شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، زیرمجموعه هلدینگ فولاد مبارکه، با اجرای استراتژی «خودتأمینی سبز» و سرمایه گذاری در نیروگاه های بادی و خورشیدی، به دنبال کاهش وابستگی به شبکه برق و سوخت های فسیلی و تقویت پایداری تولید است. این شرکت با احداث نیروگاه بادی ۲۰۰ مگاواتی در خواف–سنگان و استفاده از ظرفیت خورشیدی آفتاب شرق، نه تنها هزینه های انرژی خود را کاهش می دهد، بلکه نقش خود را به عنوان الگوی مدیریت فعال سبد انرژی در صنایع فولاد ایران تثبیت می کند.
به گزارش نقش اقتصاد آنلاین به نقل از روابط عمومی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، یکی از شرکت های تابعه هلدینگ فولاد مبارکه، در سال های اخیر با چالش های جدی در تأمین انرژی مواجه شده است. ناترازی برق و گاز در شرق کشور، به ویژه در استان خراسان رضوی، موجب خاموشی های مکرر، کاهش بهره برداری تجهیزات و افزایش هزینه های تولید شده است. این مسائل، صنایع فولادی را به سمت اتخاذ راهبردهای جدید و مبتنی بر انرژی های نو سوق داده است. فولاد سنگان در پاسخ به این محدودیت ها، استراتژی «خودتأمینی سبز» را تعریف کرده است، برنامه ای که تمرکز آن بر کاهش وابستگی به شبکه برق و سوخت های فسیلی، تأمین پایدار انرژی و بهبود شاخص های محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) است. محور این برنامه، احداث نیروگاه بادی ۲۰۰ مگاواتی در محدوده خواف–سنگان و استفاده از ظرفیت های خورشیدی آفتاب شرق (۶۰۰ مگاوات) در سطح گروه است. این ترکیب، امنیت انرژی و کاهش هزینه تولید را به‌طور همزمان هدف می گیرد. فولاد سنگان در فراخوان رسمی خود اعلام کرده است که قصد دارد نیروگاهی بادی به ظرفیت ۲۰۰ مگاوات در منطقه خواف–سنگان احداث کند. قرارداد پیشنهادی به شکل EPC/EPCF (طراحی، مهندسی، تأمین، ساخت و تأمین مالی) تنظیم شده است، تا بخشی از ریسک های پروژه به پیمانکار منتقل شود و بانک پذیری پروژه افزایش یابد. انتخاب منطقه خواف–سنگان به دلیل شرایط بادخیز مناسب و شدت باد قابل توجه در طول سال است. داده های موجود نشان می دهد که این منطقه، ضریب ظرفیت بالاتر از میانگین ملی را ارائه می دهد و هزینه سطحی انرژی (LCOE) رقابتی‌تری برای نیروگاه بادی فراهم می کند. همچنین، گزارش های رسانه ای و اطلاعیه های رسمی شرکت، تأکید دارند که این نیروگاه بخشی از تلاش های فولاد سنگان برای حرکت به سمت انرژی های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به شبکه برق است. در سطح هلدینگ، فولاد مبارکه پروژه خورشیدی آفتاب شرق را با ظرفیت ۶۰۰ مگاوات در چند زون ۱۲۰ مگاواتی اجرا کرده است. بخشی از این ظرفیت به بهره برداری رسیده و امکان دسترسی شرکت های تابعه، از جمله فولاد سنگان، به برق خورشیدی فراهم شده است. این پروژه، بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور محسوب می شود و با اتصال به فولاد سنگان، امکان مدیریت سبد انرژی درون گروهی فراهم می شود. این موضوع باعث کاهش خرید برق از شبکه عمومی در ساعات پیک و کاهش هزینه های انرژی می شود. هم افزایی خورشیدی و بادی، پروفایل تولید برق شرکت را هموار می‌کند و نوسانات تولید انرژی را کاهش می دهد. خاموشی های برق و گاز موجب کاهش نرخ بهره برداری تجهیزات و توقف تولید در خطوط پیوسته، از جمله کنسانتره و گندله سازی، می شود. هر مگاوات ظرفیت برق تجدید پذیر، نه تنها منبع انرژی پایدار، بلکه ابزاری برای مدیریت ریسک عملیاتی و افزایش بازده سرمایه گذاری است. نیروگاه بادی با هزینه های عملیاتی پایین و بدون ریسک سوخت، نقش کلیدی در تأمین برق بار پایه و پیک سایی دارد. با توجه به اینکه هر ساعت خاموشی در فرآیند تولید، هزینه های هنگفتی به شرکت تحمیل می کند، سرمایه گذاری در انرژی بادی و خورشیدی، به معنای تبدیل ریسک توقف تولید به سرمایه گذاری سودآور است. کریدور خواف–سنگان یکی از مناطق بادخیز شرق کشور است. شدت و سرعت باد، به ویژه در ساعات عصر و شب های گرم تابستان، همزمان با نیاز صنعتی، از مزایای این منطقه برای احداث نیروگاه بادی است. این ویژگی باعث می شود که ضریب ظرفیت نیروگاه بالاتر از متوسط ملی باشد و بهره وری اقتصادی پروژه افزایش یابد. ترکیب منابع بادی و خورشیدی، مکمل یکدیگر عمل می‌کند. انرژی خورشیدی عمدتاً در نیمروز و فصل گرم تولید می شود، در حالی که باد در ساعات غیرپیک خورشید فعال است. این موضوع امکان کاهش نوسانات انرژی و تأمین پایدار برق بار پایه و پیک را فراهم می کند. استفاده از چارچوب EPCF نشان دهنده انتقال بخشی از ریسک ها به پیمانکار و هم راستایی منافع اجرایی و مالی است. بانک پذیری پروژه وابسته به کیفیت قرارداد خرید برق (PPA)، سازوکار شاخص گذاری تعرفه و تضمین بازپرداخت است. حضور فولاد مبارکه به عنوان هلدینگ بزرگ، نقش مهمی در افزایش قدرت چانه زنی برای جذب فاینانس و کاهش ریسک مالی دارد.
توربین های یوتیلیتی‌اسکیل (۳ تا ۶ مگاوات) عمدتاً وارداتی هستند و وابستگی ارزی دارند. بومی سازی برخی قطعات و فازبندی پروژه (۴×۵۰ مگاوات) باعث کاهش ریسک های نقدینگی و تسریع درآمدزایی می شود. اما در این میان محدودیت خطوط انتقال شرق کشور می تواند مانع اتصال کامل شود. پیشنهاد می شود همزمان با احداث نیروگاه، پست اختصاصی ساخته و با برق منطقه ای و توانیر هماهنگ شود. همچنین ثبات قوانین ساتبا و نرخ های خرید تضمینی برای بانک‌پذیری حیاتی است. قراردادهای درون گروهی نیز می تواند بخشی از ریسک را کاهش دهد. و در کنار این موارد رعایت الزامات حفاظت حیات‌وحش، فاصله از سکونتگاه ها و کنترل صوت، با مطالعات EIA و طراحی دقیق میکروسایتینگ باید انجام شود. فولاد سنگان با تمرکز بر نیروگاه بادی ۲۰۰ مگاواتی و اتصال به ظرفیت خورشیدی آفتاب شرق، یک هجینگ ساختاری در برابر ناترازی انرژی ایجاد کرده است. این استراتژی، هم امنیت انرژی و پایداری تولید را تقویت می کند و هم جایگاه شرکت در حوزه ESG و بازارهای سرمایه را بهبود می دهد. کلید موفقیت، اجرای دقیق نقشه راه، تضمین بانک پذیری پروژه، مدیریت بهره برداری و هماهنگی با نیروگاه های خورشیدی گروه است. با تحقق این برنامه، فولاد سنگان می تواند الگویی برای مدیریت فعال سبد انرژی و خودتأمینی سبز در صنایع انرژی‌بر ایران باشد.
