یارانه سرسام آور سوخت هواپیماها

فرشاد جامع  کارشناس انرژی: دولت چهاردهم با اصلاح یارانه سوخت هواپیما در بودجه 1404، گام مهمی در جهت اصلاح نظام یارانه انرژی در کشور برداشته است. بخش صنعت هوانوردی که یکی از بخش‌های غیرضروری دریافت یارانه انرژی محسوب می‌شود که در سال آتی با اصلاح قیمت سوخت هواپیما شاهد تغییر قیمت سوخت هواپیما خواهد بود. این اقدام با هدف کاهش بار مالی دولت و هدایت یارانه‌ها به بخش‌های ضروری‌تر اقتصاد انجام می‌شود.

در حال حاضر بدون تغییرات قیمتی اعمال شده در بودجه 1404، قیمت هر لیتر سوخت هواپیما معادل 30 هزار تومان است اما با توجه به یارانه انرژی، شرکت‌های هواپیمایی تنها لیتری 600 تومان می‌پردازند که به معنای یارانه سرسام آور 96 درصدی به این بخش است. این بدان معناست که دولت بخش عمده‌ای از هزینه سوخت هواپیما را به دوش می‌کشد که هزینه قابل توجهی است. از طرف دیگر بر اساس گزارش مرکز آمار، هزینه سفر هوایی تنها حدود 0.06 درصد از هزینه خانوارهای ایرانی است. همچنین 85 درصد از کل هزینه‌های حمل و نقل هوایی مربوط به سه دهک برتر جامعه است. این وضعیت و آمار نشان می‌دهد که ثروتمندان ذینفعان اصلی یارانه انرژی در بخش سفرهای هوایی هستند. آمار همچنین نشان می‌دهد که تنها 5 درصد از جمعیت کشور از هواپیما استفاده می‌کنند و بیشتر آنها نیز افراد ثروتمندی هستند که نیازی به یارانه دولتی ندارند.به طور متوسط روزانه حدود 4 تا 4.5 میلیون لیتر سوخت جت در هواپیماهای مسافربری مصرف می‌شود که سالانه معادل 1.65 میلیارد لیتر است. این به معنای یارانه قابل توجه 1 میلیارد دلاری است که این یارانه انرژی به ثروتمندان پرداخت می‌شود که بار قابل توجهی بر دوش مالی دولت است.

دولت در اولین گام اصلاح یارانه انرژی ثروتمندان تصمیم گرفته است تا بنزین هواپیما را به جای 600 تومان فعلی به لیتری 6600 تومان افزایش دهد. انتظار می‌رود این اقدام باعث کاهش بار یارانه‌ها بر دوش دولت و هدایت وجوه به بخش‌های مستحق‌تر شود. قسمت اول حذف یارانه انرژی سفر هوایی در بودجه 1404 اصلاح می‌شود.

انتظار می‌رود اصلاح یارانه سوخت هواپیما پیامدهای متعددی داشته باشد. اولاً، بار مالی دولت را کاهش می‌دهد که می‌تواند بودجه را به بخش‌های مهم‌تر مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و توسعه زیرساخت‌ها هدایت کند. ثانیاً، توزیع عادلانه یارانه‌ها را ترویج می‌کند، زیرا ثروتمندان دیگر ذینفعان اصلی یارانه انرژی نخواهند بود. در نهایت، شرکت‌های هواپیمایی را تشویق می‌کند تا کارآمدتر شوند و مصرف سوخت خود را کاهش دهند، که می‌تواند منجر به صرفه جویی در هزینه و بهبود سودآوری شود.