چشم انداز نرخ ارز

مرتضی عزتی کارشناس اقتصادی: اقتصاد ایران نیازمند ثبات اقتصادی پایدار و بلند مدت است از این رو هم تکانه ای در بازار باعث تحت تاثیر قرار گرفتن نرخ ارز خواهد شد.اگر نرخ رشد اقتصادی به بیش از 5 درصد برسد و همزمان نرخ تورم کاهشی باشد، می‌توان انتظار داشت که بازار ارز کشور مقاوم باشد. وقتی عوامل سیاسی، اقتصادی، امنیتی رخ می‌دهد و براساس انتظاراتی که این عوامل به بازار تحمیل می‌کنند و به تناسب تبعاتی که فعالان بازار و فعالان اقتصادی پیش بینی می‌کنند نرخ ارز را تغییر می‌دهند.پیش بینی عده‌ای از فعالان این است که از ترامپ و جمهوری‌خواهان پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا شوند، مشکلات بیشتر و در نهایت نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند در نهایت تقاضا در بازار بالا می‌روند در شرایط محدودیت عرضه، نرخ دلار صعودی خواهد شد. البته اگر بازار بخواهد به اظهارات اخیر ترامپ توجه داشته باشد که می‌بینم که ترامپ در این اظهارات خود گفته است به دنبال برقراری صلح در خاورمیانه است، احتمال عدم افزایش نرخ دلار و حتی کاهشی شدن آن پس از اجرای این وعده ترامپ هم وجود دارد.به هر حال به غیر از موضوع انتخابات امریکا، تنش منطقه‌ای هم بر روی نرخ ارز تأثیر می‌گذارد اما اثرگذاری این تنش‌ها کوتاه مدت است.البته باید توجه داشت مهمترین عاملی که نرخ ارز را بالا می‌برد تصمیمات دولت است، در این مدت دلار نیما از حدود 42 هزار تومان به 50 هزار تومان افزایش پیدا کرد، بنابراین تنها در این دو ماه قیمت دلار نیمایی حدود 20 درصد بالا رفت طبیعتاً بازار هم از این افزایش قیمت دلار نیمایی تبعیت می‌کند.کشورمان تمام نیازهای ارزی از کانال‌های دولتی و مرکز مبادله تأمین نمی‌شوند و بخشی از این نیاز به سمت بازار آزاد حرکت می‌کند وقتی قیمت ارز تأمین شده از کانال دولتی بالا می‌رود، بخش آزاد هم به دنبال آن حرکت می‌کند.عمده نیاز ارز وارداتی از مرکز مبادله‌ای و بازار دولتی تأمین می‌شود و بخش ناچیز آن از بازار آزاد تهیه می‌شود. اما بخشی دیگر به تأمین ارز برای خروج سرمایه مربوط می‌شود که آمارها می‌گویند 5 میلیارد تا 15 میلیارد دلار سرمایه سالانه از کشور خارج می‌شود و بخشی دیگر از تأمین ارز به قاچاق کالا ارتباط دارد. اما بخشی دیگر از تأمین ارز مربوط به خرید ارز با هدف پس‌انداز است که مردم از این طریق ارزش سرمایه و پول خود را حفظ می‌کنند در این باره هم گفته می‌شود 30 میلیارد دلار ارز خانگی ذخیره شده است. عمده این سه مورد از بازار دولتی تأمین نمی‌شوند.