زهرا علی‌اکبری روزنامه نگار: روند خروج سهام از بورس در حالی ادامه دارد که دو سال قبل مقامات دولت سیزدهم، حل بحران بورس را یکی از ساده‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین اقدامات در دست اجرا معرفی می‌کردند. وعده‌ای که خاندوزی و تیم اقتصادی دولت بارها درباره‌اش زمان اعلام کردند و بی هیچ حاصلی پیش رفته است.
صدور فرمان‌های متعدد موسوم به ده فرمان اولیه، پنج فرمان، ده فرمان ثانویه، دستور به وزیر اقتصاد و … هیچ کدام نتوانست در دو سال اخیر بحران بازار سرمایه در ایران را برطرف کند.
نکته مهم اینجاست کسی در خیابان پاستور بر مسند ریاست‌جمهوری تکیه زده است که پیش از انتخابات با حضور در جمع سهامداران وعده داد مشکلات بورس را حل خواهد کرد.
صدور فرامین متعدد در حالی صورت گرفته است که پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری، ابراهیم رییسی به صورت سرزده در جمع سهامداران بورس که البته مالباخته عنوان می‌شدند حضور یافت و وعده حل مشکل را به آنها داد.
رییسی که حالا رکورددار صدور دستورات متعدد است، آن روزها اعلام کرد: بازار بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود.
وی پس از شنیدن حرف‌های مالباختگان بورس تصریح کرد: متاسفانه کار اشکالاتی داشت که سهامداران به ویژه سهامداران خُرد را نگران کرده است. نباید مشکلات را پشت گوش انداخت بلکه باید در دل مشکلات رفت، راه‌حل‌ها را پیدا کرد و با کمک همه کسانی که می‌توانند نقش آفرین باشند، وضعیت را به سرعت اصلاح کرد.
حالا اما از پس گذشت دو سال و اندی از استقرار دولت سیزدهم نه تنها بحران بورس برطرف نشده است بلکه مروری بر اخبار نشان می‌هد اردیبهشت ماه بورس یکی از تاریخی‌ترین سقوط‌های خود را تجربه کرد.
همه راهکار داشتند اما…
این تنها رییسی نبود که برای حل بحران بورس راهکار داشت. سایر کاندیداها نیز راهکارهای متعددی را مطرح کردند، از حل سه روزه بحران بورس تا راه‌اندازی صندوق بیمه سهام و … اما در این شرایط همچنان شاهدیم که بورس ایران با کمترین بادی به لرز می‌نشیند و بنا بر اعلام کارشناسان حتی با رشد تورم نیز به واسطهٔ بی‌اعتمادی و … منطبق نشده است.
حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه دربارهٔ دلایلی که فرمان‌های متعدد بورس نتوانست مشکلات بورس را برطرف کند، گفت: بورس نیاز به فرمان ندارد. مشکل بورس سه روزه که هیچ سه ساعته نیز قابل حل است به شرط آن‌که اقتصاد ایران به ریل برگردد ودولت دست از قیمت‌گذاری دستوری و دخالت در همهٔ امور بردارد.
او گفت: چطور ممکن است وقتی در یکی از بحران‌ترین مقاطع اقتصادی ایران هستیم توقع بهبود وضعیت بورس را داشته باشیم؟ بورس چیزی جدای از اقتصاد نیست، در حقیقت پیشانی اقتصاد ایران است و وقتی اقتصاد بحران‌زده است، بورس نیز درگیر بحران است.
او در پاسخ به این سئوال که چرا بورس ایران حتی با آهنگ تورم هماهنگ نیست؟ گفت: دلیل این اتفاق مهم بی‌اعتمادی، مداخلهٔ گسترده، اتخاذ تصمیمات ضد و نقیض و … است.
چقدر سرمایه از بورس خارج شد؟
بررسی وضعیت ورود و خروج سرمایه نیز نشان از قرمز بودن شرایط در تالار شیشه‌ای دارد. در روزهای معاملاتی مهرماه بیش از 6 هزار و 850 میلیارد تومان سرمایهٔ حقیقی از بورس خارج شده است.
اگر مقطع زمانی بررسی را تنها یک هفته در نظر بگیریم، می‌بینیم در هفته اخیر روند خروج سرمایه از بورس تهران تداوم داشت و شاهد خروج پول حقیقی در تمام روزهای معاملاتی به جز روز دوشنبه بودیم. در اولین روز هفته 635 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. رقم خروج پول حقیقی در روز یکشنبه 496 میلیارد تومان و روز دوشنبه 82 میلیارد تومان وارد شد. روز سه‌شنبه نیز رقم پول خروجی 140 میلیون تومان بود.در آخرین روز معاملاتی هفته شاهد خروج پول بودیم و ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی بازار 711 میلیارد تومان بود. در مجموع کل هفته هزار و 900 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 380 میلیارد تومان بود.
از سوی دیگر میانگین ارزش معاملات خرد بورس در هفته اخیر 3 هزار و 655 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 4 هزار و 185 میلیاردی هفته پیشین، افت 13 درصدی داشته است.
حالا امیرمهدی صبائی سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در توییتی نوشت: با هدف حمایت از بازار سرمایه، تزریق 10000 میلیارد ریال منابع جدید به صندوق تثبیت توسط صندوق توسعه ملی و تزریق 5000 میلیارد ریال به صندوق توسعه بازار توسط بانک‌ها انجام می‌گردد. همچنین فرآیند ورود منابع پذیره‌نویسی شده سایر صندوق‌ها به بازار تا مبلغ 28 هزار میلیارد ریال نیز تسریع گردید.
باید در نظر داشت که بورس ایران با قرارگیری در کف کانال دو میلیون واحدی موقعیت شکننده‌ای دارد. باید دید آیا بازار سرمایه با نقدینگی در حال تزریق می‌تواند بر زانوهای خود بایستد یا همچنان خط بحران را دنبال خواهد کرد.
