پنج نیروی پیشران در بخش انرژی

0
92

هرچه در رابطه با روابط بین‌الملل و حوزهٔ انرژی بدانیم، باز هم ممکن است رفتار سیستم نسبت به گذشته کاملاً متفاوت باشد. به بیان دیگر، سامانه‌هایی که حالات بی‌نظم و بدون ترتیب آنها ظاهراً تصادفی است، اما در عمل تحت حاکمیت الگوها و قوانین قطعی پنهانی عمل می‌کنند و نسبت به شرایط اولیه حساس هستند، آیندهٔ چندان قابل‌پیش‌بینی‌ای ندارند.

درحال‌حاضر قیمت نفت برنت بیش از 88 دلار و قیمت نفت تگزاس 85 دلار است؛ این به آن معناست که تولید نفت در امریکا بیشتر خواهد شد. ازسویی حجم LNG در بازار گاز طبیعی هنری‌هاب و اروپا، تقریباً برابر است، اما قیمت آن پنج تا شش برابر بیشتر است. این نشان می‌دهد که قیمت نفت و گاز مانند سایر کالاهای اساسی، قابل‌محاسبهٔ دقیق نیست. قیمت نفت خام برنت از سال 2019 تا 2023، در زمانی به 19 دلار و در زمانی دیگر به 130 دلار رسید. کف قیمت 19 دلار به علت بیماری همه‌گیر کویید 19 در 2020 و قیمت 130 دلار در زمان آغاز حملهٔ روسیه به اوکراین رخ داد. شاخص WTI فراز و نشیب حتی بیشتری را تجربه کرد؛ هرچند قیمت بین بازهٔ 46 دلار تا 85 دلار در نوسان بود، اما جالب است که در زمان همه‌گیری کویید 19 در مارس 2020، قیمت WTI منفی شد؛ یعنی اگر تانکر نفت داشتیم و به تگزاس می‌رفتیم، می‌توانستیم نفت تگزاس را بخریم و 37 دلار در هر بشکه دریافت کنیم، چون دیگر مخزنی برای نگهداری آن وجود نداشت. با این حال، قیمت نفت تگزاس به 120 دلار در زمان تجاوز روسیه به اوکراین نیز رسید و دوباره کاهش یافت.

آینده در بخش انرژی متأثر از پنج نیروی پیشران در سایر بخش‌هاست: جمعیت، تغییرات اقلیمی و گرم‌شدن کرهٔ زمین، هوش‌مصنوعی، رقابت قدرت‌های بزرگ وگذار انرژی از انرژی‌های فسیلی به انرژی‌های پاک از مؤلفه‌های اثرگذار بر آیندهٔ انرژی به شمار می‌روند.

امریکا در بازار انرژی به‌عنوان بازیگری شناخته می‌شود با دیدگاه‌های بسیار پیچیده؛ نمی‌توان با بیان این‌که امریکا مبتنی بر نظام سرمایه‌داری است، نتیجه گرفت که عملکرد مشخصی دارد. آیندهٔ عملکرد امریکا نشان خواهد داد که دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد.

وضعیت ائتلاف‌های انرژی در جهان با تغییراتی روبه‌رو شده است. روسیه تا فوریهٔ 2022 تأمین‌کنندهٔ انرژی اروپا بود، اما تجاوز نظامی روسیه به اوکراین باعث شد رهبران اتحادیهٔ اروپا انرژی خود را از تأمین‌کنندگان دیگری بخرند. در مقابل روسیه هم بازارهای جدیدی را در هند، چین، امارات و مصر دست‌وپا کرده است. در طرف دیگر دنیا، اگرچه تولید نفت ونزوئلا در سال‌های اخیر به دلیل نداشتن مدیریت مؤثر و عدم‌سرمایه‌گذاری خارجی کاهش یافته، اما این کشور همچنان به عنوان کشوری شناخته می‌شود که یکی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد. این کشور تا همین اواخر، مورد تحریم امریکا بود و به‌همین‌خاطر مشکلات ونزوئلا برای صادرات نفت و به‌روزرسانی زیرساخت‌های قدیمی نفت و گازش، شباهت‌هایی با ایران دارد، اما اکنون مذاکراتی بین امریکا و ونزوئلا در جریان است که می‌تواند بازی را کاملاً عوض کند. در این میان، ایران اگرچه بزرگ‌ترین دارندهٔ مجموع ذخایر نفت و گاز در جهان است، اما سال‌هاست که به دلیل تحریم‌های بین‌المللی از بازارهای بزرگ انرژی منزوی شده است. کار به جایی رسید که دانیل یرگین، تحلیلگر شناخته‌شدهٔ حوزهٔ انرژی، در آخرین کتاب خود با نام «نقشهٔ جدید جهان»، نامی از ایران به میان نمی‌آورد، درحالی‌که در نخستین کتاب او که به تاریخ نفت اختصاص داشت، تاریخ نفت ایران مفصل مورد بحث قرار گرفته بود. ازطرفی عربستان که بهترین روابط را با غرب دارد، در سال‌های اخیر روابط خیلی نزدیکی با ایالات متحده ندارد. بر همین اساس نیز با کاهش وابستگی امریکا به نفت وارداتی، عربستان سعودی توجه خود را روی شرق، به‌ویژه چین، متمرکز کرده است.

ارسال دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید