«نقش اقتصاد» از شرکت راهبردی عربستان و هند گزارش می دهد
کربن زدايي از اقتصاد
نعیم نوربخش روزنامه نگار و مترجم: عربستان سعودي به صورت گسترده‌اي در حال برنامه‌ريزي است تا به واسطه تنوع بخشيدن به اقتصاد خود از طريق سرمايه‌گذاري در فناوري‌هاي بدون آلايندگي و تجاري‌سازي سامانه‌هاي ذخيره‌سازي کربن در صنعت نفت و گازش، از اقتصاد خود کربن‌زدايي کند. پادشاهي سعودي به اين منظور طيف وسيعي از پروژه‌هاي توليد […]
نعیم نوربخش روزنامه نگار و مترجم: عربستان سعودي به صورت گسترده‌اي در حال برنامه‌ريزي است تا به واسطه تنوع بخشيدن به اقتصاد خود از طريق سرمايه‌گذاري در فناوري‌هاي بدون آلايندگي و تجاري‌سازي سامانه‌هاي ذخيره‌سازي کربن در صنعت نفت و گازش، از اقتصاد خود کربن‌زدايي کند.
پادشاهي سعودي به اين منظور طيف وسيعي از پروژه‌هاي توليد انرژي‌هاي تجديدپذير و مشارکت با ساير کشورها براي توسعه زنجيره تأمين کالا و کريدورهاي صدور انرژي را در دستور کار قرار داده است. علاوه بر اين غول نفتي سعودي يعني آرامکو نيز در حال سرمايه‌گذاري سنگين روي فناوري جداسازي و ذخيره‌سازي کربن است تا از روند کربن‌زدايي در صنعت نفت و گاز عربستان حمايت به عمل بياورد.
طي چند سال گذشته عربستان سعودي عمليات احداث تعداد قابل‌توجهي از پروژه‌هاي توليد انرژي پاک را از نيروگاه‌هاي خورشيدي و بادي گرفته تا استخراج هيدروژن سبز (بدون توسل به سوخت‌هاي فسيلي) رسانه‌اي کرده است. اين کشور پادشاهي بنا دارد که تا پايان دهه جاري ميلادي سهم انرژي‌هاي تجديدپذير در سبد انرژي‌اش را به نصف افزايش دهد. در حال حاظر ظرفيتي ۲۲٫۸ گيگاواتي براي انرژي‌هاي پاک پيش‌بيني شده است و انتظار مي‌رود تا پايان سال جاري ۲٫۸ گيگاوات از آن عملياتي شود. همچنين انتظار مي‌رود که اين کشور براي توليد ۸ گيگاوات ديگر اقدام به برگزاري مناقصاتي تا پايان سال کند. منيف المنيف مدير کل نهاد سياست‌گذاري انرژي‌هاي تجديدپذير در وزارت انرژي عربستان سعودي اين اخبار را تأييد کرده است.
بخش بزرگي از پروژه‌هاي تجديدپذير عربستان سعودي حول محور انرژي‌هاي بادي و خورشيدي مي‌چرخد. اما اين کشور در حال سرمايه‌گذاري روي طيف وسيع‌تري از انرژي‌هاي پاک شامل باتري‌هاي ذخيره‌سازي و فناوري‌هاي پمپاژ و زمين‌گرمايي مي‌باشد. در حال حاضر دولت عربستان به دنبال بررسي و امکان‌سنجي منابع انرژي در اين کشور است تا در توسعه سبد متنوعي از انرژي‌هاي پاک مورد استفاده قرار بگيرند. المنيف به برخي محدوديت‌ها نيز در مسير توسعه عمليات توليد انرژي‌هاي تجديدپذير اشاره کرده است. وي مي‌گويد به دليل افزايش بي‌سابقه تلاش‌هاي جهاني براي توليد انرژي‌هاي پاک، زنجيره جهاني تأمين در اين صنايع در مضيقه قرار گرفته است.
عربستان در مسير توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير تنها عمل نمي‌کند بلکه دولت اين کشور روي مشارکت‌هاي بين‌المللي براي اطمينان از تثبيت جايگاه اين کشور در بازار انرژي‌هاي پاک طي سال‌هاي آتي تأکيد ويژه‌اي دارد. در ماه جاري وزير انرژي عربستان سعودي شاهزاده عبدالعزيز بن‌سلمان تفاهم‌نامه‌اي براي برپايي ارتباط شبکه برق، هيدروژن و زنجيره عرضه انرژي‌هاي پاک با هند به امضا رساند. در پي اين رخداد وزير نيروي هند راج کومار سينک نيز اظهار داشت که اين دو کشور قصد دارند به نيروگاه توليد انرژي در مقياس جهاني تبديل شوند.
سينک افزوده است که دو کشور عربستان و هند اگر در حوزه انرژي کنار يکديگر قرار بگيرند شکست‌ناپذير مي‌شوند. شاهزاده عبدالعزيز نيز گفت ما هدف مشترکي داريم تا به توليدکننده نخست برق و هيدروژن سبز در جهان تبديل شويم. وي در ادامه افزود اين عامل زمينه را براي بهره‌برداري دوجانبه از رقابت‌پذيري در دو کشور فراهم مي‌آورد. من صادقانه باور دارم که اتحاد اين دو کشور کمک بيشتري به تحقق اهداف جاه‌طلبانه هر دو ملت خواهد کرد.
عربستان سعودي علاوه بر توسعه پرسرعت منابع تجديدپذير اين کشور در حال سرمايه‌گذاري وسيع در فناوري‌هاي انرژي پاک و کربن‌زدايي است تا روند گذارش به انرژي پاک را تسهيل کند. در همين ماه شرکت بزرگ نفت عربستان سعودي آرامکو قراردادي با زيمنس به امضا رساند که به موجب آن قرار است يک واحد آزمايشي کوچک‌مقياس براي کمک به کربن‌زدايي از عمليات نفت و گاز اين کشور احداث شود. اين واحد آزمايشي در منطقه ظهران برپا شده و تا سال ۲۰۲۴ به بهره‌برداري خواهد رسيد.
به جاي سامانه‌هاي سنتي جداسازي و ذخيره‌سازي کربن، آرامکو در حال سرمايه‌گذراي روي سامانه جذب مستقيم کربن از هواست. دي‌اکسيد کربن استخراج‌شده در اين سامانه‌ها پس از جذب در قالب کربن جامد يا مايع در عمق زمين ذخيره مي‌شود. اين فناوري در سال‌هاي اخير توسعه پيدا کرده است. به طور خاص شرکت نفتي آمريکايي اکسيدنتال پتروليوم پيش‌تر اقدام به برپايي تأسيسات گسترده‌اي براي جذب مستقيم کربن از هوا به مساحت ۴۰۰ مايل مربع در تکزاس و لوييزيانا کرده بود تا از عمليات استخراج نفت و گاز خود کربن‌زدايي کرده باشد. به لطف سياست‌هايي که در ايالات متحده تصويب شده است، دولت اين کشور ۴۵ درصد از هزينه‌هاي اين پروژه را خواهد پرداخت. وزارت انرژي آمريکا نيز وعده داده است که ۱٫۲ ميليارد دلار در فناوري جذب مستقيم کربن سرمايه‌گذاري کند.
پروژه يادشده که يکي از نخستين موارد تجاري‌شده از فناوري جذب مستقيم کربن مي‌باشد بايد در سال ۲۰۲۴ به بهره‌برداري برسد. در حال حاضر ۱۸ نمونه از اين نوع پروژه‌ها در سرتاسر جهان در حال احداث است اما بسياري از کارشناسان نسبت به دستاوردهاي عملي اين فناوري ابراز ترديد کرده‌اند. به همين دليل اغلب کشورها منتظر نشسته‌اند تا نتيجه کار پروژه‌هاي مذکور را به چشم ببينند.
يکي از سخنگويان زيمنس گفته است که وقتي واحد آزمايشي آرامکو عملياتي شود دو طرف تصميم خواهند گرفت که آيا فاز پايلوت اين پروژه را به رسمي کليد بزنند يا خير. اگر فاز پايلوت موفق عمل کند، تأسيساتي در مقياس تجاري برپا خواهد شد. مدير عامل آرامکو امين ناصر پيش‌تر تأکيد کرده بود که فناوري جداسازي و ذخيره‌سازي کربن براي تحقق اهداف اقليمي عربستان سعودي از اهميت حياتي برخوردار است. وي معتقد است که دنيا به ۱۲۰ برابر تأسيسات بيشتري نسبت به آنچه امروز شاهديم نياز دارد تا هر چه سر يع‌تر با تغييرات اقليمي مبارزه کند.
منبع: اويل پرايس
