آرمان زارعی روزنامه نگار: بازار ارز تهران در هفته‌های اخیر دوباره دچار نوسانات افزایشی شده است. این موضوع با قیمت‌هایی که از سوی فعالان ارزی و رسانه‌ها اعلام می‌شود، تأیید می‌شود. به گفته آن‌ها، نرخ دلار از نیمه کانال 70 هزار تومان فراتر رفته است.در این میان، برخی از فعالان اقتصادی علت افزایش قیمت دلار به سطوح بالاتر را ناشی از هیجانات ارزی به دنبال رویدادهای اخیر در منطقه می‌دانند و معتقدند که قیمت‌ها به زودی اصلاح خواهند شد. از سوی دیگر، برخی از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که جراحی اقتصادی دولت چهاردهم و تحولات اخیر در زمینه ارز نیمایی یکی از عوامل مؤثر در افزایش قیمت ارز بوده است.
در شرایط کنونی، این پرسش به وجود آمده است که تحولات اخیر در زمینه ارز نیمایی چه تأثیری بر زندگی و معیشت مردم و همچنین نرخ تورم خواهد داشت؟ همچنین، نرخ ارز تا پایان سال به کدام سمت خواهد رفت؟در این زمینه، پیمان مولوی، اقتصاددان، درباره تغییرات اخیر در بازار ارز نیمایی معتقد است که در سال‌های گذشته دولت‌ها به دنبال ایجاد نرخ ارز یکسان بوده‌اند، اما تلاش‌های آن‌ها بیشتر جنبه نمایشی داشته است.او همچنین اشاره می‌کند که اگر فروش نفت با چالش‌هایی روبرو شود، نرخ تورم ممکن است به حدود 40 تا 45 درصد افزایش یابد و قیمت دلار به نزدیک 100 هزار تومان برسد.در ادامه مشروح گفتگو با پیمان مولوی اقتصاددان را بخوانید؛
*آقای مولوی: در هفته‌های اخیر، دولت چهاردم اقدام مهمی انجام داد که تغییر قیمت ارز نیمایی بود. پس از این اقدام، نرخ دلار در بازار آزاد به کانال هشتاد هزار تومان رسید. به نظر شما این نوع اقدامات چه تأثیری بر زندگی و معیشت مردم و همچنین نرخ تورم خواهد داشت؟
اگر روزی در ایران برسد که ما ارز چند نرخی را حذف کنیم و به جای آن فقط یک نرخ برای ارز داشته باشیم این روز در واقع روز رستگاری مردم ایران است.
آیا چنین روزی خواهد رسید؟
من به شما قول می‌دهم که این موضوع هرگز محقق نخواهد شد و اجازه نخواهند داد که چنین چیزی اتفاق بیفتد؛ این تنها یک نمایش است. در واقع، در تمامی دولت‌ها این نمایش به نوعی اجرا شده است. بیشتر دولت‌ها به دنبال یکسان‌سازی نرخ ارز بوده‌اند، اما همواره ذینفعان اقتصادی به قدری قوی بوده‌اند که نسبت به ایجاد یک بازار جدید اقدام می‌کنند و نرخ بازار آزاد را قبول ندارند و همواره فاصله بین بازار جدید و بازار آزاد تقریباً 15 تا 20 هزار تومان باقی می‌ماند و این شکاف همواره حفظ می‌شود.به نظر من، هر چه ارز بازار مبادله به روند صعودی خود ادامه دهد، قیمت در بازار آزاد نیز به همین نسبت افزایش خواهد یافت و کسی که ارز مبادله‌ای دریافت کند، همیشه در موقعیت بهتری قرار خواهد داشت.عامل اصلی افزایش قیمت دلار، تورم است که ناشی از سیاست‌های پولی می‌باشد. تورم امسال حدود 32 درصد برآورد شده و این در حالی است که هنوز اثرات شوک ترامپ آغاز نشده است و مکانیزم ماشه فعال نشده است. از سال گذشته، متوسط قیمت دلار حدود 55 هزار تومان بوده و با توجه به تورم 35 درصدی پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت دلار به 65 هزار تومان برسد. در حال حاضر نیز متوسط قیمت دلار از ابتدای سال بین 60 تا 64 هزار تومان بوده و هنوز به 65 هزار تومان نرسیده است.
نظر شما درباره قیمت دلار تا پایان سال چیست؟ این سؤال را مطرح می‌کنم زیرا پیش‌بینی جنجالی سازمان برنامه درباره قیمت دلار در سال 1403 به واقعیت پیوسته و اکنون دلار به 70 هزار تومان رسیده است.
به طور کلی، ما چند سناریو داریم. اگر قیمت دلار را بدون در نظر گرفتن ترامپ و تحریم‌های جدید و مکانیزم ماشه بررسی کنیم، متوسط قیمت دلار باید حدود 65 هزار تومان باشد، که به معنای این است که محدوده 75 تا 76 هزار تومان، سقف بالایی قیمت دلار خواهد بود. این سناریو خوشبینانه است.اما در صورتی که تحریم‌ها دوباره به مرحله اجرا درآیند، به سناریوی سال 96 و بعد از آن بازخواهیم گشت و در این صورت بازار شاهد رشد قابل توجهی خواهد بود.
در چه وضعیتی ممکن است دلار به سطح بالاتری برسد؟
اگر بازار مبادله‌ای به درستی مدیریت شود و تمام ارزها در آن وارد و مورد استفاده قرار گیرند، این می‌تواند به عنوان یک ضربه‌گیر عمل کند؛ اما با توجه به شرایط فعلی، به نظر نمی‌رسد که این اتفاق بیفتد.
به نظر من دلار 100 هزار تومانی زمانی محقق خواهد شد که فروش نفت ایران با مشکلات جدی مواجه شود؛ به عبارت دیگر، اگر فروش نفت بین 30 تا 50 درصد کاهش یابد و سیاست نقدینگی به 25 تا 30 درصد برسد و رشد اقتصادی محدود شود، در این صورت نرخ تورم به کانال 40 تا 45 درصد خواهد رسید و قیمت دلار به نزدیک 100 هزار تومان خواهد رسید. به عبارت دیگر، قیمت 100 هزار تومانی دلار به نرخ تورم بستگی دارد.
