بیت الله ستاریان کارشناس مسکن: تقریباً مدتهاست مسکن در رکود به سر میبرد، رکودی که ما فکر میکردیم شاید دولت بتواند با برنامه ریزی جلوی آن را بگیرد که عملاً این اتفاق نیفتاد و جلوی آن گرفته نشد. بازارمسکن همیشه به مسائل سیاسی و سیاستهای کلان اقتصادی توجه میکند و عملاً با ثبات آنهاست که این بازار شروع به کار کردن میکند و از رکود خارج میشود. در حال حاضر بازار مسکن گرفتار رکود تورمی است، یعنی ضمن اینکه رکود است به صورت تورمی هم افزایش قیمت دارد.
از طرفی شرایط سیاسی معاملات ملک و خصوصاً معاملات کلان را تحت تأثیر قرار داد. شاید در خانههای کوچک با ارزش کم، تأثیر زیادی نگذاشته باشد ولی در معاملات کلان و معاملات از یک رِنجی بالاتر به شدت تأثیر گذاشته و رکود را عمیقتر کرده است. اگر آمار را ببینید در ماه جابجاییهای مرداد و شهریور این رکود خیلی عمیق و سنگین بوده و حالا بیشتر شده است.
در این بین باید به نقش دولتها نیز در بازار مسکن اشاره کرد اگر مسکن را همیشه در دولتها 100 بگیریم، نقش دولتها 10 درصد خواهد بود. نکته مهم این است اقتصاد خُرد و کلان ما همیشه بر این بازار تأثیر گذار است، ساختار اقتصادی ما غلط است و طی این 45 سال گذشته نشان داده که با این بافت و بسته اقتصاد دولتی هیچ وقت ما نمیتوانیم جوابگوی بازار مسکن باشیم. مصوبات مختلف قانونی در مورد اجاره و خانههای خالی و اینها نمیتوانند مشکل مسکن را حل کنند. دولت با چه توانی میخواهد مشکل مسکن را حل کند، آن هم مسکنی که یک سرمایه گذاری بسیار کلانی که آن هم متعلق به بخش خصوصی است نیاز دارد. از اول انقلاب تا به حال نقش بخش خصوصی بالای 90 درصد بوده است، یعنی تولید در اختیار بخش خصوصی است، بنابراین دولت چه تاثیری میتواند داشته باشد. الا اینکه ساختار اقتصادی را طوری تنظیم کند که این بخش خصوصی بتواند خوب فعالیت کند که متاسفانه هیچ کدام از دولتها بجای اینکه بیایند به ساختار اقتصادی دست بزنند و آن ترکیب اقتصادی را طوری تنظیم کنند که بخش خصوصی بتواند راحت کند آمدهاند طرحهایی مثل اجازه به شرط تملیک، مسکن مهر و …را مطرح کردهاند که کاملاً از روز اول معلوم بود که همه آنها شکست خورده خواهند بود.