کامران ندری: تخصصی شدن بانکها یکی از مباحثی است که باید در اقتصاد کشور انجام پذیرد اما ابتدا باید مشکل ناترازی بانکها را حل کنیم. برخی از بانکها وضعیت چنان نامناسبی ندارند و ممکن است جز انحلال، راهحل دیگری برای آنها وجود نداشته باشد. بنابراین، یک برنامه ویژه در شرایط آرام سیاسی و اجتماعی باید برای این کار تدوین شود.با توجه به تنشهای سیاسی و اجتماعی فعلی، انجام کارهای ساختاری و بنیادی در کشور امکانپذیر نیست. از جمله، در این شرایط پرتنش، حل مشکل نظام بانکی کشور دشوار است. شرط لازم برای انجام اصلاحات ساختاری در کشور (از جمله در نظام بانکی) این است که به ثبات و آرامش سیاسی و اجتماعی دست یابیم تا بتوانیم با فراغ بال این چالشهای پیچیده و پرمسئله را حل کنیم.بنابراین، ابتدا بانک مرکزی باید برنامهای برای تعیین تکلیف بانکهای ناسالم داشته باشد. پس از حل این مشکل، بانک مرکزی باید صنعت بانکداری یا بازار وام و اعتبار را ساماندهی کند. یعنی باید هم به اندازه کافی بانک تخصصی داشته باشیم، هم بانک جامع و هم تأمین مالی خرد در اقتصادمان وجود داشته باشد. همه اینها باید محقق شود و بانک مرکزی با صدور مجوز میتواند این امر را مدیریت کند. زیرا مجوز فعالیت مؤسسات مالی و اعتباری را بانک مرکزی صادر میکند و باید نیازسنجی کند تا ببیند در کجا کمبود داریم و متناسب با آنها مجوز صادر کند. در جاهایی که مازاد وجود دارد، باید از صدور مجوز جلوگیری شود.علاوه بر بانک تخصصی، به بانکهای منطقهای نیز نیاز داریم. به عنوان مثال، باید بانکهایی داشته باشیم که مأموریت آنها صرفاً عمران و آبادانی استان سیستان و بلوچستان باشد. بنابراین، کارهای زیادی میتوان در اقتصاد انجام داد و ما اکنون تاوان بیعملی در سالها و دهههای گذشته را میپردازیم. اما پیششرط همه این کارها، رسیدن به ثبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در سطح کلان است.در شرایطی که تورم بسیار بالا دارید، از لحاظ اقتصادی نیز نمیتوانید کار خاصی انجام دهید. اولین کاری که باید انجام دهید، کنترل و مهار تورم است. مسائل سیاسی نیز مزید بر علت هستند. اگر مسئولان نتوانند این بستر را برای اصلاحات ساختاری و بنیادی فراهم کنند، مجبورند وقت خود را به روزمرگی بگذرانند. به عنوان مثال، ممکن است ناگهان متوجه شوند که هوا بسیار سرد شده و برای تأمین گاز و برق خانگی مجبور شوند اعلام کنند که امروز همه ادارات در سراسر کشور تعطیل هستند. این را روزمرگی میگویند. یعنی بستگی به اتفاقاتی که روزانه رخ میدهد، راهحلی موقت پیدا میکنند.بنابراین، شرط ورود به این بحثهایی که آقای فرزین به آن اشاره کردند، این است که پیش از آن، ثبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را به طور نسبی در کشور فراهم کنیم. من بعید میدانم که مسئولان فعلی بتوانند این کار را انجام دهند. اگر میتوانستند، در این چند دهه گذشته که مسئولیت داشتهاند و کشور را اداره میکردند، وضعیت بهتر میشد.
اقتصاددان