محمدحسین برخوردار-کارشناس اقتصادی: لزوم مبارزه وزارت امور اقتصادی و دارایی با رکود تورمی ناشی از کسری بودجه و کمبود بودجه عمرانی را می‌توان به عنوان چالش اساسی پیش روی این وزارتخانه دانست. صحبت‌های اخیر مدنی زاده وزیر امور اقتصادی و دارایی پیرامون تورم فزاینده، رکود، و کاهش رشد بلندمدت به عنوان چالش‌های اساسی اقتصاد کشور و اولویت پرداختن به آنها نشان می‌دهد در حال حاضر در کشور ما متأسفانه حالتی از رکود تورمی وجود دارد. دولت زمانی که با کسری بودجه مواجه می‌شود، از بانک مرکزی یا بانک‌ها قرض می‌گیرد. ضمن اینکه تعریفی برای پروژه‌های حال و گذشته وجود ندارد، هزینه‌ها صورت می‌گیرد تا اقتصاد حرکت کرده و بازار به چرخش درآید.
اما وقتی برای پروژه‌های عمرانی بودجه کافی نیست و بودجه بسیار جزئی در نظر گرفته می‌شود، کشور بیشتر وارد رکود می‌شود. ما اکنون رکود تورمی شدیدی را تجربه می‌کنیم. این دو مورد، یعنی رکود و تورم، در اولویت اول قرار دارند.
در تشریح چرایی این اولویت بندی باید دانست علت این وضعیت این است که وقتی هزینه‌های دولت با مخارجش یکسان نیست، حتی با وجود فشارهای فزاینده بر فعالین اقتصادی، این مسئله تشدید می‌شود. از طرفی، بودجه عمرانی کافی نداریم، و این باعث می‌شود چرخه گردش کار بسیار کند شود.
بحث دیگر، مشکلات ناشی از تحریم‌هاست. تحریم‌ها هزینه‌ها را به شدت افزایش می‌دهند، به خصوص در زمینه تهیه مواد اولیه. برای مثال، هزینه‌های بانکی برای جابجایی پول و تهیه مواد اولیه یا حتی CPU برای ایران، همگی به قیمت تمام شده مواد اولیه لوازم خانگی، شیمیایی و سایر اقلام اضافه می‌شوند. البته دولت در این راستا بودجه خود را انقباضی کرده، اما می‌بینیم که جواب نمی‌دهد.
از سوی دیگر در رابطه با اینکه کاهش ناترازی‌های بودجه چه اندازه می‌تواند بدون اصلاح مالی دولت، روی کنترل تورم اثر پایدار داشته باشد؟ باید بگویم این طرح‌ها روی کاغذ زیبا به نظر می‌رسند، اما در عمل وضعیت متفاوتی داریم. ما با کشوری مواجه هستیم که نیروی کارش اکنون به سطح بازنشستگی رسیده است. در کشورهای دیگر این‌گونه نیست. ضمن اینکه باید همسان‌سازی حقوق بازنشستگان انجام شود و دولت برای کارمندانش هزینه‌های جاری دارد.
اگر دولت می‌توانست به سمت دولت الکترونیک حرکت کند و کانال‌های خود را بسیار سبک و جمع‌وجور کند، حتماً می‌توانست در این بخش صرفه‌جویی کند. در بخش‌های دیگر نیز می‌توانند سرفصل‌های بودجه را بررسی کرده و ببینند کجا تورم‌زاست تا اقدامات لازم برای کاهش آن انجام شود.
بنابراین، یکی از مسائلی که وجود دارد این است که نمی‌توان هزینه‌های مربوط به بازنشستگان را کاهش داد، بلکه حتی باید افزایش یابد، زیرا حقوق دریافتی آنها از لحاظ تأمین اجتماعی و بیمه، باید زندگی آنها را تأمین کند. به خصوص درمان بازنشستگان بسیار مهم است. پس در این قسمت کاری نمی‌توانیم بکنیم. هزینه‌های جاری برای کارمندان نیز وجود دارد. دولت باید در بخش‌های دیگر بررسی کند که کجا می‌تواند هزینه‌ها را کاهش داده و بودجه را جمع‌وجور کند تا بودجه عمرانی افزایش یابد.
اما در رابطه با وعده طرح اعتبار ملی از سوی دولت و اینکه آیا این ترکیب ضد تورمی در اقتصاد ایران امکان‌پذیر است باید اضافه کنم مشکل ما این است که همیشه مسائل را به آینده موکول می‌کنیم و عادت کرده‌ایم بگوییم «در آینده این خواهد شد». حال ما الان چگونه است؟ دولت بهتر است در مورد طرح‌های کوتاه‌مدت تصمیم گیری کند. می‌خواهید اشتغال ایجاد کنید؟ محیط زیست را بهبود بخشید؟ آموزش و پرورش را ارتقا دهید؟ فرهنگ را توسعه دهید؟ طرح‌های کوتاه‌مدت ارائه دهید تا مردم باور کنند.
طرح ملی می‌دهیم و می‌خواهیم این کار را در دو یا سه برنامه انجام دهیم. این برای مردم ما کمی سنگین شده است، زیرا طرح‌هایی که در بلندمدت مطرح می‌شوند و می‌گویند در آینده ما این کار را خواهیم کرد، متأسفانه مردم، به خصوص فعالین اقتصادی، نسبت به آنها بدبین شده‌اند.
