر بتواند با سیاستگذاران پولی و مالی چالشها را برطرف کنند حتماً شاهد رشد حاشیه سود و پویاتر شدن بازار سرمایه خواهیم بود.