مِهردخت میرزایی روزنامه نگار: عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد دولت چهاردهم، اخیرا با اشاره به اینکه امسال، آخرین سال بنگاهداری بانک هاست، تاکید کرد که همه بنگاه‌های بانکی در یک هلدینگ تجمیع و در بورس فروخته خواهند شد. در گفت‌وگو با بهاالدین حسینی هاشمی، کارشناس بانکی و کامران ندری، کارشناس اقتصادی، امکان تحقق برنامه وزیر اقتصاد برای حل این مشکل دیرینه شبکه بانکی بررسی شد.
یکی از مشکلاتی که مدت‌هاست گریبانگیر نظام بانکداری کشور شده، بنگاهداری بانک هاست. به گفته کارشناسان اقتصادی، بنگاهداری بانک‌ها را از نقش اصلی‌شان که ارائه خدمات پولی و اعتباری است باز می‌دارد و آنها را وارد فعالیت‌های دیگر برای کسب سود می‌کند. به این ترتیب، از آنجا که اقتصاد ایران، اقتصادی بانک‌محور است، بنگاهداری بانک ها می‌تواند تاثیرات چشمگیری بر نظام اقتصادی کشور بگذارد که یکی از مهم‌ترین آنها افزایش نرخ تورم است.
با توجه به اهمیت حل این مشکل، یکی از اهدافی که دولت‌های مختلف در سال‌های اخیر در پی دست یافتن به آن بوده‌اند، خاتمه دادن به بنگاهداری بانک هاست. اما تلاش دولت‌ها تا به امروز کمکی به حل این مشکل نکرده و بانک‌ها همچنان به فعالیت بنگاهداری خود ادامه می‌دهند. حال به نظر می‌رسد این بار نوبت مسئولان دولت چهاردهم است که برای توقف بنگاهداری بانک ها، برنامه‌های خود را ارائه کنند.
فروش بنگاه‌های بانکی در بورس؛ برنامه همتی برای حل مشکل بزرگ شبکه بانکی
عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به اینکه امسال آخرین سال بنگاهداری بانک هاست تاکید کرد همه بنگاه‌های بانکی در یک هلدینگ تجمیع و در بورس فروخته خواهند شد.با اعلام این خبر از سمت وزیر اقتصاد دولت چهاردهم و با توجه به پیشینه دولت‌ها در ارائه برنامه برای حل این مشکل، سوالی که پیش می‌آید این است که آیا راهکاری که همتی ارائه کرده می‌تواند پایانی بر بنگاهداری بانک ها باشد؟
تجارت‌نیوز برای بررسی این موضوع، با بهاالدین حسینی هاشمی، کارشناس بانکی و کامران ندری، کارشناس اقتصادی به گفت‌وگو پرداخته است.
بورس ایران ظرفیت و توان فروش بنگاه‌های زیرمجموعه بانک‌ها را ندارد
حسینی هاشمی در ابتدا توضیح داد: «معمولاً همه روسای جمهوری و روسای کل بانک مرکزی در ابتدا این ایده را دارند که بانک‌ها نباید بنگاهداری کنند. وزیر اقتصاد نیز ایده خود را مطرح کرده اما بعید است این ایده عملی شود.»او استدال خود را چنین بیان کرد: «بنگاه‌های زیرمجموعه بانک‌ها، سرمایه‌گذاری‌های پراکنده دارند و بورس ایران بازاری نیست که ظرفیت و توان چنین معاملاتی را داشته باشد.»این کارشناس بانکی همچنین توضیح داد: «مسائل حقوقی شرکت‌های تحت مالکیت بانک‌ها، مانع از آن می‌شود که آنها را به‌راحتی در یک هلدینگ قرار داد. ابتدا باید این هلدینگ را با سازوکار بورس هماهنگ و همسو کرد و بعد در بازار بورس عرضه شود.»
بعید است اجرای برنامه همتی آسان باشد
کامران ندری، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه امام صادق، درباره طرح وزیر اقتصاد دیدگاه دیگری داشت. او در ابتدا توضیح داد: «فروش بنگاه‌های اقتصادی بانک‌ها مشکل بنگاهداری بانک‌ها را حل می‌کند. اگر بانک‌ها برخلاف مقررات احتیاطی که بانک مرکزی ابلاغ می‌کند، به هر دلیلی ناچار از ورود به فعالیت بنگاهداری شده‌اند، باید بنگاه‌های مازاد را واگذار کنند.»او ادامه داد: «بعید است اجرای این طرح کار آسانی باشد؛ زیرا در شرایط کنونی، عرضه این بنگاه‌ها به این معناست که بانک ها باید این بنگاه‌ها را با قیمت پایین به فروش برسانند تا خریدار داشته باشند.»
آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت توقف بنگاهداری بانک ها
این کارشناس اقتصادی در ادامه به بررسی اثر کوتاه مدت و بلندمدت طرح وزیر اقتصاد برای فروش بنگاه‌های بانکی پرداخت و گفت: «بسیاری از بانک‌های ایران در حال حاضر با زیان انباشته مواجه‌اند. فروش بنگاه‌های بانکی می‌تواند حداقل در کوتاه‌مدت برای بانک‌ها تبعات داشته باشد و زیان انباشته آنها را افزایش دهد.»
او اضافه کرد: «احتمالاً بانک‌ها به دلیل زیان‌هایی که متحمل می‌شوند، مشکل کمبود و کسری موقت نقدینگی هم پیدا کنند؛ بنابراین فروش بنگاه‌های بانک‌ها کار آسانی نیست اما اجتناب‌ناپذیر است. این کار ممکن است در کوتاه‌مدت زیان بانک‌ها را افزایش دهد ولی در بلندمدت هم بر عملکرد بانک‌ها و هم بر اقتصاد کشور تاثیر مثبت می‌گذارد.»
حل مشکل بنگاهداری بانک ها با وجود سختی و پیچیدگی‌های بسیار، امکان‌پذیر است
ندری در ادامه حل مشکل بنگاهداری بانک ها را از منظر سیاسی بررسی کرد و گفت: «انجام چنین کاری اراده سیاسی می‌خواهد و اگر وزیر اقتصاد چنین قدرتی را دارند که این کار را انجام دهند، باید به فال نیک گرفت و از او حمایت کرد. این کار با وجود سختی و پیچیدگی‌های بسیار، امکان‌پذیر است.»این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: «البته بحث‌های تکنیکال و فنی هم در این موضوع نقش دارند اما مشخص نیست افرادی که اطراف همتی هستند و می‌خواهند این مساله را مدیریت کنند، به اندازه کافی توان فنی و تکنیکی را دارند یا خیر. به هر حال این کار باید با وجود همه پیچیدگی‌های فنی و سیاسی اقتصاد ایران انجام شود.»
