نعیم نوربخش روزنامه نگار: فناوری فراکینگ (ترکیبی از حفاری افقی و شکست هیدرولیک لایههای سطحی زمین) که ابتدا به منظور استخراج منابع نفتی و گازی توسعه پیدا کرده بود، اکنون توانسته مسیر جدیدی برای بهرهبرداری از نوعی تازه از منابع تجدیدپذیر انرژی در پوسته زمین بگشاید. طبق ادعای آژانس بینالمللی انرژی این منبع تازه میتواند طی دهه آینده رقیبی بالقوه برای انرژیهای بادی و خورشیدی قلمداد شود.
آژانس بینالمللی انرژی در گزارشی که به تازگی منتشر کرده است مدعی شده این فناوری جدید قادر است بیش از 3 کیلومتر به صورت افقی در عمق پوسته زمین حفاری کند و انرژی زمینگرمایی را که اکنون تنها در برخی مناطق جهان قابل بهرهبرداری تجاری است در تمام کشورهای جهان قابل دسترس کند. در حال حاضر انرژی زمینگرمایی کمتر از یک درصد از انرژی جهان را تأمین میکند. اما آژانس بینالمللی انرژی یعنی یکی از معتبرترین منابع در ارائه اطلاعات و تحلیلهای مرتبط با بازار انرژی بر این باور است که اگر بخش دولتی و خصوصی بتواند مبلغ 2.8 تریلیون دلار لازم برای بهرهبرداری کامل از منابع انرژی زمینگرمایی را فراهم کند، بشر قادر خواهد بود تا سال 2050 هشت درصد از برق مورد نیاز جهان را از این محل تأمین کند.
به گزارش فایننشال تایمز به نقل از «فاتح برول» رئیس آژانس بینالمللی انرژی «فنون تازه توسعهیافته این امکان را پدید آورده است که بتوانیم بخش قابلتوجهی از تقاضای رو به رشد برای انرژی در جهان را به طریقی ایمن و پاک تهیه کنیم». وی میافزاید «این فرصت بینظیر براساس تجربیات پیشین در صنعت نفت و گاز فراهم شده است». ایده حفر چاه در عمق زمین به منظور استخراج انرژی گرمایی از لایههای زیرین بیش از یک سده عمر دارد اما عملاً در تعداد محدودی از کشورها مورد استفاده قرار گرفته است. این کشورها از جمله ایالات متحده، اندونزی، ترکیه، فیلیپین، کنیا، ایسلند و زلاندنو، ذخایر مناسبی نزدیک به سطح زمین دارند.
طبق گزارش آژانس دو فناوری جدید برای تحول این بخش پیشنهاد شده است. یکی مستلزم شکافت مصنوعی صخرهها برای ایجاد شرایط لازم به منظور تزریق و گرم کردن آب است. فناوری دیگر سامانهای از یک حلقه بسته است که آب درون لولههایی که در عمق زمین فرو رفتهاند باقی میماند. به گزارش آژانس «در صورت کسب حمایتهای لازم، هزینه استخراج با فناوری نسل پیشرفته انرژی زمینگرمایی تا سال 2035 به میزان 80 درصد کمتر از نسل پیشین این فناوری خواهد رسید». برای نیل به این مقصود ضرورت دارد موانعی پشت سر گذاشته شود. به طور مثال روند تصویب پروژههای نو باید شتاب بگیرد و میزان سرمایهگذاری در این فناوری باید افزایش پیدا کند.
در این صورت طبق پیشبینی آژانس نیروگاههای زمینگرمایی میتوانند هر مگاوات-ساعت برق را با هزینه 50 دلار تولید کنند. به این ترتیب انرژی زمینگرمایی در مقایسه با سایر منابع تجدیدپذیر و کمتر آلاینده انرژی مانند انرژی برقآبی، هستهای و زیستی، یکی از ارزانترین منابع به حساب خواهد آمد. آژانس بینالمللی انرژی میافزاید که انرژی زمینگرمایی میتواند از قابلیت بالایی در رقابت با انرژیهای بادی و خورشیدی نیز برخوردار شود.
طی سال گذشته شرکتهای بزرگی که در جستوجوی منابع پاک انرژی برای تأمین برق مراکز داده خود بودند به سرمایهگذاری در انرژی زمینگرمایی رو آوردند. از سوی دیگر شرکت مایکروسافت در ماه می اعلام کرد که قصد دارد با همکاری یک شرکت هوش مصنوعی مستقر در امارات متحده عربی به نام G42 در کنیا مرکز دادهای بسازد که انرژی آن تماماً از منابع زمینگرمایی تأمین میشود. پس از آن گوگل نیز اعلام کرد قراردادی به منظور خرید 115 مگاوات برق از نیروگاهی تحت مدیریت Fervo Energy در ایالت نوادا امضا کرده است. Fervo که تحت پشتیبانی سه شرکت Macquarie، BHP و صنایع سنگین میتسوبیشی میباشد اعلام کرده با استفاده از تجاربی که در صنعت حفاری نفت و گاز دارد قصد دارد تونلهای افقی در ذخایر زمینگرمایی حفر کند. در ماه اوت شرکت متا مالک فیسبوک و اینستاگرام نیز خبر شراکت خود با Sage Geosystems برای بررسی استفاده از انرژی زمینگرمایی در مراکز داده خود را اعلام کرده بود.
