مائده مروتی روزنامه نگار: دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده (OFAC) روز سه‌شنبه، 14 آذر 1403، بیانیه‌ای علیه ایران منتشر کرد. بر اساس این بیانیه، فشار تحریمی به بازار نفت‌کش‌ها افزایش یافته است؛ طوری‌که ۲۱ نفتکش دخیل در فروش نفت، محصولات نفتی و پتروشیمی ایران، موسوم به ناوگان ارواح یا ناوگان سایه، نیز در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند.
حشمت الله فلاحت‌پیشه، نماینده سابق مجلس و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفت: ایران ۲۰ سال پیش حدود یک درصد از انرژی دنیا را تأمین می‌کرد، ولی این سهم به تدریج کاهش یافته و اکنون کمتر از 0.25 درصد شده است. به همین میزان هم باید اثرگذاری را مورد بررسی قرار داد. به‌ویژه آنکه نفت ایران عمدتاً در بازار رسمی فروخته نمی‌شود و حدود ۹۲ درصد آن از پالایشگاه‌های خصوصی یا خصولتی چین سر درمی‌آورد.
او با اشاره به تخفیف‌های نفت ایران در جهت منافع چینی‌ها عنوان کرد: چینی‌ها با چراغ سبز دولت چین در حال خرید نفت ایران هستند و این نفت را با تخفیف‌های کلان دریافت می‌کنند. حال بنا بر فشارهایی که آمریکا برای تحریم نفت ایران وارد می‌کند، تخفیف‌هایی که چینی‌ها درخواست می‌کنند، بیشتر است. در هر بشکه حتی ۱۳ دلار تخفیف ارائه می‌شود و برخی سایت‌ها نیز مدعی شده‌اند که نفت ایران گاهی تا ۳۰ درصد زیر قیمت بازار هم فروخته می‌شود.
فلاحت‌پیشه با بیان اینکه بایدن تحریم ایران را به یک فرصت برای دولت خود تبدیل کرد، یادآور شد: در زمان جنگ اوکراین، دولت وقت ایران دچار اشتباه استراتژیک در سیاست خارجی شد و برجام را نهایی نکرد. به عبارتی، برجام فدای منافع روسیه شد.
او تأکید کرد: ایران و روسیه برخلاف ادعاها هیچ‌گونه رابطه راهبردی با هم ندارند و در بازار نفت به رقیب یکدیگر تبدیل شده‌اند. آمریکایی‌ها هم توانستند هم میزان عرضه و قیمت نفت را در بازار جهانی مدیریت و کنترل کنند. اگر در گذشته با یک بحران یا جنگ منطقه‌ای قیمت نفت افزایش پیدا می‌کرد، این بار قیمت نفت ثابت ماند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در رابطه با اهمیت مذاکرات در پیشبرد اهداف ایران تشریح کرد: ایران باید بتواند اهداف خود را در مذاکرات محقق کند. حال ممکن است به توافقی دست یابد یا اهدافی که می‌خواهد به آن دست یابد، محقق نشود. اما هر نتیجه‌ای که حاصل شود، حداقل وضعیت رابطه با آمریکا برای ایران روشن خواهد شد و دیگر مانند دوران فعالیت دولت سیزدهم منافع ایران در برجام قربانی منافع روسیه نمی‌شود.
او افزود: ایران در یکی از بهترین شرایط سیاست خارجی خود می‌توانست برجام را احیا کند، اما متاسفانه به دلیل منافع روس‌ها این فرصت را از دست داد. اکنون ایران به یک کارت بازی در دست روس‌ها و چینی‌ها تبدیل شده است، در حالی که می‌توانست با قدرت دوباره به بازار انرژی بازگردد.
فلاحت‌پیشه با انتقاد نسبت به از دست دادن فرصت‌های مذاکره گفت: اگر اکنون نیز دولت ایران تابوی مذاکره مستقیم با آمریکا را کنار نگذارد، بیش از گذشته به یک کارت بازی برای چین و روسیه تبدیل خواهد شد.
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی در اظهارات خود به بررسی سیاست‌های احتمالی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، در قبال ایران پرداخت و تشریح کرد: ترامپ در آینده دو رویکرد ادامه فشار حداکثری و طرح مذاکره با ایران را به طور همزمان دنبال خواهد کرد.
او در پایان خاطرنشان کرد: ایران باید از این فرصت بهره‌برداری کند؛ زیرا ترامپ به هیچ وجه دوست ندارد که واسطه‌ها منافع آمریکا را تحت تأثیر قرار دهند و در این شرایط، ایران حداقل می‌تواند با آمریکا به گفت‌وگو بنشیند.
