عامل جذابیت بازار سرمایه امیرعلی امیرباقری کارشناس بازار مالی: نرخ بهره بانکی، سود سپرده و نرخ بهره بین بانکی از جمله اصطلاحات مهم در بین فعالان بازار سرمایه هستند. افزایش نرخ سود سپرده به دلیل مزیت تضمین، همواره بازار پول را رقیبی قدرتمند برای بازار سرمایه مطرح کرده است. در این میان، نرخ بهره بین بانکی نیز به دلیل اثری که بر عملکرد تولید می‌گذارد بسته به کاهش یا افزایش، سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها را برای اهالی بازار سرمایه جذاب میکند یا از صرفه می‌اندازد. اکنون سه هفته متوالی است که نرخ بهره بین بانکی در محدوده 23.93 تا 23.94 درصد قرار دارد و نسبت به هفته‌های پیشین افزایش پیدا کرده؛ این اتفاق موجب نگرانی فعالان بازار سرمایه شده اگرچه اثر عینی مشهودی در بازار نداشته است. اما آیا دولت و بانک مرکزی در شرایط فعلی برای تقویت بازوی تولید و افزایش رونق بازار سرمایه اقدام به کاهش نرخ بهره خواهند کرد؟
درباره سیاست‌های دولت به منظور کاهش نرخ بهره و ارزش کل بازار سهام می‌بایست برای تحلیل نرخ بهره بانکی به چند عامل از جمله کسری بودجه ساختاریافته دولت اشاره کرد؛ بالا بودن نرخ بهره جذابیت اوراق استقراضی دولت را افزایش می‌دهد. با توجه به نگاه اصلاح‌یافته دولت نسبت به بازار سهام، باید منتظر بازی میان نرخ بهره و بدنه بازار یا به تعبیر دیگر گردش پول میان بورس و بازار پول باشیم. به همین دلیل انتظار نمی‌رود در کوتاه‌مدت کاهش نرخ بهره را تجربه کنیم. نرخ بهره از جنبه دیگر تابعی از نرخ تورم است و بنابراین با وجود تورم ساختاریافته در اقتصاد نباید انتظار کاهش شدید نرخ بهره در کوتاه‌مدت را داشت.
دیدگاه کلان تیم اقتصادی دولت بر مبنای کنترل نرخ بهره در کوتاه‌مدت و میان‌مدت است تا گزند و آسیب آن به بازار سرمایه و سایر بازارهای مالی سرایت نکند. کاهش نرخ بهره بدون ریسک به سمت اعداد پایین‌تر در مدت‌زمان کوتاه بسیار بعید است. با توجه به چرخه معیوب و آثاری که نرخ بهره بر افزایش نقدینگی دارد، کاهش شدید و یکباره نرخ بهره منجر به تورم خواهد شد. تیم اقتصادی دولت به این موضوع آگاه است و نرخ سود بدون ریسک را کنترل خواهد کرد. برای نرخ بهره بانکی باید انتظار یک کانال مدیریت‌شده و معقول را در میان‌مدت با توجه به تغییرات اقتصادی کشور داشته باشیم.
ارزش ذاتی سهم‌های بازار سرمایه، کماکان فضای جذابی برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده و می‌توان نسبت Q را برای کلیت بازار سرمایه اندازه‌گیری کرد. پیش‌بینی می‌شود ارزش کل بورس از اعداد فعلی بالاتر رود. اینکه ارزش کل بازار سهام در چه عددی ثابت خواهد شد از کنترل شخص سیاست‌گذار خارج است. دولت تنها در پارامترهای تحت کنترل خود می‌تواند تغییر ایجاد کند. چنانچه مدیریت درستی داشته باشد، در میان‌مدت و بلندمدت شاهد روند افزایشی در بازار سرمایه خواهیم بود.
