مهران حسنخانی مدرس و پژوهشگر
نسخه ای برای روزهای سالمندی
بر اساس آمارها رشد جمعيت سالمند در ايران دو برابر ميانگين جهاني است و با چنين رشد چشمگيري پيش‌بيني مي‌شود جمعيت سالمند کشور تا سال ۱۴۳۵ به ۳۳ درصد برسد. در واقع تا سه دهه ديگر از هر سه ايراني يکي از آن‌ها بيش از ۶۰ سال سن خواهد داشت. اين رقم يعني ديري نخواهد […]
بر اساس آمارها رشد جمعيت سالمند در ايران دو برابر ميانگين جهاني است و با چنين رشد چشمگيري پيش‌بيني مي‌شود جمعيت سالمند کشور تا سال ۱۴۳۵ به ۳۳ درصد برسد. در واقع تا سه دهه ديگر از هر سه ايراني يکي از آن‌ها بيش از ۶۰ سال سن خواهد داشت.
اين رقم يعني ديري نخواهد بود که کشور ما هم مثل بسياري از کشورها درگير پديده سالمندي مي‌شود. بنابراين در سال‌هاي آينده جمعيت بالايي از مردم ايران، نيازمند خدمات سالمندي خواهد بود که دولت موظف به تأمين آن است، چرا که در اصل ۲۹ قانون اساسي به مسئله سالمندي اشاره شده که بر اساس آن «برخورداري از تأمين اجتماعي از نظر بازنشستگي، بيکاري، پيري، ازکارافتادگي، بي‌سرپرستي، در راه‌ماندگي، حوادث و سوانح و نياز به خدمات بهداشتي و درماني و مراقبت‌هاي پزشکي به‌صورت بيمه و… حقي است همگاني و دولت مکلف است طبق قوانين از محل درآمدهاي عمومي و درآمدهاي حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمايت‌هاي مالي فوق را براي يک به يک افراد کشور تأمين کند» از طرف ديگر در برنامه ششم توسعه هم دولت موظف به ايجاد عدالت و رسيدگي به سالمندان شده است. با اين همه به نظر مي‌رسد دستگاه‌هاي مسئول براي مديريت بحران سالمندي فاقد آمادگي لازم هستند و به همين دليل است اکنون که سالمندان حدود ۸ ميليون نفر از جمعيت کشور را تشکيل مي‌دهند با مشکلات فراواني دست و پنجه نرم مي‌کنند.
از سوي ديگر امروزه اکثر کتب مرجع پزشکي تاکيد بر خروج هر چه سريعتر بيماران از بيماستان دارند ولي خانواده‌ها به دليل نبود امکانات مراقبتي خارج از مراکز درماني مجبور به نگهداري آن‌ها در اين مراکز هستند که از اين طريق هم ريسک بيماري‌هاي بيمارستاني افزايش مي‌يابد و هم هزينه‌هاي درمان افزايش مي‌يابد. به بيان ديگر مراقبت از بيمار و افراد ناتوان علاوه بر هزينه‌هاي زيادي که دارد به علت پيچيدگي‌هاي آن يکي از مشکلات مهم در اقتصاد و ثبات رواني خانواده است. اين امر گاهي از مواقع موجب مي‌شود که خانواده ترجيح دهد که بيمارش مدت زمان بيشتري در مراکز درماني و بيمارستان تحت مراقبت باشد و در نتيجه اين امر موجب تحميل هزينه بيشتر به خانواده و افزايش هزينه شرکت‌هاي بيمه به علت بستري طولاني مدت بيمار در بيمارستان مي‌شود. به همين علت نياز به خدمات بيمه‌اي است که در آن مراقبت از بيمار در نظر گرفته شده باشد.با توجه به افزايش ميانگين سني جامعه و نيز آسيب‌هاي شديد در اثر حوادث گوناگون، امروزه بخشي از اجتماع انساني ما به درجه‌اي از ناتواني دچار مي‌شود که حتي امکان مراقبت از خويش را نيز ندارد. در گذشته مراقبت از اين افراد به اعضاي ديگر خانواده سپرده مي‌شد، اما با توجه به تغييرات پرشتاب جوامع امروز و کوچک شدن خانواده‌ها، ديگر امکان ارائه اين خدمات به شيوه گذشته وجود ندارد، بدين منظور صنعت بيمه با حمايت نهادهاي دولتي با ارائه خدمات مراقبتي در قالب پوشش بيمه‌اي مراقبت، خانواده را تحت حمايت خود قرار مي‌دهد و به حفظ کيفيت زندگي افراد جامعه کمک مي‌کند.در حال حاضر بر اساس آيين نامه ۹۹ شوراي‌عالي بيمه، جبران هزينه‌هاي پوشش‌هاي اصلي و اضافي ناشي از بيماري و يا حادثه به ترتيبي که در بيمه نامه تعيين و در تعهد بيمه‌گر قرار گرفته است و بر اساس ماده ۳ اين آيين نامه جبران هزينه‌هاي بستري، جراحي و Day Care در بيمارستان يا مراکز جراحي محدود و هزينه همراه بيمه شدگان بستري در بيمارستان که سن بيمار کمتر از ۱۰ سال يا بيشتر از ۷۰ سال باشد به عنوان پوشش اصلي اين بيمه نامه ارائه مي‌شود. همچنين بر اساس بند ۴-۴-۶، جبران هزينه‌هاي بستري جهت درمان بيماري‌هاي روان پريشي تا ۵۰ درصد سقف تعهد پوشش‌هاي اصلي ساليانه به عنوان پوشش اضافي قابل پرداخت بوده و هزينه نگهداري بيماران روان پريش تحت پوشش نيست. بر اساس آيين نامه بيمه‌هاي درمان، هزينه‌هاي بستري به صورت محدود ارائه شده و پس از پايان دوره بستري بيمار در بيمارستان، هزينه‌اي بابت مراقبت بيمار متصور نيست اين به عنوان يک شکاف قابل ملاحظه در ارائه خدمات به بيماران محسوب مي‌شود.مراقبت طولاني مدت با مراقبت‌هاي پزشکي متفاوت است، زيرا به طور کلي به شما کمک مي‌کند به جاي بهبود يا اصلاح مشکلات پزشکي به صورت عادي به زندگي ادامه دهيد. مردم اغلب فکر مي‌کنند مراقبت‌هاي طولاني مدت کاملاً به عنوان مراقبت‌هاي پرستاري در منزل است. خدمات مراقبت طولاني مدت در واقع ممکن است شامل کمک به انجام فعاليت‌هايي در زندگي روزمره، مراقبت در منزل، مراقبت موقت، مراقبت کلينيکي (بيمارستاني) يا مراقبت روزانه بزرگسالان باشد. اين مراقبت ممکن است در خانه خودتان، يک مرکز مراقبت روزانه بزرگسالان، مراکز کمک به زندگي، آسايشگاه، يا مراکزي که به بيماران کمک‌هاي پزشکي و معنوي ارائه مي‌دهد انجام شود.بنابراين ارائه خدمات مراقبت پس از درمان و يا مراقبت‌هاي دوران کهنسالي در قالب بيمه نامه مراقبت يک خدمت ماندگار از سوي صنعت بيمه خواهد بود و قطعاً در سال‌هاي آتي با رشد چشمگير جمعيت سالمند در کشور، اين محصول و خدمت بيمه‌اي علاوه بر انتقال ريسک هزينه‌هاي سالمندي به صنعت بيمه و کمک به ثبات اقتصادي از محل کاهش هزينه‌هاي حمايتي سالمندان مي‌تواند همانند ساير محصولات و خدمات بيمه‌اي، حامي مناسبي در شرايط سخت باشد.
