یک تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «نقش اقتصاد» به متغیرهای تأثیرگذار بر بورس پرداخت؛ دودِ جنگ منافـع در چشمِ بورس

مِهردخت میرزایی روزنامه نگار: در پایان معاملات روز گذشته بازار سرمایه، شاخص کل بورس تهران با ریزش بیش از 8 هزار واحدی همراه بود و در کانال 2 میلیون و 805 هزار و 344 واحدی قرار گرفت.

هابیل خاوری، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگوبا «نقش اقتصاد» در خصوص روند بورس بیان کرد: از فروردین تا اسفندماه امسال، سهامداران بورس ایران هر مدل ریسک و نبود قطعیتی که ممکن است وجود داشته باشد را تجربه کرده‌اند؛ از مسائل سیاسی و اقتصادی و ژئوپلیتیکی گرفته تا موارد داخلی و درون‌سازمانی و… اما با همه این مشکلات، بازار سرمایه همچنان ایستاده و سر خم نکرده است. این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: این یک موضوع واضح است که در هیچ کجای دنیا، در دوره‌ای که تنش‌های داخلی و خارجی وجود دارند هیچ‌گاه بازارهای مالی عملکرد خوبی از خود نشان نداده‌اند و در این میان، جریان پول همواره سعی کرده است که در چنین دوران و شرایطی تماشاچی باشد. به همین دلیل، برخی از صفوف فروش در بازار سرمایه استوار و جدی هستند. خاوری با اشاره به تأثیر تنش‌ها و تحولات سیاسی بر بازار سرمایه گفت: در مجموع، تحولات سیاسی و تنش‌ها و اتفاق‌های سیاسی خبر خوبی برای بازار سرمایه نبوده‌اند و نخواهند بود. به همین دلیل، دنیای سرمایه‌گذاری نیاز به آرامش دارد و در این میان، باید به این موضوع توجه کرد که پول در عین هوشمندی بسیار ترسوست و با کوچک‌ترین رخدادی موضع‌گیری می‌کند؛ حال، این بازار می‌خواهد بورس و طلا و دلار بوده و یا هر بازار دیگری باشد. اما باید ابعاد مختلف را بررسی کرد و متوجه شد که چه بر بازارهای مالی گذشته است و در آینده، چه اتفاقی خواهد افتاد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: واضح می‌گویم که اقتصاد یک علم است و به فرد وابسته نیست. به همین دلیل، تصمیم‌های یک فرد صرفاً می‌تواند مبنای علمی این جریان را تغییر دهد و در این میان، اقتصاد مسیر خود را خواهد رفت و سیاست در نهایت، ناچار است که به این اصول و قواعد احترام بگذارد. البته زمان آن مهم است؛ چراکه افرادی نظیر آقای همتی می‌آیند که به این احترام سرعت ببخشند و این قطار را در ریل قرار دهند. درواقع، این افراد می‌آیند تا با آرامش و گفت‌گو، به شکل مسالمت‌آمیزی اقتصاد را در ریل خود قرار دهند و نبود چنین آدم‌هایی باعث خواهد شد که کمی کار با خشونت پیش برود و دوباره جای سیلی اقتصاد روی صورت سیاستمداران نقش ببندد؛ به طوری‌که آن‌ها مجبور به تغییر ریل خواهند شد.

خاوری با اشاره به تأثیر برکناری وزیر سابق اقتصاد بر بازار سرمایه تأکید کرد: بسیاری از افراد معتقد هستند که رفتن آقای همتی از سمت وزارت اقتصاد ضربه بزرگی برای بازار سرمایه و بسیاری از فعالان اقتصادی به همراه خواهد داشت. اما واقعاً این‌گونه نیست. زیرا علم اقتصاد سر جایش، همچنان محکم و استوار است و اصول اقتصادی نیز، بارز و حاضر هستند؛ هرچند که رفتن آقای همتی، یک شوک موقت و کوتاه‌مدت را به همراه دارد که بازار سرمایه تا چند روز و احتمالاً تا پایان هفته با آن روبروست. اما آن‌چه به نظر مهم است این که آیا سیاست‌های آقای همتی ادامه خواهند داشت یا خیر؟! آیا از بازار سرمایه حمایت می‌شود یا خیر؟! چون این مسئله بسیار مهمی است.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: این روزها بسیاری از افراد می‌پرسند که بعد از رفتن آقای همتی از کابینه دولت چه کاری انجام دهیم؟ آیا همچنان در بازار سرمایه حضور داشته باشیم یا خیر؟! در پاسخ باید به صورت روشن و واضح بگویم که اگر سیاست‌های قبل، همچنان و با همان شکل ادامه داشته باشند به نظر، آثار رفتن آقای همتی به عنوان یک شخص بسیار زود هضم شده و فراموش می‌شوند. به عنوان مثال؛ شاخص این موضوع را می‌توان از طریق مسئله اختلاف نرخ ارز نیما و آزاد متوجه شد؛ به طوری‌که اگر این اختلاف قیمت به سمت کاهشی شدن پیش برود قطعاً بازار سرمایه از این موضوع استقبال می‌کند که این واقعیت در خصوص موضوع کاهش نرخ سود و یا موارد دیگری از این دست هم، وجود دارد.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: نکته بعدی که باید به آن اشاره کرد فرد جایگزین آقای همتی است که این موضوع به یکی از چالش‌های فعلی بازار سرمایه تبدیل شده است و تا سه ماه آینده، بازار را درگیر خود خواهد کرد؛ به طوری‌که دوباره همه چیز در یک فضای تعلیق باقی خواهد ماند و باعث می‌شود که کار به شکل سخت پیش برود و همچنین، منجر می‌شود تا بازار سرمایه محافظه‌کارانه و به نوعی، به شکل بی‌رمق و تماشاچی‌گونه به شرایط نگاه کند تا این که وضعیت و دورنمای آن روشن‌تر شوند. خاوری افزود: باید گفت که بازار سرمایه تمام نشده است و حداقل، آن‌ها که از ابتدای سال 1403 همراه بازار سرمایه بوده‌اند به خوبی می‌دانند که بازار، بحران‌های عجیب‌تر و سخت‌تر از این را پشت سر گذاشته است. اما جایی کار سخت می‌شود که با هر بار به وجود آمدن این بحران‌ها به خودمان می‌گوییم این آخرین بار است در حالی که دوباره، بدتر از آن رخ می‌دهد.

خاوری گفت: بازار سرمایه باید از این پس با چشمانی بازتر، سیاست‌های اقتصادی دولت را دنبال کند و اگر رفتن آقای همتی موجب تغییر تمام عیار این سیاست‌ها شود و دوباره درب بر همان پاشنه و شرایط بچرخد بدون تعارف باید پذیرفت که اهالی بازار سرمایه و سهامداران و به طور کلی، فضای شفاف اقتصادی و فعالیت‌های درست و منطقی مالی از جریان رانت و مافیای مختلف، یک شکست بزرگ خورده‌اند. این تحلیلگر بازار سرمایه درمورد روند بورس تصریح کرد: در این چند روز، حمایت‌های خوبی از بازار شد و شاهد جمع‌آوری صفوف فروش در نمادهای بزرگ بازار بودیم و این نکته بسیار حائز اهمیت است که با بودن آقای همتی بر مسند وزارت اقتصاد و بدون حضور ایشان، بازار سرمایه مسیر خود را خواهد رفت؛ چراکه متغیرهای بسیاری در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی و… در ابعاد درون‌سازمانی و برون‌سازمانی بر روند و رفتار سرمایه‌گذاران تأثیرگذار هستند و در این بازه زمانی، سهامداران علاوه بر ریسک‌های متعدد، دچار نبود قطعیت‌های بسیاری نه تنها در بازار بورس بلکه در تمامی بازارها شده‌اند. از سوی دیگر، این روزها، تقاضا در محدوده مثبت نمادهای بازار سرمایه بسیار کم است و همین مورد، بازار را با چالش مواجه کرده است. او گفت: ممکن است برای بسیاری از افراد این ذهنیت به وجود آید که با رفتن آقای همتی، بورس از اولویت‌های دولت خارج شود و گفتنی است که احتمال بازگشت سیاست سرکوب نرخ رسمی ارز باعث شده است تا در روزهای اخیر، برخی از افراد اقدام به فروش کنند. اما نکته شایان ذکر این است که در روزهای آتی، بازار سهام براحتی این اتفاق را فراموش خواهد کرد؛ به شرطی که اخبار مثبتی از شرکت‌ها منتشر شده و نرخ‌های بورس کالا رقابتی‌تر شوند و نرخ دلار توافقی رشد کند. از آن‌جایی که وقتی دارایی ارزنده باشد با وجود آقای همتی و بدون حضور ایشان رشد می‌کند؛ بنابراین اگر افراد بر ارزندگی بازار بورس اطمینان دارند حضور یک شخص یا رفتنش در حد شوک و نوسان چند روزه خواهد بود. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در همه جای دنیا این امری طبیعی است که حکمرانی‌ها و وضعیت سیاسی کشورها تأثیر زیادی بر تقاضا در بازارهای مالی دارند و در نهایت، از دید تکنیکی شاخص کل در حال تکمیل یک الگوی دیامتریک آن هم در آخرین لگ خود در موج G به سر می‌برد که محدود انتهای اصلاح این موج، حوالی 2 هزار و 740 واحد خواهد بود. در نتیجه، به نظر می‌رسد که بازار سرمایه بهار خوبی را شروع کند. اما برای اسفند ماه نباید انتظار خاصی از بازار سرمایه داشت.