محمد جواد خلیلی روزنامه نگار: در حالی که پس از دوره‌ای طولانی از افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو، به نظر می‌رسد بازار در حال تعدیل است، همچنان نمی‌توان از بازگشت کامل ثبات به این حوزه سخن گفت. فیروز نادری، کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با روزنامه «نقش اقتصاد» وضعیت فعلی بازار خودرو را نسبتاً باثبات ارزیابی کرد. وی به روند تعدیل قیمت‌ها اشاره کرد و گفت: «بازار خودرو پس از یک دوره افزایش شدید قیمت‌ها با اندکی کاهش مواجه شده اما هنوز به سطح قیمت‌های قبل از موج افزایش اخیر بازنگشته است. در حال حاضر، حجم معاملات نسبت به گذشته کاهش یافته و به نظر می‌رسد که بازار در حال متعادل شدن است. البته هنوز نمی‌توان از بازگشت کامل ثبات به این بازار سخن گفت، چرا که متغیرهای اقتصادی، از جمله نرخ ارز و سیاست‌های کلان اقتصادی، همچنان بر روند قیمت‌گذاری‌ها تأثیرگذار هستند.»
خصوصی‌سازی ایران‌خودرو، تأثیرات محدود بر بازار
در خصوص واگذاری سهام ایران‌خودرو به بخش خصوصی و تأثیر آن بر بازار خودرو، نادری تاکید داشت که مشکلات موجود در بازار خودرو تنها به این دو خودروساز بزرگ محدود نمی‌شود. وی به نقش اقتصاد گفت: «مشکلات بازار خودرو دیگر تنها به ایران‌خودرو و سایپا محدود نمی‌شود. در حال حاضر، خودروهای مونتاژی چینی سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص داده‌اند و این تغییر ساختاری موجب شده که دغدغه بسیاری از خریداران به جای خودروهای داخلی، معطوف به خودروهای چینی شود. از سوی دیگر، خصوصی‌سازی واقعی نیازمند تغییرات اساسی در مدیریت، کیفیت تولید و شفافیت بازار است، که تا کنون اقدام عملی قابل توجهی در این زمینه انجام نشده است.»
چالش تأمین قطعات خودروهای چینی
نادری همچنین به چالش‌های تأمین قطعات خودروهای چینی در مقایسه با خودروهای کره‌ای و ژاپنی اشاره کرد. او در این خصوص گفت: «به دست آوردن برخی قطعات خودروهای چینی نسبت به خودروهای برندهای مطرح آسیایی دشوارتر است. با این حال، اکثر این خودروها تحت گارانتی هستند و نمایندگی‌ها تأمین قطعات را بر عهده دارند. از سوی دیگر، تعداد خودروهای چینی در بازار ایران در حال افزایش است و این می‌تواند در بلندمدت منجر به بهبود زیرساخت‌های تأمین قطعات و خدمات پس از فروش شود. اما در حال حاضر، برخی خریداران با مشکلاتی در تهیه قطعات مواجه هستند که می‌تواند هزینه نگهداری این خودروها را افزایش دهد.»
افزایش تولید داخلی و تأثیر محدود بر قیمت‌ها
یکی دیگر از موضوعات مطرح‌شده در گفتگو، افزایش تولید داخلی و تأثیر آن بر قیمت‌ها بود. نادری در این باره بیان داشت: «در گذشته نیز افزایش تولید و عرضه خودرو از طریق قرعه‌کشی تأثیر چشمگیری بر کاهش قیمت‌ها نداشت. در حال حاضر، نقدینگی در دست مردم کاهش یافته و دولت از این روش‌ها برای کنترل تورم استفاده می‌کند. افزایش تولید می‌تواند به تعادل عرضه و تقاضا کمک کند، اما اگر سیاست‌های کلان اقتصادی اصلاح نشود، قیمت‌ها همچنان نوسان خواهند داشت. علاوه بر این، تجربه سال‌های اخیر نشان داده که افزایش تیراژ تولید الزاماً به معنای کاهش قیمت خودرو نیست چرا که هزینه‌های تولید و نرخ تورم در تعیین قیمت نهایی نقش مهمی دارند.»
واردات خودرو توسط اشخاص، فرصتی برای کاهش قیمت یا دلالی جدید؟
فیروز نادری همچنین در خصوص تصمیم جدید دولت مبنی بر امکان واردات خودرو توسط افراد حقیقی اظهار نظر کرد و گفت: «افزایش تعداد خودروهای وارداتی چه نو و چه کارکرده، می‌تواند به ایجاد ثبات در بازار و کاهش قیمت‌ها منجر شود. اما نکته مهم، اجرای صحیح این سیاست‌هاست. مدت‌هاست که درباره این موضوع بحث می‌شود اما هنوز دستورالعمل اجرایی آن به طور کامل مشخص نشده و همچنان در مراحل تصویب نهایی قرار دارد. علاوه بر این باید مشخص شود که این واردات چگونه مدیریت خواهد شد تا از ورود واسطه‌ها و ایجاد بازار سیاه جلوگیری شود. اگر این سیاست به درستی اجرا نشود، ممکن است به جای کاهش قیمت‌ها، باعث افزایش سودجویی دلالان و ایجاد رانت‌های جدید در بازار شود.»
آیا زمان مناسب برای مصرف‌کنندگان فرا رسیده است؟
در خصوص زمان مناسب برای خرید خودرو، نادری اظهار داشت: «در صورتی که نرخ دلار افزایش نداشته باشد، قیمت خودروهای مونتاژی حتی می‌تواند کاهش یابد. در 15 روز گذشته، برخی از خودروهای مونتاژی با افزایش 200 تا 300 میلیون تومانی مواجه شدند. علاوه بر این، برخی تحولات سیاسی و اقتصادی نیز بر بازار خودرو تأثیر گذاشته‌اند. برای مثال، انتشار برخی اظهارات درباره عدم امکان مذاکره با آمریکا باعث شد که بازار خودرو، که تا مدت‌ها نوسان خاصی را تجربه نکرده بود، یک‌شبه دچار جهش قیمتی شود. بنابراین، خریداران باید با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و سیاست‌های کلان، نسبت به خرید خودرو تصمیم‌گیری کنند.»
گامی به سوی تعادل در بازار خودرو
فیروز نادری در پایان به افزایش عرضه خودرو در بازار و کاهش تعهدات معوق خودروسازان داخلی اشاره کرد و گفت: «در مقایسه با سال‌های گذشته، میزان عرضه خودرو در بازار افزایش یافته و خودروسازان داخلی نیز بخش عمده‌ای از تعهدات معوق خود را به پایان رسانده‌اند. این امر می‌تواند به تعادل بیشتر بازار در آینده نزدیک کمک کند. با این حال، نمی‌توان انتظار داشت که مشکلات بازار خودرو به طور کامل حل شود، زیرا همچنان مسائل اساسی مانند نرخ ارز، هزینه‌های تولید، سیاست‌های وارداتی و قدرت خرید مصرف‌کنندگان بر وضعیت این بازار اثرگذار هستند. تنها در صورتی که سیاست‌های بلندمدت برای اصلاح ساختار بازار خودرو در نظر گرفته شود، می‌توان به ثبات پایدار در این حوزه امیدوار بود.»
