آیدا صالحی روزنامه نگار: گروه اجتماعی: «قرص وارفارین داروی مهم حیاتی و بدون جایگزین محسوب می‌شود و تقریباً 6 ماهه که نیست! یک خبرنگار حوزه سلامت نیست اینجا بره ببینه داستان چیه؟ آگه برنامه کشتار جمعی بیماران قلبیه در جریان باشیم!» این محتوایی است که حسین الهامی‌نژاد، روزنامه‌نگار سابق، در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر) منتشر کرده است. قرص وارفارین دارویی است که به عنوان رقیق‌کننده یا ضد انعقاد خون شناخته می‌شود. مصرف وارفارین فقط با تجویز پزشک متخصص مجاز است و احتیاطات دارویی خاص خودش را دارد. مصرف این دارو برای بیماران قلبی عروقی با حساسیت زیادی همراه است که همین مسئله حکم حیاتی بودنش را نشان می‌دهد.
دولت زیر بار کمبود دارو نمی‌رود
متاسفانه زنگ خطر کمبود دارو به صدا در آمده و این کمبودها فقط از دارویی به داروی دیگر تغییر می‌کند، مدتی قبل بود که یحیی ابراهیمی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، به وبسایت اقتصاد 24 گفته بود: «براساس اطلاعاتی که داریم، بیش از 300 قلم دارو در داروخانه‌ها کم است، ولی دولت زیر بار نمی‌رود و مدام می‌گوید که همه چیز گل و بلبل است، اما واقعیت امر اینگونه نیست.»
در توضیح اقلام ناموجود در داروخانه‌ها محمدطاهری، کارشناس حوزه دارو به خبرآنلاین می‌گوید: «قرص سولفاسالازین، آمپول متوتروکسات، قرص متی مازول، آمپول وین بلاستین و قرص وارفارین در داروخانه‌های کشور موجود نیست. این موارد جز داروهای روتین هستند. یعنی بیمار باید طبق یک برنامهٔ مشخص آن‌ها را مصرف کند. مشکلات کمبود دارو سلامتی بیماران را به خطر می‌اندازد.»
همان‌طورکه مشخص شد وارفارین تنها دارو در لیست کمبود داروخانه‌ها نیست اما حالا قرعه کمبودها به‌نام این داروی حیاتی هم درآمده است.
وارفارین کمیاب با تاریخ انقضای محدود
پیگیری‌های خبرآنلاین برای کمبود این دارو به یک نتیجه رسید. دارو در برخی داروخانه‌ها موجود است اما با تاریخ انقضای محدود درج شده بر روی بستهٔ داروها. طاهری در توضیح این علت می‌گوید: «قرص وارفارین در برخی داروخانه‌ها موجود و در خیلی از موارد ناموجود است. موجودی وارفارین در داروخانه‌ها با تاریخ انقضای نزدیک است که برای یک مریض نمی‌صرفد که این دارو را تهیه و برای آن هزینه کند و عملاً این موجودی محدود هم برای بیمار کارایی ندارد.»
شهرام کلانتری، رئیس انجمن داروسازان ایران دربارهٔ موجودی قرص وارفارین به خبرآنلاین می‌گوید: «قرص وارفارین ممکن است با یک برند شرکت داروسازی خاص نایاب باشد اما در داروخانه‌ها با تاریخ انقضای ماه 12 سال 2023 موجود است. اما تاریخ انقضای دورتر از آن وجود ندارد.»
کلانتری در پاسخ به این سؤال که قرص وارفارین اگر موجود باشد تاریخ انقضای آن نزدیک است و خرید آن کارایی چندانی برای بیمار ندارد بیان می‌کند: «استفاده از دارو تا پایان تاریخ انقضا برای بیمار مشکلی ندارد و می‌توانند استفاده کنند. مصرف‌کنندگان دارو می‌توانند دارو را به مقدار کمتر بگیرند یعنی هر چه قدر که مصرف آن‌هاست تا پایان ماه دوازده سال 2023 را تهیه کنند.»
درخواست تهیهٔ داروی وارفارین در دستورکار وزارت بهداشت‌ودرمان
کمبود دارو کیفیت زندگی بیماران را تهدید می‌کند. فرقی ندارد بیمار صعب‌العلاج باشد که نیازش به تأمین دارو حیاتی است یا دارویی که بیمار باید آن را سر ساعت و همیشه استفاده کند. در هر صورت اگر در روند تهیهٔ دارو به مشکلی بر بخورند بار اضافی بر دوش بیمار و خانواده‌اش است.
کارشناس حوزه دارو درباره تأمین قرص وارفارین توضیح می‌دهد: «درخواست تهیهٔ این دارو برای وزارت بهداشت‌ودرمان ارسال شده تا به دست مریض برسد زیرا این یک داروی مهم است که باید روتین استفاده شود اما این دارو هنوز وارد نشده و در داروخانه‌های سطح کشور توزیع نشده است.»
رئیس انجمن داروسازان ایران نیز به همین درخواست اشاره می‌کند و می‌گوید: «تأمین این دارو از طریق وارد کردن آن و تولید توسط برخی شرکت‌های داروسازی داخلی بوده است. گاهی شرکتی پروانه تولید می‌گیرد و بعد به هر دلیلی مثلاً نبود تأییدیه علمی تولید آن متوقف می‌شود بعد در ادامه این کمبود در داروخانه‌ها اتفاق می‌افتد.»
کلانتری اضافه می‌کند: «احتمالاً واردات قرص وارفارین در دستور کار وزارت بهداشت و درمان است.»
دارو گاهی در اثر تحریم‌ها به دست بیماران نمی‌رسد یا مواد اولیهٔ تشکیل دهندهٔ آن به شرکت‌های داروسازی ایرانی برای تولید ارسال نمی‌شود. بسیاری از داروها مدل‌های ایرانی‌اش در بازار موجود است اما گاهی مشاهده می‌شود معادل خارجی آن دارو وارد شده است. این‌درصورتی‌ست که یک دارویی با کمبود مواجه است ولی فکری به حال واردات آن نمی‌شود. در این بازهٔ کمبود دارو بیماران با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند. طاهری، کارشناس حوزه دارو به واردات فوری از طریق سازمان غذا و دارو اشاره می‌کند: «سازمان غذا و دارو بعد از گذشت مدتی از کمبود دارو به فکر واردات دوفوریتی می‌افتد. وارداتی که عموماً از کشورهای هند و ترکیه انجام می‌شود. متاسفانه ما شاهدیم که این اقلام کیفیت مورد انتظار را نداشته یا دچار مشکلات خاصی بودند که ریکال شدند.»
ریکال دارو یعنی یک محصول دارویی در چرخه توزیع به دلالیل مختلف از جمله حساسیت نگه داری محصول دچار ایراد شده و در نتیجه این دارو پیش از اینکه به دست مصرف کننده برسد، از بازار دارویی خارج می‌شود.
