جواد یارجانی مدیرکل پیشین امور اوپک: وضع نفت و شرایط ایران در سطح بینالمللی کاملاً روشن است، یعنی تحریمها بزرگترین اثر را گذاشتهاند. هرچند با تلاش متخصصین تا حدی سطح تولید حفظ شده اما باید بدانیم زمانی یکی از مهمترین تأمینکنندگان نفت بسیاری از کشورهای دنیا بودهایم و اکنون این موقعیت کمرنگتر شده است.
برنامه افزایش تولید؛ تکنولوژی جدید و بروز نیاز دارد و ما از آن محروم هستیم و باتوجهبه بینالمللی بودن قضیه و موضوع تحریم نظر کارشناسی ما نیز تأثیری ندارد، نفت بهعنوان تأمینکننده منابع مالی برای رشد اقتصادی کشور است و دومین نقش نفت بهعنوان عامل تأمین منافع ملی در داخل اوپک بوده است، این هم کاملاً روشن است که حرف اول را در اوپک تولید و توان تولید میزند. وقتی توان تولید در حد این نیست که بتوانیم توان مذاکره و تأثیرگذاری داشته باشیم نقشمان در اوپک کمرنگ است. ذخایر و مخازن ما این توان را دارد که بهعنوان تولیدکننده مهم دنیا نقشآفرینی کنیم؛ اما این نقش کمرنگ شده و دلیل آن اینکه از ابتدای انقلاب، بزرگترین صنعتی که مورد هدف واقع شده و تحت تحریمهای مختلف و جنگ بیشترین ضربهای را که به صنعت کشور وارد شده این صنعت که 116 ساله بوده است.
اکنون اگر قرار است صنعت نفت بازسازی شود مهمتر از همه باید به تحریم پرداخته شود، البته به این معنا نیست که به نفت وابسته شویم. ما باید از مسیر منابعی که میتوانیم از نفت به دست بیاوریم و روابطی که در دنیا ایجاد میکنیم حرکت کرده و نفت و گاز در این راستا میتواند مبنا باشد. برای توسعه کل کشور از آن استفاده کنیم و این نقش مهم نفت است.
ما ذخایر بزرگی داریم که باید تولید و مصرف بهینه را در دستور کار قرار دهیم و مهمتر اینکه نیروی انسانی توانایی داریم که در طول زمان جنگ توانستهاند این صنعت را سرپا نگه دارند، استفاده بهینه برای مصرف داخلی و هم تأمین منابع مالی برای توسعه کشور به مدیریت و توانایی ما برمیگردد دراینبین این را نیز فراموش نکنیم که رقبا در حوزه نفت و گاز هیچ تمایلی ندارند که ایران نقش کلیدی بازی کند.
ما باید از توان متخصصین امر در مسائل بینالملل در حوزه اوپک و صادرات نفت بیشترین بهره را ببریم تا به جایگاه اصلی در این زمینه بازگردیم.
ما باید بدانیم در حوزه نفت و گاز رقبای خیلی توانایی داریم که نقش کمرنگی برای نفت و گاز ایران قائلاند بنابراین اگر هرچه زودتر سرمایهگذاری را انجام ندهیم نهتنها در حوزه بینالملل بلکه ممکن است در تأمین نیازهای داخل هم دچار مشکل شویم و این ربطی به هیچ دولتی درگذشته، حال و آینده ندارد. اساس شرایط کشور اینگونه است که در منطقه پرخطر بخواهیم در تأمین انرژی و امنیت ملی نقش ایفا کنیم.ما از نظر ذخایر گازی کمبودی نداریم؛ اما نحوه استفاده از گاز در مصرف داخلی مشکل داریم در برهههایی اولویتهایی داده شده که اکنون امکان پاسخگویی نداریم. اینکه گاز تأمینکننده 60 تا 70 درصد نیاز انرژی کشور باشد خطرناک است، هرچند روستاها هم حق دارند از انرژی پاک برخوردار باشند؛ اما اگر گاز تبدیل به برق شود و به این مناطق برقرسانی شود و یا به روشهای دیگر تأمین انرژی اولویت داده شود، راهکار بهتری است. مثلاً در مناطق دورافتاده ژاپن که کشور پیشرفتهای هم است بهصورت انرژی سنتی استفاده میکنند؛ اما ما بهخاطر قول و وعدهها و استفاده تبلیغاتی همچنان در حال گازرسانی هستیم.تأمین گاز بیشتر تکنولوژی بالاتری نیاز دارد که اکنون تحریمها مانع هستند همچنین خیلی از کشورها که خودشان صادرکننده هستند نیز اصلاً تمایلی ندارند که ایران صادرکننده مهم معرفی شود و دراینرابطه تلاش ما باید این باشد که بتوانیم اقدامات این کشورها را خنثی کنیم و جایگاه اصلی خود را پیدا کنیم.