سامانه‌های جدید ارزی تامین مالی در راه است/ سامانه ارز خدماتی منتظر تصویب نهایی

سامانه جدید ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران، اخیرا بطور رسمی در سوم آذرماه  فعالیت خود را آغاز کرده و پس از یک ماه، یعنی در سوم دی ماه لازم الاجرا می‌شود. این سامانه، سیستمی است که تسویه معاملاتی در آن صورت می‌گیرد؛ تمام فرآیندها اعم از معامله، جورسازی و مچینگ و پس از معامله را در خود دیده و همزمان مجموعه‌ای از ارتباطات را با سایر سامانه‌ها طراحی کرده است و بر اساس الزام بانک مرکزی، آن دسته از بازرگانانی که در بازار اشخاص (نه در سامانه نیما) ارز خود را عرضه و یا خریداری می‌کردند، به بازار ارز تجاری منتقل می‌شوند.

چندی پیش، مدیرعامل مرکز مبادله در نشست مشترک با اعضای اتاق بازرگانی خبر داد: علاوه بر سامانه ارز توافقی، سامانه معاملاتی سلف نیز در آینده نزدیک به بهره‌برداری می‌رسد.

در این رابطه علی سعیدی – مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، گفت: پیشنهاد ایجاد سامانه معاملات سلف، از سوی مرکز مبادله به بانک مرکزی ارائه شده است. معاملات سلف ارزی می‌تواند یک روش جدید تامین مالی باشد؛ به این روش که صادرکننده معاملات ارزی خود را انجام می‌دهد و انتقال مالکیت ارزی رخ می‌دهد و به عبارتی ریال مورد نظر خود را دریافت می‌کند و در زمان مشخصی در آینده (برای مثال سه ماه یا شش ماه آینده) ارز معامله شده به خریدار را تحویل می‌دهد.

از معاملات سلف تا معاملات مابه‌التفاوت

وی در رابطه با نحوه عملکرد سامانه پیشنهاد شده گفت: البته نرخ ارز در این نوع معاملات متفاوت خواهد بود. با این حال، اگر نرخ ارز در شرایط ثبات باشد، بی شک نرخ این ارز کمتر خواهد بود، اما در زمانی که هم پیش بینی خریدار و هم فروشنده ارز، افزایشی باشد، روش‌های جدیدی از معاملات نیز طراحی و پیش بینی شده که «معاملات ماب‌التفاوت» نام دارد؛ به این معنی که قیمت‌ها براساس زمان تحویل ارز، نرخ گذاری خواهد شد.

معاملات سلف ارزی می‌تواند یک روش جدید تامین مالی باشد؛ به این روش که صادرکننده معاملات ارزی خود را انجام می‌دهد و انتقال مالکیت ارزی رخ می‌دهد و به عبارتی ریال مورد نظر خود را دریافت می‌کند و در زمان مشخصی در آینده (برای مثال سه ماه یا شش ماه آینده) ارز معامله شده به خریدار را تحویل می‌دهد.مدیرعامل مرکز مبادله ادامه داد: در معاملات سلف پیش بینی شده که خریدار باید تمام معادل ریالی ارز خریداره شده را پرداخت کند، اما در معاملات مابه‌التفاوت، خریدار ۱۰ الی ۳۰ درصد از معادل ریالی ارز خریداری شده را پرداخت می‌کند و عملا خریدار میزان مشخصی از ارز را برای معاملات آینده خود رزرو کرده، اما قیمت پایانی در زمان دریافت ارز از عرضه کننده مشخص خواهد شد و مابه‌التفاوت نرخ ارز براین اساس مشخص می‌شود.

سعیدی خاطرنشان کرد: در مرکز مبادله، هر دو روش معاملاتی معرفی خواهد شد و بازار و گروه‌های مختلف براساس پیش بینی‌ها و مطلوبیت معاملات خود، براساس میزان معادل ریالی که در اختیار دارند، معاملات خود را برای آینده انجام می‌دهند. در این راستا، مرکز مبادله یک بازار است و محصولات مختلف را طراحی می‌کند و بازار و گروه‌های مختلف  اقتصادی، به اختیار خود می‌توانند هر کدام از روش‌های معاملاتی را با توجه به شرایط خود، انجام دهند.

معاملات پیمان آتی و سواپ

وی اظهار کرد: علاوه بر روش‌های مذکور، مرکز مبادله، معاملات فورواد یا پیمان آتی، معاملات تاخت یا سوآپ را نیز طراحی کرده و در دستور کار خود قرار داده است که از نوع قراردادهای مشتقه هستند؛ البته فرق آنها با قراردادهای مشتقه بورسی در این است که حتما تحویل ارز بین صادرکننده و وارد کننده صورت می‌گیرد و جنبه سرمایه‌گذاری در آن وجود ندارد و صرفا در جهت تامین نیاز ارزی بخش‌های واقعی اقتصاد و نیازمند ارز است.

روش‌های جدیدی از معاملات نیز طراحی و پیش بینی شده که «معاملات ماب‌التفاوت» نام دارد؛ به این معنی که قیمت‌ها براساس زمان تحویل ارز، نرخ گذاری خواهد شد.

سامانه ارز خدماتی آماده است

مدیرعامل مرکز مبادله در پایان در رابطه با زمان آغاز به کار سامانه ارز خدماتی گفت: ارز خدماتی از نظر سامانه‌ای و دستورالعمل‌های لازم، تکمیل شده است. با این حال براساس قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا، نیازمند اخذ برخی مجوزهای دیگر و با اصطلاح فرانهادی است که فراتر از اختیارات بانک مرکزی است. ما در حال حاضر در حال انجام تشریفات مربوط به آن هستیم تا مصوبه نهایی آن صادر شود و در صورت تصویب مصوبه نهایی، مرکز مبادله آماده آغاز به کار سامانه ارز خدماتی است.

منبع:ایسنا