ابوالفضل خدائی روزنامه نگار: گروه بین الملل: با تصویب قطعنامه اخیر در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی ایران وعده داد تا به نحو مقتضی و متناسب پاسخ این اقدام را بدهد و مجموعه‌ای از سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته را راه‌اندازی کند. به نظر می‌رسد تأثیرگذارترین حوزه در این بخش افزایش ذخیره سازی اورانیوم با ماشین‌های پیشرفته باشد. این اقدام نشان می‌دهد که ایران علاوه بر همکاری با آژانس و استقبال از رویکردهای تعاملی، روش‌های دیگری را نسبت به اقدامات مخرب و تنش زای غربی‌ها در برنامه دارد. تحولات اخیر در حوزه قطعنامه آژانس و دوران گذار از بایدن به ترامپ در حالی صورت می‌گیرد که علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب از آمادگی ایران برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ خبر داده است. وی تصریح کرد که دو طرف در موقعیت جدید قرار دارند، اگر مسئولان جدید آمریکا می‌گویند در موضوع هسته‌ای ایران صرفاً با سلاح هسته‌ای مخالف‌اند باید در ازای این امر شروط ایران را بپذیرند و امتیاز لازم من‌جمله جبران خسارات ایران و نظایر آن را قبول کنند تا توافق جدید به‌دست آید نه اینکه یک طرفه امریه صادر کنند نظیر تصمیم آنان در آژانس!
در مورد این تحولات گفتگویی کوتاه با یدالله کریمی پور استاد ژئوپلیتیک دانشگاه خوارزمی داشتیم. وی در خصوص قطعنامه آژانس و همچنین موضع تازه ایران در خصوص توافق هسته‌ای جدید با آمریکا به خبرآنلاین، گفت: ده‌ها سال از استراتژی هسته‌ای جمهوری اسلامی پیموده شده است. چند دولت و کابینه آمده و رفته‌اند. هم چنین فضای خارجی مؤثر بر برنامه هسته‌ای ایران تغییر کرده است. ولی حکومت هنوز خالی از یک پاسخ قاطع است. به عبارت دیگر رویکرد جمهوری اسلامی دیاپازونی است. گاه به برجام روی آورده و زمانی دیگر برخی از تصمیم سازان با وخیم‌تر شرایط نظامی در فضای پیرامونی خواهان تغییر دکترین سیاسی مبتنی بر حرمت تسلیحات هسته‌ای شده‌اند. ببینید جمهوری دموکراتیک کره (کره شمالی) از همان آغاز تصمیم خود را گرفت و تولید تسلیحات هسته‌ای را با خطر پذیرش هر فشار و هر تهدید برگزید. پاکستان و هند هم، البته در شرایط متفاوت حقوقی (بین الملل) به باشگاه هسته‌ای پیوستند. ولی اوکراین و چند کشور دیگر از خیر یا شر هسته‌ای شدن گذشتند. ولی جمهوری اسلامی طی دو سه دهه اخیر، یعنی از هنگام تمرکز بر فعالیت هسته‌ای و در دولت‌ها و با تغییر شرایط دچار سندرم بندبازی شده و رویکرد رسمی‌اش پیاپی دگرگون می‌شود. همواره و بی تعطیلی، مثلاً همان گونه که در پرسش شما دیده می‌شود، صداهای مختلف و متفاوتی در این ارتباط شنیده می‌شود. صداهایی که بهترین دلیل بر گزاره مذکور است (متفاوت شدن پیاپی رویکرد).
این کارشناس مسائل راهبردی در تشریح رویکرد هسته‌ای ایران افزود: نخست آن که معلوم است که هنوز در ارکان اصلی تصمیم سازی جمهوری اسلامی استراتژی واحدی جا نیفتاده است. دوم آن که کانون‌های و شوراهای تصمیم سازی مانند شورای عالی امنیت ملی، دیگر نهادهای تصمیم ساز در این باره به اتفاق نظر و همدلی و همصدایی نائل نشده‌اند و سوم آن که اثر تحولات سیاسی در فضاهای پیرامونی در تفاوت تصمیم سازی حکومت بارز است. این خود نشانگر درستی دلیل اول است.
کریمی پور در ادامه در خصوص احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه از جانب کشورهای اروپایی، گفت: به گمانم آرایش استراتژیک ناتو، چشم اندازهای درونی ایران، تحولات شگفت لبنان و به ویژه انتقال قدرت به جمهوری خواهان و دونالد ترامپ، مانعی جدی در استمرار سخت‌تر شدن شرایط ایران است. این بدان معنی نخواهد بود که مکانیسم ماشه دستکم از سوی محور آمریکا ـ اروپا به کلی کنار گذاشته شود، بلکه منظور آن است که به نظر می‌رسد در مجموع مواضع تهران نرم‌تر خواهد شد.
