بودجـه تـورم زا؟

مریم فکری روزنامه نگار: گروه اقتصادی: در حالی روز یک‌شنبه هفته آینده قرار است رییس دولت سیزدهم، سند دخل و خرج سال آینده را به مجلس ببرد که در روزهای اخیر، بخشی از متن و اعداد آن منتشر شد؛ اعداد و ارقامی که در روزهای گذشته محل انتقاد صریح کارشناسان و آگاهان به اقتصاد بود؛ به خصوص افزایش 50 درصد درآمدهای مالیاتی، این ابهام را ایجاد کرد که در اقتصادی که با رکود و افت شدید تقاضا روبه‌رو است، چطور می‌شود مالیات‌ها را بالا بود.

بر همین اساس، این سؤال در حال حاضر مطرح است که اعداد و ارقام بودجه سال آینده، چه پیامی برای اقتصاد ایران دارد؟ در همین خصوص، آلبرت بغزیان در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: بودجه یک پنجم برنامه 5 ساله است، بنابراین اگر بودجه براساس برنامه نوشته نشود، یعنی سال قبل را با یک رشدی در ارقام به واسطه تورم، گسترش فعالیت‌ها افزایش داده‌اید و بودجه سال 1403 شده است.

وی می‌افزاید: بر این اساس، وقتی بودجه در راستای برنامه 5 ساله نیست، ارزیابی این‌که بودجه خوب است یا بد است، صرفاً این است که بگوییم نسبت به پارسال انبساطی است یا انقباضی است.

این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: به طور مسلم از دید هزینه‌ای، بودجه انبساطی است، اما دید درآمدهای مالیاتی انقباضی است. اما این‌که بودجه سال آینده تورم‌زا است یا نیست، بستگی به این دارد که بودجه را با چه مدلی برای اقتصاد شبیه‌سازی کرده باشیم.

بغزیان عنوان می‌کند: در کل اگر برنامه مبارزه با تورم نداشته باشیم، با توجه به این‌که کشور به طور ساختاری با تورم روبه‌رو است، بودجه هم تورم‌زا خواهد بود. اما این‌که لایحه بودجه سال آینده چقدر تورم‌زا باشد، بستگی به این دارد که چقدر درآمدهای مالیاتی تحقق پیدا کند. این در حالی است که هزینه‌ها حتماً انجام می‌شود.

وی متذکر می‌شود: ما وقتی به درآمدهای مالیاتی می‌رسیم، می‌بینیم که با یک نااطمینانی همراه است و بودجه نیز بر همان اساس بسته شده است.

بودجه فقط روی کاغذ کسری ندارد

این کارشناس اقتصادی با اشاره به این‌که بودجه روی کاغذ کسری ندارد، می‌گوید: این‌که بودجه عملی شود و به چاپ پول منتهی می‌شود، الان نمی‌توان حرفی زد، اما مسلماً تاریخ و سابقه نشان داده که دولت‌ها به طور معمول خیلی خوشبینانه بودجه را می‌بندند و عدم تحقق درآمدهای مالیاتی به خاطر فرار بیشتر یا جمع‌آوری دیرتر مالیات‌ها است.

بغزیان می‌افزاید: این نکته را هم باید در نظر گرفت که ما در شرایط تحریمی قرار داریم. این‌که بگوییم بودجه با نگاه به تحریم نوشته شده، مصداقی در آن پیدا نمی‌کنیم. فقط می‌گوییم تحریم‌ها را هم دیده‌ایم، اما کجای بودجه، اشاره‌ای نمی‌شود.

وی تصریح می‌کند: در کل اعتقاد دارم که از نظر تبعات اقتصادی، اظهارنظری نمی‌توان درباره بودجه داشت، چون براساس یک مدل و در ارتباط با یک برنامه 5 ساله پیش نمی‌رویم.

اراده‌ای برای مبارزه با معافیت‌های مالیاتی غیرضروری وجود ندارد

این کارشناس اقتصادی درباره این‌که برخی معتقدند که از یک جامعه فقیر نمی‌توان مالیات بالا گرفت، می‌گوید: من معتقدم که دولت می‌تواند با مالیات، خود را اداره کند، اما نکته این‌جاست که اراده‌ای وجود ندارد که با معافیت‌های غیرضروری‌ای که داده شده یا فرارهای مالیاتی، مبارزه شود.