رضا اداوی: علت افت روز گذشته بازار سرمایه را می‌توان مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی دانست. افزایش نرخ بهره بدون ریسک به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل داخلی، باعث شده سرمایه‌گذاران به سمت بازارهای موازی با ریسک کمتر و بازدهی مشخص‌تر حرکت کنند. همچنین، افزایش فاصله نرخ دلار در بازار توافقی و آزاد، نشان‌دهنده عدم تعادل در بازار ارز است که بر روند معاملات بازار سهام تأثیر منفی گذاشته است.
همچنین در مورد تأثیر نرخ گاز صنایع بر عملکرد بازار نیز باید گفت اگرچه از مدت‌ها قبل مورد انتظار بود، اما نحوه اعلام و میزان افزایش آن، تأثیر روانی قابل توجهی بر بازار سرمایه گذاشته است. این موضوع از چند جنبه قابل بررسی است:
نخست، زمان‌بندی اعلام این خبر در شرایطی که بازار با چالش‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، باعث تشدید نگرانی‌های سهامداران شده است. بازار که پیش از این با ابهامات ناشی از نرخ ارز و تنش‌های ژئوپلیتیک روبرو بود، اکنون با عامل جدیدی برای تردید مواجه شده است.
دوم، اثر روانی این خبر بیش از اثر واقعی آن بر صورت‌های مالی شرکت‌هاست. در حالی که تأثیر واقعی افزایش نرخ گاز بر سودآوری شرکت‌ها نیازمند بررسی دقیق و محاسبات کارشناسی است، فضای احساسی حاکم بر بازار باعث شده سهامداران واکنش شدیدتری به این خبر نشان دهند.
سوم، این افزایش قیمت به عنوان نشانه‌ای از رویکرد دولت در قبال صنایع تعبیر شده و نگرانی‌هایی را در مورد احتمال افزایش سایر هزینه‌های تولید در آینده ایجاد کرده است. این نگرانی به خصوص در صنایع انرژی‌بر مانند فولاد، سیمان و پتروشیمی بیشتر مشهود است.
نکته قابل توجه این است که واکنش بازار به این خبر، بیش از آنکه ناشی از تحلیل دقیق اثر آن بر سودآوری شرکت‌ها باشد، متأثر از جو روانی و نگرانی از ادامه روند افزایش هزینه‌های تولید است. در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد بازار نیازمند زمان برای هضم این خبر و ارزیابی دقیق‌تر تأثیر آن بر صنایع مختلف است.
همچنین سیاست‌های جدید ایالات متحده در محدودسازی فروش نفت ایران و جستجو برای یافتن جایگزین‌های نفتی در بازار جهانی، تهدیدی جدی برای درآمدهای ارزی کشور است. این موضوع می‌تواند اثرات قابل توجهی بر اقتصاد کلان و به تبع آن بازار سرمایه داشته باشد.
در شرایط فعلی، با توجه به حجم ریسک‌های موجود در بازار، رفتار محتاطانه سرمایه‌گذاران قابل درک است. هرچند قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها به سطوح جذابی رسیده، اما به نظر می‌رسد تا زمان کاهش تنش‌های ژئوپلیتیک و روشن شدن وضعیت متغیرهای کلان اقتصادی، نمی‌توان انتظار بازگشت رونق پایدار به بازار را داشت.
کارشناس بازار سرمایه
