محمد جواد خلیلی:
فردین آقا بزرگی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگویی با روزنامه «نقش اقتصاد» به تحلیل جامع اثرات افزایش نرخ ارز و طلا بر بازار سرمایه ایران پرداخت و اظهار کرد که در یک اقتصاد بسته، این دو متغیر، همانند ظروف مرتبط عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، تغییرات در نرخ ارز و طلا به طور مستقیم بر بازارهای مختلف از جمله بازار سرمایه تأثیر می‌گذارد، هرچند که در کوتاه‌مدت این تأثیرات ممکن است ناپایدار و حتی واگرایانه باشد. اما به طور کلی و در بلندمدت، این اثرات به سمت هم‌راستایی خواهند رفت.
کاهش ارزش پول ملی؛ عامل اصلی افزایش قیمت طلا و سکه
آقا بزرگی در ادامه اشاره کرد که علت اصلی افزایش قیمت طلا و سکه در بازار ایران، کاهش مستمر ارزش پول ملی است. به گفته وی، وقتی ارزش ریال کاهش می‌یابد، سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت دارایی‌های امن مانند طلا و سکه روی می‌آورند. البته بخش زیادی از افزایش قیمت طلا و سکه به نوسانات جهانی طلا و نرخ اونس وابسته است، اما در نهایت، کاهش ارزش پول ملی عاملی کلیدی است که باعث رشد قیمت این دارایی‌ها در بازار داخلی می‌شود.وی افزود: این روند در کوتاه‌مدت ممکن است تأثیرات متفاوتی بر بازارهای مختلف داشته باشد. برای مثال، ممکن است قیمت تمام‌شده برخی محصولات با افزایش نرخ ارز بالا رود و سوددهی شرکت‌ها در کوتاه‌مدت تحت تأثیر قرار گیرد. اما در میان‌مدت، با تعادل نسبی قیمت‌ها و کاهش اثرات منفی، بازار به سمت تعادل خواهد رفت و این نوسانات اصلاح می‌شود.
اثر نرخ ارز بر درآمد شرکت‌ها و سودآوری در بورس
آقا بزرگی در خصوص اثر افزایش نرخ ارز بر بازار سرمایه نیز توضیح داد که بسیاری از شرکت‌ها، به ویژه در صنایع صادرات‌محور، محصولات خود را بر اساس نرخ ارز به فروش می‌رسانند. بنابراین، افزایش نرخ ارز موجب افزایش درآمد این شرکت‌ها می‌شود. وی گفت: «این موضوع به ویژه در شرکت‌هایی که نرخ فروش محصولاتشان بر اساس ارز در بازار آزاد یا بازار توافقی تعیین می‌شود، نمایان است. با این حال، در کوتاه‌مدت ممکن است هزینه‌های تولید این شرکت‌ها نیز تحت تأثیر افزایش نرخ ارز قرار گیرد، اما در میان‌مدت، روند کلی سودآوری این شرکت‌ها به سمت افزایش خواهد بود.»
وی با اشاره به نقش حاشیه سود در بورس گفت که علی‌رغم برخی محدودیت‌ها و مشکلات اقتصادی داخلی نظیر دست‌اندازی‌های دولت و وضعیت اقتصاد دستوری، در بلندمدت و با ادامه روند افزایش نرخ ارز، حاشیه سود شرکت‌ها نیز بهبود خواهد یافت. به گفته آقا بزرگی، این بهبود حاشیه سود در نهایت به افزایش ارزش بازار شرکت‌ها و رشد شاخص بورس خواهد انجامید.
پیش‌بینی روند شاخص بورس و ارزش دلاری بازار
آقا بزرگی در ادامه به پیش‌بینی وضعیت شاخص بورس در آینده پرداخت و اظهار کرد که به نظر وی، تا پایان سال جاری (1403)، شاخص کل بورس ایران به طور میانگین بین ۳ تا ۳.۵ میلیون واحد خواهد بود. وی این پیش‌بینی را بر اساس روند افزایش نرخ ارز و وضعیت کلی اقتصاد ایران مطرح کرد. با توجه به اینکه ارزش دلاری بازار سرمایه ایران در حال حاضر حدود ۱۲۰ میلیارد دلار است، آقا بزرگی معتقد است که با ادامه روند فعلی، ارزش دلاری بورس ایران به ۴۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید.
این پیش‌بینی در شرایطی مطرح می‌شود که ارزش دلاری بازار سرمایه ایران در پنج سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است. به عنوان مثال، در سال‌های گذشته، این رقم حدود ۳۳۰ میلیارد دلار بود، اما حالا به حدود ۱۲۰ میلیارد دلار رسیده است. آقا بزرگی اشاره کرد که این روند نزولی در بازار بورس ایران به نسبت سایر بازارها و در مقایسه با افزایش قیمت سایر دارایی‌ها مانند مسکن، سکه و دلار، قابل توجه است.
صنایع مستعد سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی
آقا بزرگی همچنین به صنایع مستعد برای سرمایه‌گذاری در این شرایط اشاره کرد. به گفته وی، صنایع پتروشیمی، پالایشی، فولاد و کانی‌های فلزی از جمله صنایعی هستند که به دلیل ارتباط مستقیم با نرخ ارز و قیمت جهانی مواد خام، در این شرایط پایداری بیشتری دارند و از سودآوری بالاتری برخوردار خواهند بود. وی افزود که این صنایع بیش از ۵۰ درصد سود شرکت‌های بورس و فرابورس ایران را تشکیل می‌دهند و بنابراین می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشند.
پیشنهاد برای سرمایه‌گذاران: تبدیل نقدینگی به دارایی‌های ثابت و مالی
آقا بزرگی در بخشی دیگر از صحبت‌هایش توصیه کرد که سرمایه‌گذاران به جای نگهداری نقدینگی، آن را به دارایی‌های ثابت یا مالی تبدیل کنند. وی توضیح داد که بازار سرمایه ایران به دلیل رشد نسبتاً کم در پنج سال اخیر، پتانسیل رشد زیادی دارد و می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد.
وی همچنین به اهمیت انتخاب پورتفوی مناسب برای سرمایه‌گذاران اشاره کرد و گفت که سرمایه‌گذاران باید بر شرکت‌های بنیادی و سودآور تمرکز کنند. به گفته آقا بزرگی، انتخاب شرکت‌هایی که دارای دیویدنت و سودآوری مستمر هستند، یا شرکت‌هایی که کمتر از ارزش ذاتی خود در بازار معامله می‌شوند، می‌تواند فرصت‌های مناسبی برای تبدیل نقدینگی به دارایی‌های مالی ایجاد کند.
پایدارتر بودن بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها
آقا بزرگی در ادامه افزود که یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد بازار سرمایه ایران، ارائه دیویدنت و سودآوری مستمر توسط بسیاری از شرکت‌ها است. این در حالی است که سایر بازارها مانند مسکن، سکه و دلار تنها در پی حفظ ارزش نقدینگی هستند و هیچ‌گونه بازدهی مستمر از طریق دیویدنت ارائه نمی‌دهند.
وی با اشاره به عملکرد بازار سرمایه ایران در طول سه دهه گذشته، به رشد چشمگیر شاخص کل بورس اشاره کرد و گفت: «از سال 1373 تا کنون، شاخص کل بورس بیش از ۴۶۰۰ برابر رشد کرده است، در حالی که بزرگترین رقیب این بازار، بازار مسکن بوده است که تنها رشد ۱۰۰ برابری داشته است.»
استراتژی سرمایه‌گذاری بلندمدت
در پایان، آقا بزرگی تأکید کرد که برای سرمایه‌گذاران بلندمدت، بازار سرمایه ایران می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای حفظ و افزایش سرمایه باشد. وی توصیه کرد که سهامداران باید برای داشتن بازدهی بهتر در بلندمدت، پورتفوی خود را به‌طور صحیح مدیریت کرده و در کنار بازار سهام، بخشی از دارایی‌های خود را به طلا، سکه یا ارز تبدیل کنند. وی افزود که با وجود شرایط اقتصادی چالش‌برانگیز، سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌تواند به شرط انتخاب درست سهام و توجه به اصول بنیادی، سودآوری زیادی به همراه داشته باشد.
