الهه جعفرزاده روزنامه نگار: گروه اجتماعی: تصحیح الکترونیکی اوراق امتحانات نهایی، تصمیمی بود که نخستین‌بار در سال گذشته، آن هم فقط برای پایه دوازدهم، عملی شد. طبق اعلام سازمان آموزش و پرورش، امسال امتحانات پایه‌های دهم و یازدهم هم نهایی شده و برگه‌های آنها نیز الکترونیکی تصحیح می‌شود.
نسرین محمدباقری، دبیر ریاضی یکی از دبیرستان‌های شهر قدس تهران، در خصوص مناقشاتی که بر سر تصحیح الکترونیکی برگه‌های امتحان نهایی مطرح است، به خبرآنلاین می‌گوید: «مدیریت مدارس و اداره آموزش و پرورش به‌قدری معلمان را در این ماجرا تحت فشار قرار دادند که تصحیح برگه‌های امتحانات نهایی را به یک اجبار تبدیل کرده‌اند. اجبار در تصحیح الکترونیکی اوراق برای برخی از همکاران ما که به دلایل گوناگون، امکان انجام این کار را ندارند، مشکل‌ساز شده است.»
تصحیح به اجبار یا اختیار؟
به گفته محمدباقری، در کشمکش دیجیتال‌شدن تصحیح اوراق امتحانات نهایی، معلمانی که سر مسائل رتبه‌بندی و موارد مشابه عصبانی و گلایه‌مند هستند، چندان تمایلی به انجام این کار نداشتند و ندارند. بعضاً هم از انجام این کار امتناع ورزیده‌اند، اما مورد تهدید واقع شدند.
او می‌گوید: «خود من هم از کسانی بودم که در ابتدا گفتم برگه تصحیح نمی‌کنم، اما مدرسه، حوزه و اداره کل به‌قدری ما را تحت فشار قرار دادند و می‌دهند که تصحیح الکترونیکی برگه‌های امتحانات نهایی را به یک اجبار تبدیل کرده‌اند. تا یک مقطعی، تصحیح سنتی در حوزه بود اجبار نبود، یعنی همکاران ما به دلخواه و اختیار خود این کار را انجام می‌دادند. اگر هم کسی نمی‌رفت، مشکلی نبود. اما الآن یا مدام تهدید می‌کنند که «ابلاغتان را دچار مشکل می‌کنیم»، یا هشدار می‌دهند که «حقوق تیرماه معلمانی که همکاری نکنند را نمی‌دهیم». این فشارها به نحوی است که به دلیل افزایش حجم اوراق در پی نهایی شدن سه پایه، هر معلم را موظف کرده‌اند دو و نیم برابر تعداد دانش‌آموزانش برگه تصحیح کند. این یک حرف زور است.»
او تصریح می‌کند: «من خودم بخشنامه وزارتی را دیده‌ام که ذکر شده بود هر معلم وظیفه دارد برابر با تعداد دانش‌آموزانش برگه تصحیح کند و تصحیح تعداد بالاتر حق‌الزحمه خواهد داشت.»
مصائب تصحیح الکترونیکی؛ از مشکلات اینترنتی تا شانه خالی کردن از انجام وظایف
معایب بدیهی تصحیح الکترونیکی، شامل عدم دسترسی به رایانه و اینترنت، مشکلات بینایی و سایر ناراحتی‌های ناشی از نشستن پشت کامپیوتر است که هر یک به فراخور می‌تواند کار را با سختی مواجه کنند.
این دبیر ضمن اشاره به موارد مذکور، به نکته مهم‌تری هم اشاره می‌کند: «اصل حاکم بر تصحیح دیجیتال این است که می‌بایست همکاران با دقت لازم برای این کار وقت بگذارند و خودشان برگه‌ها را تصحیح کنند؛ چرا که اگر بین تصحیح اول و دوم، اختلاف بیش از یک نمره باشد، نفر سومی هم باید برگه را تصحیح کند و همین موضوع علاوه بر افزایش حجم کار، به‌نوعی سبب تأخیر در اعلام نمرات و صدور کارنامه می‌شود.»
او در تشریح این مورد می‌گوید: «مسبوق به سابقه است که دوره قبل، یکی از همکاران، کُد تصحیح را در اختیار اعضای خانواده‌اش هم قرار داده بود که بتواند تعداد برگه بیشتری تصحیح کند. یا در موارد دیگر عده‌ای از مصححان، تصحیح اوراق را به کافی‌نت سپرده‌اند؛ که این یعنی شانه خالی کردن از انجام وظایف. چون افرادِ غیر، به اندازه شخص معلم که هم با موضوع درس و هم جمع‌زنی نمرات آشناست، به این کار وارد نیستند. این کارها احتمال خطا در محاسبه نمره را افزایش می‌دهد و به جای کاهش سختی‌ها و تسهیل در روند انجام کار، بیشتر آن را به یک فاجعه تبدیل می‌کند.»
باقری در خصوص اعطای حق‌الزحمه تصحیح اوراق امتحان گله‌مند است و می‌گوید: «تا سال گذشته، مصححان در قبال این کار پرزحمت، متناسب با تعداد برگه‌هایی که تصحیح می‌کردند، دریافتی اندکی داشتند و حق‌الزحمه‌ای به آنها تعلق می‌گرفت. اما از آنجا که آموزش و پرورش هیچوقت خوش‌قول نبوده و نیست، عمل به این وعده به تعویق افتاد. مثلاً سال گذشته اعلام شد حق‌الزحمه برگه‌های خرداد در شهریورماه پرداخت می‌شود، اما اینطور نبود و هفته آخر اردیبهشت 1403، یعنی درست یک هفته قبل از امتحانات نهایی سال جدید، تازه حق‌الزحمه سال قبل را پرداخت کردند.»
هم‌چنین این دبیر ریاضی ضمن اشاره به یکسان بودن حق‌الزحمه تمام برگه‌ها، بیان می‌کند: «تصحیح اوراق امتحاناتِ محاسباتی مانند هندسه در مقایسه با یک پاسخنامه تشریحی، به مراتب سنگین‌تر است و به تناسبِ تعدد صفحات پاسخنامه و تفاوت در راه‌حل‌ها، تصحیح هر برگه حداقل یک ربع زمان می‌برد. با این وجود، حق‌الزحمه پرداختی [برای تصحیح اوراق تمام دروس] یکسان بوده و این یک بی‌عدالتی است.»
