محرک های اصلی بازار سرمایه

فاطیماه میرزایی دخت روزنامه نگار: مریم محبی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه درمورد روند بورس گفت: ما این روزها شاهد یک بازار مثبت دستوری هستیم که زودتر از این هم می‌توانست اتفاق بیفتد اما منتظر دلیل بود. متأسفانه، بازار فعلی ما به شرایطی رسیده است که برای روند منفی دنبال علت نیست ولی برای روند مثبت بدنبال دلیل و برهان است و این بدترین اتفاقی است که می‌تواند در یک بازار بیفتد و علت اصلی‌اش صرفاً اعتماد نداشتن سرمایه گذارها به مدیران بالادستی است.

در نتیجه، اگر با یک خبر شاهد مثبت شدن بازار سرمایه هستیم به این خاطر است که اگرچه بازار پتانسیل دارد اما ضعف مدیریتی و تصمیم‌های اشتباه در این بازار، آن را از مسیر عادی خود خارج کرده است؛ به طوری که قدرت بالا آمدن را ندارد. این در حالی است که حداقل انتظار ما سهامداران این است که بازار سرمایه به اندازه تورم یا یک دوم تورم رشد کند اما آن چه که در مدت سه سال گذشته شاهد آن هستیم این است که بازار سرمایه روند فرسایشی و منفی را پیش گرفته است و در این میان، گاهی اندک موج‌های صعودی و مثبتی را داشته اما حقیقت این است که بازار روند طبیعی خود را سپری نکرده است و علت عمده آن، دخالت‌ها و تصمیم گیری‌های دستوری است.

این تحلیلگر بازار سرمایه درمورد تأثیر تنش‌های منطقه روی بازار سرمایه ایران تأکید کرد: به طور کلی، جنس سرمایه از هر نوع ترسوست. یعنی سرمایه در همه بازارها به دنبال آرامش، ثبات و پایداری است و آن چه که ما در بازار مشاهده می‌کنیم این است که در زمان تنش‌ها ثبات دچار تغییر می‌شود و سرمایه به آن واکنش نشان می‌دهد و سعی می‌کند از بازاری که واهمه دارد به سمت بازارهایی مثل طلا و… برود که می‌تواند روندهای ثابت‌تری داشته و از تأثیرپذیری کمتری برخوردار باشد. بنابراین، تنش‌های منطقه روی بازار سرمایه تأثیر می‌گذارند و تا زمان برطرف شدن کامل این تنش‌ها واکنش بازار به انواع تنش‌ها بسیار طبیعی از جنس ترس سهامدار و خروج سرمایه است.

محبی در گفت وگو با «نقش اقتصاد» در پاسخ به این پرسش که «آیا بازار سرمایه سیر نزولی خود را سپری کرده است یا خیر؟!» تصریح کرد: من انتظار دارم بازار همچنان نوسان داشته باشد. یعنی نمی‌توانیم بگوییم که روند صعودی بورس شروع شده است. زیرا این روند زمانی شروع می‌شود که رویکرد مثبت بازار سرمایه بتواند حداقل برای مدت دو هفته متوالی ادامه داشته باشد و حجم معاملات و سرانه خرید سهامداران خُرد افزایش پیدا کنند و شاهد ثبات در این بازار باشیم. به طور مثال؛ یکی از بیم‌های بنده این است که بازار فقط برای چند روز، سیر صعودی داشته و مثبت باشد و دوباره، شاهد یک تصمیم عجولانه از سوی شورای رقابت، نهادهای ناظر و… باشیم و این موارد تأثیر خود را بورس بگذارند. به همین دلیل، اگر رویکرد مثبت و ثبات از جنس تصمیم متولیان و حکمرانان را در بازار سرمایه داشته باشیم و در این میان، سهامداران نیز، اقبال خوبی از آن داشته باشند در این صورت است که می‌توان گفت روند صعودی بازار سرمایه شروع شده است و در غیر این صورت، به نظر می‌رسد که رویکرد آن، همچنان نوسانی و با افت و خیزهایی همراه خواهد بود.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: بازار سرمایه علاقه مندان خود را دارد؛ به طوری که اگر سهامداران در این سه سال اخیر علاقه‌ای به بورس نداشتند بدون شک، وضعیت آن به گونه‌ای پیش می‌رفت که به عددهای بسیار پایین دست پیدا می‌کرد. اما آن چیزی که باعث شده حتی با وجود ناخوش احوالی بازار سرمایه در این سه سال، همچنان پابرجا باشد وفاداری سهامداران خُرد و متعصبی است که تحت هر شرایطی در بورس هستند و آن را محل فعالیت و حیثیت خود می‌دانند ولی نباید فراموش کرد این بازار، وفادارانی را از دست داده است که پتانسیل بالقوه داشته‌اند. یعنی افرادی که می‌توانستند به عنوان سهامداران خُرد سرمایه‌شان را وارد بازار کنند اما به دلیل نبود ثبات در آن، علاقه و پتانسیل خود را ازدست دادند و به سمت بازارهای دیگر کوچ کردند و جذب مجدد این افراد بسیار دشوار و طاقت فرساست.

محبی با اشاره به اصلی‌ترین محرک‌های بازار سرمایه گفت: گسترش روابط تجاری ایران با تمامی کشورهای دنیا و بهبود شرایط اقتصادی که بتواند سودآوری شرکت‌ها را افزایش دهد، می‌توانند اصلی‌ترین محرک‌های بورس باشند و به جز این موارد، هیچ عوامل دیگری نمی‌توانند بازار سرمایه را از این رخوت و رکود خارج کنند. این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان خاطرنشان کرد: پیش بینی پذیر بودن اقتصاد قطعاً در بازار سرمایه تأثیرگذار است اما مهم‌ترین عامل تعیین کننده نیست. بلکه عامل بسیار تأثیرگذار در بورس ایجاد فضایی برای اقتصاد آزاد و رقابت سالم بین شرکت‌ها به منظور سودآوری است که این موضوع از محل

گسترش تحریم‌ها و افزایش دخالت‌های دولتی و… میسر نیست.