دکتر رئوف پیشدار استاد دانشگاه: هفت ماه از موعد اجرای قانون متناسبسازی حقوق بازنشستگان گذشته است و اجرای قانون همچنان متوقف و بین دولت و مجلس پاس کاری میشود.
در تازهترین اظهار نظر «محمد باقر قالیباف» رئیس مجلس در پاسخ تذکری گفته است: «لازم است مجلس در خصوص عدم متناسبسازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی پیگیریهای لازم را صورت دهد و دولت مکلف به اجرای قانون همسانسازی حقوق بازنشستگان است.» و روزنامه ایران در پاسخ به تندی نوشت: از دولت توقع اجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان را دارید اما لایحه دولت برای این کار را اعلام وصول نمیکنید.
در هفتههای اخیر شاهد کشمکشها و چالشهای فراوانی بین دولت، مجلس، سازمان تأمین اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه در مورد عدم اجرای ماده 28 قانون برنامه هفتم توسعه بودیم که مقرر میدارد طی پروسهای، حقوق بازنشستگان با شاغلین متناسب سازی شود.
دقیقاً روشن نیست که این کشمکشها در مورد تفسیر متن قانون است و یا ایراد در نحوه اجرای قانون، یا محاسبه غلط بار مالی اجرای قانون، آنچه به ذهن متبادر میشود این گزاره است که هدف کشمکشها به انحراف کشاندن قانون توسط مجریان آن و به تأخیر انداختن اجرای آن است. مگر پاسخ و استدلال قانونی له آن ارائه شود.
«حمید پور محمدی» رئیس سازمان برنامه وبودجه چندی پیش در مجلس گفت که ما برای اجرای قانون «موسوم به 40-30-30» منابع کافی نداریم! چون «یک میلیون تومان علی الحساب پرداختی به کسانی داده شده که استحقاق آنرا نداشته ونباید داده میشد.»
سازمان تأمین اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی در شب انتخابات ریاست جمهوری! به بازنشستگان برای سه ماه اول سال، ماهی «یک میلیون تومان علی الحساب متناسب سازی» پرداخت کردند تا قانون اجرایی شود.
پور محمدی به علاوه گفت: تا پایان سال باید باهمین یک میلیون تومان علی الحساب ادامه دهیم و سال بعد آن را اصلاح کنیم.
از سال گذشته تاکنون بالغ بر 290 نفر نمایندگان مجلس ومشاورینشان تلاش کردند که قانونی بنام متناسب سازی یا همسان سازی بر محور 40-30-30 را به تصویب رسانند وبه لایحه برنامه هفتم توسعه الحاق نمایند که طبق آن بایداز فروردین 1403/ 40 درصد آن اجرا میشد وبقیه هم طی دوسال بعد، که در مجموع حقوق بازنشسته در پایان سه سال باید 90 درصد حقوق شاغل مشابه ویا 90 درصدضریب زمان بازنشستگی میشد.
برای تأمین مالی این قانون یک درصد بر مالیات ارزش افزوده، اضافه شد و مقرر گردید متناسبسازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی نیزاز محل تأدیه بدهی دولت به این سازمان اجرا شود و بارها ادعا شد که دولت این بدهی را باز پس داده است تا که رئیس جمهوری در نخستین مصاحبهاش چیزی گفت که برداشت شد دولت حقوق بازنشستگان، پرستاران و معلمان را صرف واردات بنزین کرده است.
افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده و هزینه کردن حقوق بازنشستگان برای تأمین بنزین، با واکنش منفی جامعه و اعتراض نهادهای مردمی روبرو شد. حال با گذشت ماهها از زمان تصویب قانون، نه تنها قانون اجرا نشده، بلکه دولتمردان از جمله معاون اول رئیس جمهوری ورئیس سازمان برنامه وبودجه اعلام میکنند که منابع مربوطه کافی نیست و به این ترتیب دولت و مجلس توپ را در زمین یکدیگر میاندازند.
حال این سوالها مطرح است:
آیا نمایندگان مجلس با همهٔ وقت ومحاسبات انجام شده در بر آورد خود نسبت به تأمین مالی این قانون اشتباه کردهاند؟ آیا شورای نگهبان در بررسی منابع مالی این قانون دقت لازم را نکرده؟ چرا که اگر منابع مالی آن کافی نبوده، طبق اصل 75 قانون اساسی نباید آنرا تأیید میکرد. آیا طبق گفته خود دولتمردان مقداری از منابع این قانون در جای دیگری مثلاً واردات بنزین! مصرف شده است؟ آیا رئیس سازمان برنامه وبودجه در اجرای قانون کوتاهی و تخلف کرده وبجای اجرای آن، به قول خودش علی الحساب منابع آن را در قالب ماهیانه یک میلیون تومان برای سه ماه به اشخاصی پرداخت کرده که نباید انجام میشده است!
درهرصورت باید به دولت تذکر داد:
اگر مجلس در برآورد منابع اشتباه کرده، گناه بازنشستگان نیست وخودشان باید جوابگو باشند. اگر منابع آن جای دیگری هم مصرف شده است؟ بازهم باید مجلس و دولت جوابگو باشد. اگر شورای نگهبان در بررسیهای خود اشتباه کرده، باید توضیح دهد وجوابگو باشد.
با توجه به اینکه دولت مجری قانون است وباید قانون را اجرا کند، علت تعلل آن تاکنون در اجرای قانون چه بوده؟ در حالیکه مجلس نسبت به تأمین منابع مالی آن اظهار اطمینان میکند. چرا دولت بجای اجرای قانون، کار غیر قانونی کرده وعلی الحساب بدون دقت، به همهٔ افراد غیر مشمول شش میلیون تومان برای شش ماه به بازنشستگان دولتی وسه میلیون تومان به بازنشستگان تأمین اجتماعی پرداخت کرده که معادل بودجه 12 ماه اصل قانون است و حال اظهار میدارد که به این خاطر منابع کم است؟ آیا کارشناسان سازمان برنامه وبودجه که همه افراد تحصیل کرده ومجرب در زمینههای مالی وبودجه کشور هستند در این مورد دچار اشتباه شدهاند و نتوانستند افراد غیر مشمول را از افراد مشمول تشخیص دهند وبدون بررسی دستور پرداخت به همه را دادهاند؟ یکدرصد مالیات ارزش افزوده که به نام بازنشستگان اخذ میشود، کجا مصرف میشود؟ روزنامه ایران در نقش سخنگوی دولت روز چهارشنبه 19 مهرماه 1403 خطاب به رئیس مجلس نوشت: از دولت توقع اجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان را دارید، اما لایحه دولت برای این کار را اعلام وصول نمیکنید؟
روزنامه ایران نوشت: متهم ساختن ضمنی دولت به تعلل در اجرای متناسبسازی حقوق بازنشستگان و بطور ویژه حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در حالی است که نمایندگان مجلس بویژه آنها که سابقه حضور در مجلس یازدهم را نیز داشتهاند، بیش از دیگران در جریان ناترازی قریب به 350 هزار میلیارد تومانی میان منابع و تکالیف بودجهای که برای سال 1403 تصویب شده است، قرار دارند.
فقدان منابع برای تأدیه بدهی رسوب کرده دولت به سازمان تأمین اجتماعی به ترتیبی بود که در نهایت مجلس تصمیم گرفت میان عدد 170 همتی خودش و پیشنهاد 110 همتی دولت سیزدهم، به تصویب تکلیف بودجه 130 همتی قناعت کند.