عباس کاظمی مدیر عامل پیشین شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی: دلیل اصلی قاچاق سوخت اختلاف قیمت فاحش است وقتی اختلاف قیمت با کشورهای همسایه بیش از حد باشد طبیعی است که قاچاق صورت گیرد. ما چند سال است سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز داریم ولی حریف قاچاقچیان نمیشوند علت عمده هم تفاوت قیمت است. وقتی قیمت نفتگاز در زاهدان ۳۰۰ تومان و در کویته پاکستان ۷۰ هزار تومان است آیا کسی میتواند جلوی قاچاق را بگیرد؟
اکنون علت عمده و تامه قاچاق تفاوت قیمت ایران و خارج از ایران است و راهی هم جز واقعی شدن قیمت ندارد. سالهاست که سوخت از کشور ما قاچاق میشود و تاکنون نتوانستهایم کنترل کنیم. سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز، دریابانی و نیروی انتظامی موظف به جلوگیری از قاچاق هستند و اقدامات لازم را انجام دادهاند. سامانههای توزیع نیز کنترل انجام میدهند. در ۳۰ سال گذشته اقدامات زیادی برای جلوگیری از قاچاق صورت گرفته ولی به نتیجه خاصی نرسیدهایم و دلیل عمده تفاوت قیمت فاحش است بنابراین بعید است با این اوضاع بتوان از قاچاق جلوگیری کرد چون هر اقدامی که در توان داشتهایم بکار بستهایم اما به جایی نرسیدیم راهی ندارد غیر از اینکه بین قیمت سوخت در ایران و خارج از کشور تعادل بوجود آید.
اکنون نظارت لازم صورت میگیرد ولی کفایت نمیکند. ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قوانین محکمی وجود دارد؛ مرزبانی، فراجا و دریابانی وظیفه مبارزه با قاچاق کالا و ارز دارند اما نتیجه ملموس و موثری نگرفتهاند. دلیل آن نیز تفاوت قیمت بسیار غیرمتعارف است.
از سوی دیگر قیمتها باید در سالهای گذشته به صورت پلکانی افزایش پیدا میکرد که نشده است. یکی از موارد برنامه سوم که در سال ۷۹ مصوب شد افزایش پلکانی حاملهای انرژی بود اما مجلس هفتم برنامه را معطل و تعطیل کرد و گفتند که هدیه مجلس به ملت است از آن زمان واقعی شدن قیمت حاملهای انرژی متوقف شد، هرچند قیمت بنزین در چند مرحله اضافه شد اما واقعی نشد ولی قیمت نفتگاز و نفت سفید و گاز و برق تقریباً ثابت ماند. البته در شرایط کنونی نیز فضا به گونهای نیست که قیمتها افزایش یابد.
درباره قاچاق سوخت در مسیر نیروگاه هم باید گفت با توجه به اینکه نیروگاه سوخت را رایگان دریافت میکند فرضیه قاچاق از نیروگاه تقریباً منتفی است، زیرا نیروگاه تقریباً مجانی سوخت را تحویل میگیرد، خروجی نیز مشخص است، در نیروگاه هم باسکول وجود دارد و باتوجه به مقدار سوختی که تحویل میگیرند باید برق تولید کنند بنابراین قاچاق در این بخش محسوس نمیتواند باشد. بیشتر نشتی احتمالاً از چاههای کشاورزی و یا بعضاً رانندههایی است که سوخت را میفروشند زیرا قیمت تفاوت دارد و این جاذبه بوجود میآورد.