زهرا علی‌اکبری روزنامه نگار: گروه اقتصادی: اقتصاد ایران سال‌هاست با تورم‌های بالا خو گرفته است اما حالا تورم در محدودهٔ بالاتر از چهل درصد، جان این اقتصاد بیمار را تحلیل برده و بحران را دوچندان کرده است.
هر چند برنامه‌های دولت سیزدهم بر کاهش نرخ تورم استوار است و اعلام شده اولویت اصلی دولت نیز مهار تورم است اما در دو سال گذشته هنوز چنین اتفاقی رخ نداده و حالا آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی نیز نشان از آن دارد که رشد پایه پولی همچنان در محدوده 42 درصد است.
عبدالناصر همتی اخیراً در سخنانی این آمار را مورد تحلیل قرار داده و با استناد به آمارهای منتشر شده تا پایان مرداد ماه گفته است: طبق آمارهای ارائه شده رشد پایه پولی منتهی به مرداد ماه برابر با 41 درصد بوده است این بدان معناست که ماهی 23 هزار میلیارد تومان پول چاپ شده است. مگر ممکن است با این حجم چاپ پول تورم را مهار کرد؟ به گفته وی در یک سال 280 هزار میلیارد تومان پول چاپ شده است.
او گفت: با این آمار حالا هی شعار بدهید که قصد مهار تورم را دارید؛ مگر می‌توانید تورم را کنترل کنید؟
نگاهی به آمارهای رشد پایه پولی نشان می‌دهد ایران در حال تجربهٔ یکی از بالاترین رشدها طی دوزاده سال اخیر است. در واقع نگاهی به میزان رشد پایه پولی خود گواهان است که با رشد پایهٔ پولی، نرخ تورم نیز در میات مدت یک تا دو ساله متأثر شده است. البته رشد پایه پولی تنها مولفهٔ اثرگذار بر تورم نیست اما بنا بر نظر اقتصاددانان این مؤلفه ظرف یک تا دو سال بر تورم اثر خود را آشکار می‌کند.
نگرانی‌ها بی‌مبنا نیست
کامران ندری، کارشناس اقتصادی اقتصاد و استاد دانشگاه امام صادق در گفتگو با خبرآنلاین در خصوص تاثیررشد پایه پولی بر نرخ تورم، گفت: به نظر نگرانی‌ها در خصوص تاثیرات تورمی افزایش پایه پولی و همچنین افزایش سهم پول از نقدینگی واقعی است و باید سیاستگذار به این موضوع توجه جدی نشان دهد.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در غرب که تورم تحت کنترل است، اقتصاددانان معتقدند که افزایش نقدینگی و رشد پایه پولی تأثیر مستقیم و کوتاه‌مدت ندارد اما بی‌تردید افزایش پایهٔ پولی و حجم نقدینگی در بلندمدت بر رشد تورم اثرگذار است.
وی با اشاره به اینکه تورم کنونی نیز محصول رشد پایهٔ پولی و افزایش سهم پول از نقدینگی و همچنین رشد نقدینگی است، تاکید کرد: با توجه به شرایط کنونی، در کوتاه‌مدت دولت تلاش می‌کند با مهار نرخ ارز، تورم را مهار کند البته تورم در ایران همچنان بالاتر از چهل درصد است و این وضعیت رشد مولفه‌های پولی نیز نشان می‌دهد در سال آینده نیز تورم در این محدوده مهمان ناخوانده آزاردهندهٔ اقتصاد ایران خواهد بود.
خطر وقوع شوک ارزی
وی گفت: از این روست که بانک مرکزی در تلاش است که فعالانه در بازار ارز حضور داشته باشد و روند قیمت‌ها را مهار کند اما نکته اینجاست که این شکل مهار نرخ ارز خود عواقب سختی را می‌تواند داشته باشد. به عنوان مثال به دلیل شکننده بودن شرایط اقتصادی و احتمال بازگشت تحریم حداکثری آمریکا، این خطر وجود دارد که شوک ارزی در اثر کوچکترین تکانه رخ دهد و در نتیجه با روند فزاینده تورم مواجه شویم.
ندری گفت: تغییرات کمیت‌های پولی نشان می‌دهد تورم در سال آینده نیز دوام خواهد داشت و در نتیجه مولفهٔ ارز در اقتصاد ایران اثرگذار خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در شرایط فعلی مهار تورم تنها با مهار قیمت ارز اثرگذار است و با شرایط فعلی تحریم نیز این امکان دور از دسترس است که بتوان نرخ ارز را در همین محدوده نگه داشت یا حتی پایین آورد.
وی به مقامات بانک مرکزی توصیه کرد که برای پیشگیری از بروز بحران احتمالی و وقوع شوک ارزی باید قیمت ارز در دوره‌های کوتاه مدت مورد ارزیابی قرار گرفته و به تدریج تعدیل اتفاق بیفتد تا احتمال وقوع شوک ارزی به حداقل برسد.
