بکارگیری فن‌آوری‌های نوین در عرصه کشاورزی

آرزو صبوری روزنامه نگار: مهندس سیدعلی رضا رییس السادات مدیر کل نظام‌های بهره‌برداری، تعاونی‌های تولید و شرکت‌های سهامی زراعی در گفتگو با تعاون نیوز گفت: برنامه هوشمندسازی در مدیریت و عملیات مزرعه و بکارگیری فناوری‌های نوین در عرصه کشاورزی شامل استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در بکارگیری سنسورهای نرم‌افزارهای تخصصی، آبیاری هوشمند، تغذیه هوشمند و کنترل اقلیم، استفاده جی پی اس و پایش ماهواره‌ای، پهپادها و شیوه‌های تجزبه و تحلیل داده و توسعه سامانه‌های لازم برای جمع‌آوری اطلاعات برای اقلیم‌گیری نهایی در ارتباط با مدیریت مزرعه و همچنین مدیریت هوشمند آبیاری در الگوهای نظام بهره‌برداری انجام می‌شود.

مدیر کل نظام بهره‌برداری ایجاد واحدهای فنی و تخصصی در الگوهای نظام بهره‌برداری مثل آزمایش‌های آب و خاک، کلینیک‌ها (واحدها) گیاهپزشگی، واحدهای بازرگانی و بازاریابی و خدمات نظام دامپزشکی و همچنین برنامه سازماندهی واحدهای مکانیزاسیون و برنامه اجرایی کشاورزی قراردادی، همگام با سیستم‌های وزارت جهاد کشاورزی از اقدامات اداره کل برشمرد و افزود.دیگر اقدامات این دفتر مشارکت در تدوین برنامه حاصلخیز خاک و مدیریت تلفیقی تغذیه گیاهی و کشاورزی حفاظتی در الگوهای نظام بهره‌برداری با همکاری دفتر امور خاک وزارت جهاد کشاورزی و مؤسسه تحقیقات خاک و آب در محصولات گندم پاییز، جو، ذرت و سیب‌زمینی می‌باشد که از سال گذشته در شرکت سهامی زراعی گلپایگان آغازگردیده است.مهندس سیدعلیرضا زین السادات افزود: شرکت‌های کشت و ضعیت یکی از انواع نظام‌های بهره‌برداری است که با فراهم آوردن امکانات و تأسیسات و بهره‌برداری مناسب از منابع آب و خاک نسبت به تولید، نگهداری فرآوری محصولات کشاورزی و همچنین بازاریابی، توزیع و فروش آن در قالب سازمان و مدیریت واحد اقدام می‌نماید.وی پیشگیری از خود و پراکنده شدن اراضی کشاورزی بزرگ، مکان به کمتر از حد اراضی و اقتصادی، یکپارچه سازی و تجمیع اراضی خود در بخش کشاورزی، امکان الگوی کشت محصولات کشاورزی و کشت قراردادی، بهره‌وری خالص از منابع آب موجود بدلیل امکان توسعه سیستم‌های نوین آبیاری، اقتصادی شدن تولید محصولات کشاورزی بدلیل کاهش ضایعات، ایجاد و ارزش افزوده برای محصولات کشاورزی و کاهش هزینه‌های محل و نقل از طریق توسعه زنجیره‌های ارزش در شرکت‌های کشت و صنعت را از اهداف سیاست‌های کلان نقش کشاورزی در زمینه شرکت و صنعت کشاورزی نام برد.

تعاونی‌های آبرسان

دفتر نظام‌های بهره برداری سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران به عنوان متولی وظایف حاکمیتی توسعه نظام‌های بهره برداری کشور و در راستای سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی و اجرای قانون و آیین نامه اجرایی تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی، برنامه توسعه کمی و کیفی شرکت‌های تعاونی تولید روستایی را به منظور توسعه الگوهای نظام بهره برداری تومان آب و زمین با هدف افزایش کارایی و بهره وری عوامل و منابع تولید در دست اجرا دارد و در حال حاضر 1570 شرکت تعاونی تولید روستایی با بیش از 500 هزار عضو و سطح اراضی 8/3 میلیون هکتار مجوز فعالیت دارند و ایجاد واحد مدیریت آب در این تشکل‌ها متناسب با ضرورت و امکان تحویل حجمی آب در دستور کار این دفتر قرار دارد. شایان ذکر است در حال حاضر 197 واحد مدیریت آب ذیل شرکت‌های مزبور فعالیت دارند که سطح اراضی تحت پوشش آن برابربا 466871 هکتار می‌باشد. و در سال 1402 تعداد 104 شرکت در زمینه توزیع آب کشاورزی با شرکت‌های آب منطقه ای در استان‌ها قرارداد منعقد نموده‌اند.ارتقای نقش و نهادینه نمودن مشارکت ذینفعان وکشاورزان درمدیریت آب، ساماندهی و مدیریت منابع آب و خاک و عوامل تولید، کاهش تصدی گری دولت و اعمال سیاستهای حاکمیتی در راستای حکمرانی خوب، کاهش هزینه‌های بهره برداری، نگهداری، تعمیر و بازسازی شبکه‌های توزیع آب، سازماندهی و نهادسازی برای امور بهره‌برداری، نگهداری و مدیریت مشارکتی منابع آب، استقرار الگوی مشارکتی آب در شبکه‌های آبیاری، اعمال سیاستهای الگوی کشت متناسب با توان اکولوژیکی و ساماندهی مالکیت اراضی و مدیریت تولید از جمله دلایل توسعه واحدهای مدیریت مشارکتی آب در شرکت‌های تعاونی تولید روستایی می‌باشد و ایجاد واحدهای مدیریت مشارکتی آب در الگوهای نظام بهره برداری بر اساس دستورالعمل‌های توسعه مدیریت مشارکتی آب و دستور العمل نحوه تحویل حجمی آب به عنوان یکی از اصلی‌ترین پایه‌های انتقال مدیریت مشارکتی آب انجام خواهد شد.با انتقال مدیریت آبیاری، بارمالی و نیازها در زمینه نیروی انسانی و کارکنان، مشکلات فنی و مدیریتی سامانه‌های آبیاری که دولت با آن دست به گریبان است، کاهش خواهد یافت. و انتقال مدیریت آبیاری در کل منجر به بهبود و بهره وری کشاورزی و سودآوری اقتصادی سامانه‌های آبیاری خواهد شد.

درحقیقت انتقال مدیریت آبیاری، با انگیزه‌ای که برای کشاورزان فراهم می‌کند سبب می‌شود بهره برداران خود را صاحب اختیار امور و قدرت حاکم در شبکه بدانند و الگوهای نظام بهره برداری (شرکت‌های تعاونی تولید) خود را در قبال بهره برداران عضو مسئول دانسته و با جدیت بیشتری مدیریت واحد آب را پیگیری می‌نمایند. و در نهایت روحیه همکاری و مشارکت جمعی در الگوهای نظام بهره برداری تقویت خواهد شد.