بازار مسکن در بن‌بست معاملات

سمانه محرمی-نایب‌رئیس اتحادیه املاک تهران: بازار مسکن تهران حساس‌ترین و پرریسک‌ترین بازار کشور به شمار می‌رود و سال‌هاست که مشاوران املاک در موقعیت خط مقدم حفظ امنیت معاملات قرار دارند؛ صنفی که میلیون‌ها خانوار سرنوشت معاملات بزرگ زندگی خود را به آن می‌سپارند و برخلاف تصور برخی نقش آن صرفاً واسطه‌گری نیست، بلکه بخش مهمی از فرآیندهای حقوقی، مالی و مستندسازی معاملات را بر عهده دارد. از سوی دیگر نرخ کمیسیون مشاوران املاک تهران سال‌هاست ثابت مانده است، این ثبات در حالی ادامه داشته که هزینه‌های اداره واحدهای صنفی در پایتخت چند برابر شده است؛ از اجاره‌بهای نجومی و هزینه‌های پرسنلی گرفته تا مالیات، بیمه، هزینه‌های حقوقی، ثبت، فناوری و استعلامات. البته نارضایتی فعالان صنف نه یک واکنش احساسی، بلکه نتیجه طبیعی فشارهای انباشته سال‌های گذشته است. تهران به‌عنوان مرکز ثقل معاملات ملکی کشور نیازمند استانداردهایی متفاوت از دیگر استان‌هاست. درحالیکه نرخ فعلی کمیسیون هیچ تناسبی با واقعیت اقتصادی پایتخت ندارد. مشاور املاک زمانی می‌تواند دقیق، قانونی و مسئولانه عمل کند که انگیزه و توان مالی لازم برای ارائه خدمات استاندارد داشته باشد. در روزهای گذشته ادعاهای متعددی درباره «کاهش کمیسیون»، «تغییر فرمول پرداخت»، «حذف کارمزد» و «تعویق پرداخت به زمان تحویل» مطرح شده است؛ ادعاهایی که هیچکدام واقعیت ندارند. این محتواها صرفاً برای دیده‌شدن تولید می‌شوند، درحالی‌که هیچ تغییری در نرخ فعلی کمیسیون اعمال نشده، کمیسیون همچنان طبق فرمول سابق محاسبه می‌شود و بحث‌های مطرح‌شده در قانون الزام صرفاً مربوط به اسناد حدنگار سبزرنگ پس از سوم تیرماه 1403 است و هنوز آیین‌نامه‌ای برای اجرای آن تنظیم و ابلاغ نشده است. متن صریح قانون نیز اشاره به محاسبه بر اساس ارزش معاملاتی دارد و این موضوع هیچ ارتباطی با کاهش کمیسیون فعلی ندارد. بر اساس قانون، کمیسیون باید در لحظه انعقاد قرارداد پرداخت شود و فسخ یا اقاله قرارداد هیچ تأثیری در حق‌الزحمه مشاور املاک ندارد. این موارد قانون است و هیچ بخشنامه جدیدی آن را تغییر نداده است. تهران نیازمند استانداردهای متناسب با جایگاه اقتصادی خود است و اصلاح نرخ کمیسیون اقدامی علیه مردم نیست؛ بلکه سرمایه‌گذاری برای افزایش امنیت معاملات، ارتقای کیفیت خدمات، کاهش پرونده‌های حقوقی و ایجاد شفافیت بیشتر محسوب می‌شود. مشاوران املاک زمانی می‌توانند نقش واقعی خود را در امنیت بازار مسکن ایفا کنند که ابزار، انگیزه و توان لازم را در اختیار داشته باشند.