زنجیره تأمین و لجستیک در صنایع معدنی به ویژه در مناطق دورتر از مرکز، یکی از ارکان اساسی در کاهش هزینه تمام شده، افزایش رقابت پذیری و بهبود نقدینگی شرکت ها محسوب می شود. حمل ونقل مواد معدنی به دلیل حجم بالای تولید، وزن زیاد و فاصله طولانی تا مراکز مصرف، همواره یکی از چالش های اصلی این صنعت بوده است.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد هزینه تمام شده محصولات معدنی مربوط به حمل و نقل است. این گزارش با استناد به مطالعات معتبر بین المللی (از جمله تحقیقات بانک جهانی و انجمن بین المللی حمل ونقل جاده ای UNCTAD) نشان می دهد که تملک ناوگان حمل ونقل اختصاصی در صنایع معدنی مناطق جغرافیایی دور از مرکز، می تواند ROI (بازگشت سرمایه) 22-18 درصدی داشته باشد. علاوه بر این، وابستگی به پیمانکاران حمل ونقل، ریسک هایی موثری مانند تأخیر در تحویل، نوسان قیمت خدمات حمل و نقل، توقف حمل ونقل توسط سندیکاها یا اعتصابات سراسری کامیونداران و حتی توقف تولید در صورت قطع همکاری پیمانکاران و یا کاهش خدمات و افزایش بهای تمام شده را به همراه دارد.
شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان با توجه به حجم بالای تولید و از طرفی موقعیت مکانی که نسبت به شرکت های فولادی فاصله زیادی دارد با موضوع مسافت زیاد مواجه است و این موضوع نقش قابل توجهی در هزینه تمام شده محصولات این شرکت دارد. تصمیم صحیح شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در زمینه کاهش ریسک وابستگی به این حوزه با تامین ناوگان اختصاصی، ضمن رفع این مانع می تواند موجب باز شدن مسیر اقتصادی دیگری نیز برای تامین لجستیک صنعت فولاد در منطقه گردد. خرید ناوگان اختصاصی (500 کامیون) نه تنها یک راه حل مناسب، بلکه یک سرمایه گذاری استراتژیک برای کاهش هزینه ها، افزایش سودآوری و تضمین تداوم تولید است. این طرح علاوه بر رفع مشکلات فعلی، می تواند به عنوان یک کسب وکار لجستیکی در منطقه نیز فعالیت کند و درآمدهای جدیدی برای شرکت ایجاد نماید.
سیستم مدیریت هوشمند ناوگان
امروزه ” لجستیک هوشمند” تفاوت میان رقابت پذیری و ورشکستگی را تعیین می کند. با خرید 5۰۰ دستگاه کامیون جدید، فولاد سنگان در آستانه یک تحول تاریخی قرار دارد، اما آیا تجهیزات سخت افزاری به تنهایی کافی هستند؟ پاسخ علم لجستیک مدرن روشن است: “بدون سامانه های هوشمند مدیریت ناوگان، حتی پیشرفته ترین کامیونها نیز به اسب های بخار قرن بیستمی می مانند”!
لذا رسیدن به این مقصود که عواید اقتصادی برای شرکت تامین شود، نیازمند به یک زیرساخت فنی می باشد که بتواند با استفاده از تحلیل داده، عملکرد بهینه این دارایی بزرگ را تضمین نماید. در محیط لجستیک امروزی، مدیریت ناوگانی متشکل از 500 کامیون و تریلر به چیزی بیش از نظارت عملیاتی نیاز دارد. این امر مستلزم هوشمندسازی، اتوماسیون و سازگاری به صورت بلادرنگ است. یک سیستم مدیریت هوشمند ناوگان2 ستون فقرات تدارکات مدرن است که عملیات ناوگان را به یک فرآیند یکپارچه، کارآمد و مقرون به صرفه تبدیل می کند.
چرا هوشمندسازی؟ سه دلیل حیاتی
- مدیریت لحظه ای، تصمیم های بهینه (داده ها حرف میزنند!)
بر اساس پژوهش های موسسه فریزر (۲۰۲۳)، شرکت های معدنی که از سامانه های FMSاستفاده می کنند: از
- ۲۵٪ کاهش مصرف سوخت(با تحلیل الگوی رانندگی و مسیریابی هوشمند)
- ۳۰٪ افزایش بهره وری(با نظارت بلادرنگ بر عملکرد ناوگان)
- ۴۰٪ کاهش توقف های غیرضروری(با پیشبینی هوشمند تعمیرات)
برخوردارند. شایان توجه است که هر یک درصد کاهش زمان توقف کامیونها، معادل ۱۲ میلیارد تومان صرفه جویی سالانه برای شرکت خواهد بود (منبع: گزارش مک کینزی، ۲۰۲۲).
امنیت، آنچه بی مهابا از دست می دهیم!
- تصادفات حمل ونقل سالانه۷٪ از تولید ناخالص ملی را به خطر می اندازد (بانک جهانی، ۲۰۲۳).
- با نصبدستگاه های Telematics و هشدارهای هوشمند خستگی راننده، می توان تا ۵۰٪ از سوانح را کاهش داد.
- ردپای کربن، مسئولیتی که نمی توان نادیده گرفت؛
سازمان ملل متحد هشدار داده است که صنعت حمل ونقل مسئول ۲۴٪ از انتشار CO2 جهانی است. با سامانه های هوشمند:
- بهینه سازی مسیرها = کاهش ۱۵٪ مصرف سوخت
- کاهش گازهای گلخانه ای = بهبود امتیاز ESG شرکت
تصمیم گیری مبتنی بر هوش مصنوعی
در یک سیستم مدیریت هوشمند ناوگان، داده های بلادرنگ، تصمیم گیری مبتنی بر هوش مصنوعی و اتوماسیون را برای بهینه سازی هر جنبه از عملکرد ناوگان را یکپارچه می کند که امکان مشاهده آنی مکان‌های خودرو، مصرف سوخت، عملکرد راننده، نیازهای نگهداری و تعمیرات و انطباق با قوانین و مقررات را فراهم می‌کند و به این امکان را می‌دهد تصمیمات مبتنی بر داده‌ها را اتخاذ کرده که هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، کارایی را بهبود می‌بخشد و ایمنی را افزایش می‌دهد. وقتی هدف مدیریت ناوگانی متشکل از 500 کامیون و تریلر را می باشد، باید از پرسیده شود: آیا سیستم در حال حاضر در اوج بهره وری کار می کند؟ آیا این سیستم هزینه ها را به حداقل می رساند و سود را به حداکثر می رساند؟ آیا از چالش های صنعت جلوتر می باشد؟
در همین راستا شرکت های دانش بنیان پیشنهاد پیاده سازی فراسامانه مدیریت هوشمند ناوگان ماشین آلات ترابری و معدنی را برای شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان با هدف افزایش درآمدهای شرکت در این حوزه را به معاونت توسعه و تکنولوژی و بخش مهندسی کارخانه ارائه نموده اند که در حال بررسی است. در ادامه به برخی از نتایج مورد انتظار ما حاصل از پیاده سازی آن پرداخته شده است:
- کنترل هزینه و سودآوری:
- رویت پذیری ناوگان در زمان بلادرنگ و تصمیمات مبتنی بر داده:
- افزایش درآمد حمل بار:
- کاهش هزینه های سوخت:
- کاهش هزینه های تعمیرات:
- مدیریت بیمه :
- مدیریت عملکرد رانندگان :
- مدیریت زنجیره تامین کالا :
- کاهش هزینه های لجستیک:
- افزایش سطح ایمنی رانندگان و افزایش کیفیت نگهداشت ناوگان:
- و دهها مزیت انکار نشدنی دیگر
ما اکنون در نقطه عطف تاریخ لجستیک شرکت هستیم. امروز نه برای خرید “کامیون”، بلکه برای خرید “رقابت پذیری آینده” سیاست گذاری می کنیم. هوشمندسازی ناوگان، پلی است به سوی:
- کاهش ۳۵٪ هزینه های لجستیک
- افزایش ۲۰٪ رضایت مشتریان
- تبدیل شدن به الگوی صنایع معدنی ایران
آینده از آن کسانی است که سرعت سرمایه گذاری بر فناوری را دارند، بنابراین آینده نه چندان دور از آن فولاد سنگان است.
