اهداف آمریکا از تأسیس پایگاه جدید در سوریه چیست؟ نقشه راه واشنگتن در همسایگی ایران

رسول سلیمی روزنامه نگار: گروه بین المل: نیروهای آمریکایی سال‌ها پس از ترک کوبانی یا همان عین العرب، در حال ساخت پایگاهی در این شهر شمالی سوریه در مرز ترکیه هستند که به دلیل درگیری بین نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها و نیروهای مورد حمایت ترکیه از هم گسیخته شده است. همه اینها در حالی است که دولت جدید سوریه در تلاش است تا پس از سرنگونی بشار اسد کنترل کشور را به دست بگیرد.

چندین ویدیو و تصویر در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که ادعا می‌کند سربازان و تجهیزات آمریکایی را نشان می‌دهد که به سمت کوبانی حرکت می‌کنند. ایالات متحده حدود 2000 سرباز در سوریه حضور دارد که ظاهراً برای ادامه مبارزه با داعش مستقر شده‌اند. روزنامه نگاران محلی به دیلی صباح گزارش دادند که 13 کامیون با پرچم‌های ایالات متحده و حامل بلوک‌های ساختمانی بتنی به عین العرب معروف به کوبانی، وارد پایگاه پ. ک.ک/یگان‌های مدافع خلق شدند.در همین حال، پ. ک.ک از سوی اتحادیه اروپا، ایالات متحده و ترکیه به عنوان یک گروه تروریستی ممنوع شده است اما ایالات متحده در طول جنگ داخلی سوریه برای کمک به پ. ک.ک/یگان‌های مدافع خلق به بهانه مبارزه با داعش، نیروهایی را همراه با تجهیزات نظامی و تسلیحات به شمال شرقی سوریه اعزام کرده است. این در حالی است که آنکارا می‌گوید یگان‌های مدافع خلق و پ. ک.ک با داعش همتراز هستند و نباید در سوریه جدید حضور داشته باشند.در همین حال باید به این نکته توجه کرد که بخش‌هایی از شمال سوریه، از جمله مناطق نفت خیز از سال 2015 توسط پ. ک.ک/یگان‌های مدافع خلق اشغال شده است. چه آنکه از زمانی که نیروهای ضد رژیم به رهبری هیئت تحریر الشام (HTS) بشار اسد، حاکم دیرینه بشار اسد، را در 8 دسامبر سرنگون کردند، در اطراف شهر عرب نشین منبج که تحت کنترل شورای نظامی منبج کنترل می‌شود، درگیری‌ها شدت گرفته است.

دیده بان حقوق بشر سوریه (SOHR) مستقر در لندن نوشت که نیروهای آمریکایی «کاروانی متشکل از 50 کامیون حامل بلوک‌های سیمانی را به مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه در شمال شرقی سوریه آوردند.» «فعالان حقوق بشر گزارش دادند که این کاروان را در بزرگراه الحسکه-الرقه دیده‌اند، در حالی که به سمت منطقه کوبانی در حومه شرقی حلب حرکت می‌کرد. این کاروان با یک خودروی نظامی نیروهای دموکراتیک سوریه همراه بود و به گفته منابع SOHR، «این بخشی از تلاش‌های نیروهای آمریکایی برای تقویت پایگاه‌های خود و ایجاد یک پایگاه نظامی جدید در عین العرب با توجه به تنش‌های امنیتی و نظامی فزاینده در آن منطقه است.»

شورای عالی حقوق بشر افزوده که نیروهای ائتلاف بین المللی «کاروانی از نیروهای کمکی لجستیکی شامل اتاقک‌های از پیش ساخته شده، دوربین‌های نظارتی، بلوک‌های سیمانی، مخازن سوخت و ماشین آلات حفاری را به سمت کوبانی آوردند.»

در همین راستا خبرنگار نورث پرس از کامیون‌هایی که بلوک‌های بتنی را برای ساخت پایگاه به کوبانی منتقل می‌کردند، مستند کرده است. نورث پرس افزود که این کاروان «شامل تدارکات لجستیکی مانند اتاق‌های پیش ساخته، دوربین‌های نظارتی، تجهیزات حفر خندق، بلوک‌های بتنی و مخازن سوخت بود.» هتلی نیز به عنوان محل مرکزی پایگاه ائتلاف امریکا در مرکز شهر کوبانی تعیین شده است.

پس از خروج ایالات متحده از تاسیسات کارخانه سیمان لافارژ در سال 2019، نیروهای روسی آن را تصرف کردند و تا زمانی که بیشتر نیروهایش را پس از برکناری اسد از سوریه خارج کردند، در آنجا ماندند.

در هسته اصلی این موضوع، استدلال دیرینه ترکیه است که نیروهای دموکراتیک سوریه از نظر عملکردی از حزب کارگران کردستان یا پ. ک.ک قابل تشخیص نیستند. هم ایالات متحده و هم ترکیه، پ. ک.ک را که در ترکیه، شمال سوریه و شمال عراق فعالیت می‌کردند، به عنوان یک گروه تروریستی شناسایی کرده‌اند. با این حال، دولت آمریکا اصرار دارد که پ. ک.ک و نیروهای دموکراتیک سوریه سازمان‌های جداگانه‌ای هستند.

بنا به گزارش‌ها، نیروهای مورد حمایت ترکیه حملات خود را به سد تشرین و همچنین پل قره قوزاق که هر دو در ابعاد لجستیکی، در منطقه کلیدی هستند، تشدید کردند. ناظران سیاسی، تاکید دارند که این مکان‌ها نه تنها برای مردم محلی حیاتی هستند، بلکه از نظر تجارت، انرژی و عملیات نظامی نیز از اهمیت منطقه‌ای گسترده‌تری برخوردار هستند.

این در حالی است که کارشناسان معتقدند که پل قره قوزاق یک مکان محوری در امتداد مسیر تجارت بین المللی M4 است، کریدوری که مناطق کلیدی مانند کوبانی، رقه و منبج را به هم متصل می‌کند. در معنای وسیعتر، «این مسیر برای لجستیک، تجارت و دفاع در شمال سوریه ضروری است.» در همین حال، سد تشرین، برق بخش‌های وسیعی از شمال سوریه از جمله حلب، دیرالزور و حَسکه را تأمین می‌کند.

از دست دادن کنترل این سایت‌ها می‌تواند پیامدهای فاجعه باری برای زیرساخت‌ها و امنیت منطقه داشته باشد. از این رو دفاع از تشرین و قره قزاق صرفاً منافع محلی را به دنبال ندارد، بلکه امنیت کوبانی، رقه را در بر می‌گیرد که از جمله اهداف امریکایی‌ها برای تأسیس پایگاه در این منطقه است.

در همین حال، رهبری جدید سوریه از زمان سقوط اسد تلاش می‌کند تا تسلط خود را بر این کشور تحکیم کند و می‌گوید که می‌خواهد نیروهای دموکراتیک سوریه را در این تلاش‌ها مشارکت دهد.

رهبر هیئت تحریر الشام، روز سه شنبه برای اولین بار پس از سقوط بشار اسد با نیروهای دموکراتیک سوریه دیدار کرد. رسانه‌ها گزارش دادند که نتایج مذاکرات بین نیروهای دموکراتیک سوریه و احمد الشرع، که اکنون رهبر بالفعل سوریه است، «مثبت» بوده است.

به گزارش العربیه، الشرع، معروف به ابو محمد الجولانی، تأیید کرد که دولت انتقالی در حال مذاکره با نیروهای دموکراتیک سوریه برای حل بحران در شمال شرقی سوریه با هدف ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه در نیروهای مسلح ملی است. او بار دیگر تأکید کرد که کردها بخشی جدایی ناپذیر از بافت سوریه هستند و هرگونه برنامه‌ای برای تقسیم سوریه را رد کرد.

الشرع در مصاحبه‌ای به این نشریه گفت: «به هیچ وجه سوریه تقسیم نخواهد شد.» او توضیح داد: «مذاکرات با نیروهای دموکراتیک سوریه برای حل بحران در شمال شرق سوریه ادامه دارد» و افزود که دولت جدید اجازه نخواهد داد سوریه به سکوی پرتاب حملات پ. ک.ک علیه ترکیه تبدیل شود.

همچنین احمد الشرع، رهبر دولت انتقالی سوریه، به العربیه گفته: «کردها بخشی از مردم ما هستند» و «ما آماده مذاکره با نیروهای دموکراتیک سوریه هستیم. این در حالی است که سال‌هاست که درگیری‌هایی در منطقه مرزی بین گروه‌های شبه نظامی مورد حمایت ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه مسلح و آموزش دیده ایالات متحده رخ داده است. هواپیماهای جنگی ترکیه نیز به طور دوره‌ای مواضع کردهای سوریه را بمباران می‌کردند.

ناظران سیاسی تاکید دارند ایالات متحده در سوریه در موقعیت دشواری قرار دارد چرا که تقریباً هیچ گروهی، به استثنای کردها، نمی‌خواهد نیروهای آمریکایی خاک سوریه را اشغال کند. این در حالی است که ترکیه مدت‌هاست که واشنگتن را به حمایت از «تروریست‌ها» متهم می‌کند، زیرا نیروهای دموکراتیک سوریه را ادامه حزب غیرقانونی کارگران کردستان (پ. ک.ک) می‌داند.

این در حالی است که حاکمان جدید دمشق مطمئناً می‌خواهند به میادین نفت و گاز کشور دسترسی پیدا کنند تا به وعده‌های خود برای از سرگیری عرضه برق و سوخت به مردم عمل کنند. چه آنکه امریکا مدت‌هاست که این منابع انرژی را به عنوان اهرم فشار و برای محروم کردن دولت قبلی بشار اسد از منابع، از جمله تحت شرایط تحریم، نگه داشته بود.

اما ترامپ این بار چه خواهد کرد؟ در کمتر از بیست روز آینده مشخص خواهد شد.